Τα καλά νέα είναι ότι οι κολικοί δεν διαρκούν για πάντα. Μπορεί όμως να αποτελούν μια περίοδο δοκιμασίας ακόμα και τους πιο ψύχραιμους γονείς…
Την πρώτη φορά που θα ακούσεις το μωρό σου να κλαίει έντονα ή να γκρινιάζει συνεχόμενα για ώρες θα ανησυχήσεις. Η επανάληψη ωστόσο τις επόμενες ημέρες πιθανόν να σε προβληματίσει. Αυτοί που το ‘χουν περάσει θα σου πουν με ύφος ειλικρινούς συμπαράστασης «μην ανησυχείς, είναι κολικοί» πράγμα τελικά που θα σου επιβεβαιώσει κι ο παιδίατρος. Αν και συχνό φαινόμενο, κανείς δεν είπε ότι είναι εύκολο. Όμως, όσα περισσότερα ξέρεις για το θέμα, τόσο καλύτερα για σένα αλλά και για το μωρό σου!
Πως θα καταλάβω ότι το μωρό έχει κολικούς;
Υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα σημάδια στη συμπεριφορά του μωρού που μας προϊδεάζουν ότι πρόκειται για κολικούς. Το πρώτο σημάδι είναι ότι τα μωρό μπορεί να παρουσιάζει κλάμα, γκρίνια ή εκνευρισμό. Αυτά, συνήθως συμβαίνουν συγκεκριμένες ώρες μέσα στη μέρα, ως επί τω πλείστον το απόγευμα ή το βράδυ (χωρίς αυτό να είναι πάντα απαραίτητο). Ενώ όμως το μωρό γκρινιάζει αυτές τις ώρες, το υπόλοιπο της ημέρας είναι καλά. Ένα άλλο σημάδι είναι ότι στη διάρκεια των κολικών, το μωρό συνήθως τραβάει τα ποδαράκια προς την κοιλιά, σφίγγει τα χέρια του, γουρλώνει τα μάτια του ή κοκκινίζει το πρόσωπό του. Τέλος, είναι πολύ δύσκολο να το ησυχάσετε ότι κι αν δοκιμάσετε.
Σε ποιο μήνα εκδηλώνονται συνήθως;
Οι κολικοί συνήθως ξεκινούν γύρω στη δεύτερη με τρίτη εβδομάδα δηλαδή συμπληρώνοντας το παιδί τον πρώτο μήνα ζωής. Μπορεί όμως να εκδηλωθούν και λίγο αργότερα. Εφόσον τα συμπτώματα που συνδέονται με τους κολικούς εκδηλώνονται περισσότερο από τρεις φορές την εβδομάδα και πάνω από δύο τρεις εβδομάδες (χωρίς το μωρό να είναι άρρωστο), τότε μιλάμε για κολικούς.
Πόση ώρα διαρκούν;
Συνήθως μια έως τρεις ώρες περίπου αν και υπάρχουν περιπτώσεις γονιών που αναφέρουν ότι διαρκούν περισσότερο π.χ. όλη νύχτα. Το ζητούμενο δεν είναι πόση ώρα διαρκούν αλλά αν το παιδί τις υπόλοιπες ώρες είναι καλά –δηλαδή τρώει, κοιμάται, είναι ευδιάθετο– οπότε σ’ αυτή την περίπτωση όντως μιλάμε για κολικούς.
Οι κολικοί προτιμούν κάποια μωρά περισσότερο;
Οι κολικοί είναι αρκετά συχνό φαινόμενο. Κολικούς μπορεί να εκδηλώσει οποιοδήποτε μωρό. Έχει φανεί όμως ότι τα παιδιά που τρέφονται με ξένο γάλα παρουσιάζουν πιο συχνά κολικούς σε σχέση με εκείνα που θηλάζουν. Επίσης πιο συχνά παρουσιάζουν κολικούς τα μωρά που έχουν γεννηθεί πρόωρα.
Πότε σταματούν
Αυτή, είναι ίσως η πιο καθησυχαστική απάντηση για τους γονείς, μιας και πρόκειται για ένα παροδικό φαινόμενο. Συνήθως υποχωρούν γύρω στον τρίτο μήνα, αν και σε κάποιες περιπτώσεις διαρκούν μέχρι τον έκτο. Γενικά, από την στιγμή που θα εκδηλωθούν και ύστερα από ένα διάστημα κορύφωσης, αρχίζουν τα συμπτώματα σιγά σιγά να είναι λιγότερο έντονα μέχρι που εξαφανίζονται εντελώς.
Τι φταίει;
Η αιτία των κολικών δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως και αυτός είναι ένας από τους λόγους που δεν υπάρχει κάποια ειδική θεραπεία για το πρόβλημα. Υπάρχουν ωστόσο κάποιες θεωρίες που συνδέονται με την αιτιολογία τους. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα συμπτώματα συνδέονται με ενοχλήσεις από το γαστρεντερικό σύστημα του μωρού το οποίο, όντας ακόμα ανώριμο, πιθανόν παρουσιάζει κάποια δυσανεξία καθώς η ποσότητα του γάλακτος που καταναλώνει το μωρό αυξάνεται. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι τα μωρά που ταΐζονται με μπουκάλι πιθανόν καταπίνουν αέρα που τους προκαλεί στη συνέχεια ενοχλήσεις. Παρόλα αυτά, το γεγονός ότι τα συμπτώματα εκδηλώνονται σε συγκεκριμένες ώρες –συνήθως το βράδυ– ενισχύει και την άποψη ότι πιθανόν η γκρίνια του μωρού να είναι ψυχολογικής φύσεως καθώς αναζητά την επαφή με τους γονείς. Τίποτα, ωστόσο, απ’ όλα αυτά δεν είναι βέβαιο.
Οι συνήθειες της θηλάζουσας μητέρας μπορεί να προκαλέσουν κολικούς στο μωρό;
Παρόλο που δεν έχει επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο, αν το μωρό σας έχει κολικούς και το θηλάζετε καλό είναι να αποφεύγετε να καταναλώνετε τροφές με μπαχαρικά, αεριούχα ποτά, καφεΐνη, γλυκά και γενικά τροφές που ερεθίζουν το γαστρεντερικό σύστημα. Επίσης, δεν θα πρέπει να καπνίζετε.
Κινδυνεύει το μωρό από τους κολικούς;
Το μωρό δεν κινδυνεύει παρόλο που δείχνει να υποφέρει. Αυτό, δεν σημαίνει φυσικά ότι δεν ενοχλείται ή δεν πονάει, γι’ αυτό είναι σημαντικό να είστε δίπλα του. Δεν απειλείται όμως η υγεία του ή ζωή του από τους κολικούς με δεδομένο φυσικά ότι δεν συντρέχει άλλο πρόβλημα υγείας το οποίο μπορεί να ευθύνεται για το κλάμα του μωρού. Γι’ αυτό, αν έχετε αμφιβολίες, καλό είναι να το συζητήστε με τον παιδίατρο.
Εφόσον όμως είστε βέβαιοι ότι το μωρό έχει κολικούς, αυτό που κυρίως πρέπει να θυμάστε είναι πως πρόκειται για ένα φαινόμενο παροδικό, εξαιρετικά συχνό στα νεογέννητα, το οποίο δεν επιπτώσεις στην ψυχοσωμαμική εξέλιξη του μωρού.
Γιατί συνήθως εκδηλώνονται το βράδυ;
Αυτό, είναι ένα από τα ανεξήγητα του φαινομένου των κολικών. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι πιθανόν το γαστρεντερικό να επιβαρύνεται από τα γεύματα που έχει κάνει όλη την ημέρα. Εκείνοι πάλι που συνδέουν του κολικούς με τους ψυχολογικούς παράγοντες εξηγούν ότι στο τέλος της ημέρας, και ιδιαίτερα τη νύχτα τα μωρό που έχει αρχίσει να δένεται με τους γονείς του και να νιώθει έντονα την παρουσία τους, γίνεται πιο ανασφαλές.
Υπάρχει θεραπεία;
Δεν υπάρχει θεραπεία για του κολικούς. Αν όμως πιστεύετε ότι το πρόβλημα είναι έντονο και το μωρό σας υποφέρει, καλό είναι να το συζητήσετε με τον παιδίατρο ο οποίος μπορεί να το διερευνήσει περισσότερο προτείνοντας εναλλακτικές ανάλογα με τα αίτια.
Πειράζει να το αφήσω να κλαίει στην κούνια του;
Ναι, πειράζει. Πρωτίστως εννοείται ότι έχετε φροντίσει για την ικανοποίηση όλων των βασικών αναγκών του – δηλαδή τάισμα, άλλαγμα πάνας, σωστό ρουχισμό διασφαλίζοντας ότι το μωρό σας δεν κλαίει για άλλο λόγο. Από εκεί και πέρα, είναι σημαντικό να είστε κοντά του τη στιγμή που έχει αυτές τις ενοχλήσεις. Παρόλο που δεν κινδυνεύει είναι σημαντικό να νιώθει ότι δεν το περνάει μόνο του ακόμα κι αν δεν μπορείτε να κάνετε πολλά για να το ανακουφίσετε. Έτσι, από νωρίς παίρνει το μήνυμα ότι είστε εκεί για εκείνο.
Συμβουλές για να βοηθήσετε το μωρό κατά τις πιεστικές ώρες των κολικών.
- Φροντίστε να παραμείνετε όσο μπορείτε πιο ήρεμοι, ώστε να μην μεταδίδετε στο μωρό το άγχος ή τον εκνευρισμό σας.
- Μην αφήνετε το μωρό να κλαίει μόνο του στην κούνια. Κρατήσετε το στην αγκαλιά σας και λικνιστείτε καθώς το κρατάτε ή κάντε βόλτες μέσα στο σπίτι.
- Δοκιμάστε πιθανούς αντιπερισπασμούς χαλάρωσης όπως π.χ. να του τραγουδήσετε ή να βάλετε μουσική να παίζει.
- Αν ξέρετε ότι οι κολικοί ξεκινούν μια συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα, δοκιμάστε να κάνετε μια βόλτα βάζοντας το μωρό στο μάρσιπο ή στο καρότσι, αντί να μείνετε στο σπίτι.
- Αν πιστεύετε ότι έχετε χάσει την ψυχραιμία σας κι ότι δεν μπορείτε να διαχειριστείτε αποτελεσματικά το κλάμα του μωρού, δώστε το στο σύντροφό σας.
Της Φλώρας Κασσαβέτη, mε τη συνεργασία του DR Σπύρου Μαζάνη, Διδάκτωρ Παιδιατρικής Πανεπιστημίου Ρώμης.