Όταν είσαι γονιός έχεις μία τεράστια υποχρέωση: να αναθρέψεις ένα παιδί με αρχές που μεγαλώνοντας θα γίνει ένας ενήλικας που σέβεται τους γύρω του αλλά και τον εαυτό του. Ποια μαθήματα ζωής, λοιπόν, πρέπει να δώσουμε στα μικρά μας από τώρα, ακόμα κι αν μας φαίνεται ότι είναι πολύ νωρίς;
Οι βαθμοί δεν είναι το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή
Για κάποιους γονείς, οι καλοί βαθμοί θεωρούνται το μοναδικό μέσο επιτυχίας, γι’ αυτό και απαιτούν από τα παιδιά να είναι άριστοι, μεταδίδοντάς τους το άγχος τους. Αυτό που θα πρέπει να καταλάβουμε πρώτα εμείς, όμως (και μετά τα παιδιά μας) είναι ότι οι βαθμοί δεν είναι το παν. Το «άριστα» ή το «πολύ καλά», το 15 ή το 20 δεν είναι αυτά που θα σε κάνουν ευτυχισμένο και σε καμία περίπτωση δεν είναι ο μοναδικός τρόπος να πας μπροστά στη ζωή σου. Ενθαρρύνετε την προσπάθεια των παιδιών στο σχολείο αλλά χωρίς να τα πιέζετε, αγκαλιάστε τα ταλέντα τους, ακόμα κι αν αυτά είναι εξωσχολικά και δείξτε τους με τη στάση σας ότι θα είστε δίπλα τους ό,τι κι αν επιλέξουν να κάνουν στη ζωή τους. Τα ‘χαμε πει και παλιότερα, τα παιδιά δεν πρέπει να είναι άριστα, πρέπει να είναι ευτυχισμένα!
Το δικαίωμα στο «όχι»
Είναι σημαντικό για έναν πολύ απλό λόγο: τα παιδιά μαθαίνουν ότι δεν είναι υποχρεωμένα να κάνουν κάτι που δεν θέλουν ή κάτι που τα δυσαρεστεί, τόσο όσον αφορά τις σχέσεις τους με τους συνομηλίκους του όσο και με ενήλικες. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να συνυπολογίσετε την πιθανότητα το παιδί να πέσει θύμα bullying ή θύμα κάποιου ενήλικα που θα θελήσει να το εκμεταλλευτεί. Μαθαίνοντας να εκφράζει το «όχι» του απέναντι σε μια ενδεχόμενη απειλή, μαθαίνει και να προστατεύει τον εαυτό του!
Η βοήθεια σε όσους την έχουν ανάγκη
Ένα από τα λάθη μας είναι ότι μαθαίνουμε στα παιδιά να κλείνουν τα μάτια σε κάποιον που χρειάζεται βοήθεια και να αδιαφορούν όταν βλέπουν ότι κάποιος αδικείται για να μην «μπλέξουν» κι εκείνα. Ποιο δίδαγμα τους δίνουμε; Να σκέφτονται πάνω απ’ όλα τον εαυτό τους, δείχνοντας πλήρη αδιαφορία για τις ανάγκες των άλλων. Αντιστρέφοντας, λοιπόν, αυτή τη λάθος πρακτική, μπορούμε και είναι χρέος μας να πούμε στα παιδιά να μιλήσουν στον συμμαθητή τους που κάθεται μόνος στα διαλείμματα του σχολείου και να μην σιωπήσουν όταν δουν ένα άλλο παιδί να πέφτει θύμα bullying. Πώς μπορούμε να το πετύχουμε αυτό; Φυσικά δίνοντας το καλό παράδειγμα, βοηθώντας όσους έχουν ανάγκη (δωρίζοντας για παράδειγμα ρούχα ή παιχνίδια σε οικογένειες ή οργανισμούς που τα χρειάζονται) αλλά και αναθέτοντας στο παιδί κάποιες μικρές ευθύνες ανάλογα με την ηλικία του, όπως για παράδειγμα να βοηθάει το αδερφάκι του να μαζέψει τα παιχνίδια του για να μάθει και την έννοια της συνεργασίας.
Να αγαπάς αυτό που κάνεις
Το σχολείο, το φροντιστήριο και οι υπόλοιπες εξωσχολικές δραστηριότητες επιβαρύνουν το πρόγραμμα των παιδιών, περιορίζοντας τον ελεύθερό τους χρόνο στο ελάχιστο. Στο χέρι μας είναι να τα παροτρύνουμε να κάνουν πράγματα που τα ευχαριστούν. Αν και τις καλοκαιρινές διακοπές, αυτό γίνεται –ή πρέπει να γίνεται- έτσι κι αλλιώς, από τον Σεπτέμβριο μπορείτε να τους «χαρίζετε» κάποιες ώρες καθημερινά στην οποία θα έχουν την επιλογή να κάνουν ό,τι θέλουν, είτε αυτό είναι μια καινούρια εξωσχολική δραστηριότητα είτε ένα παιχνίδι στο σπίτι. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιδιά έχουν δικαιώματα και όχι μόνο υποχρεώσεις.
… αλλά να αγαπάς και τον εαυτό σου!
«Η Κατερίνα έχει πολύ όμορφα μάτια. Η Αλεξάνδρα έχει πολύ ωραίο σώμα. Εγώ γιατί δεν τους μοιάζω;». Αργά ή γρήγορα τα παιδιά και ειδικά όταν περνούν το κατώφλι της εφηβείας αρχίζουν να συγκρίνουν τον εαυτό τους με φίλους ή συμμαθητές τους που θεωρούν ότι υπερτερούν. Υποχρέωσή μας είναι να τους υπενθυμίζουμε ότι για εμάς θα είναι όμορφα ό,τι κι αν κάνουν αλλά και ότι δεν χρειάζεται να μοιάζουν σε κάποιον άλλον για να γίνουν αποδεκτοί, θα πρέπει απλώς να είναι ο εαυτός τους!
Νους υγιής εν σώματει υγιεί
Να αγαπάς τον εαυτό σου σημαίνει, εκτός των άλλων, να αγαπάς και να φροντίζεις και το σώμα σου. Ενθαρρύνετε το παιδί να είναι δραστήριο, να μην επαναπαύεται και να φροντίζει να ασκεί όχι μόνο το μυαλό αλλά και το σώμα του. Για αρχή, αφήστε το να επιλέξει κάποια δραστηριότητα που απαιτεί φυσική άσκηση και που του αρέσει- μην του επιβάλλετε ένα άθλημα που εσείς θεωρείτε ότι «πρέπει» να κάνει. Ο υγιής τρόπος ζωής γίνεται μια ευχάριστη συνήθεια αν τον υιοθετείς από μικρή ηλικία.