Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε, ένας στους τρεις Έλληνες περίπου δηλώνει, ότι δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ στη ζωή του ηλεκτρονικό υπολογιστή (ποσοστό 34,4%), ούτε το διαδίκτυο (ποσοστό 36,3%). Επίσης, περισσότερες γυναίκες (40,8%) από ό,τι άνδρες (35,9%) δεν έχουν ποτέ χρησιμοποιήσει το Ίντερνετ.
Με απλά λόγια ένας στους τρεις ενήλικες Έλληνες δεν έχει τη στοιχειώδη γνώση για να κατανοήσει και να χρησιμοποιήσει τα σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία. Βέβαια, αν αυτό συγκριθεί με τα ποσοστά του 2003 (από έρευνα δημοσιευμένη στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία) έχει σημειωθεί αισθητή πρόοδος, όπου τότε το ποσοστό ανερχόταν στο 62,8%.
Δεν γίνεται να παραλείψω την ατάκα γραφικής γειτόνισσας, όταν κάποτε ρώτησε τον αδελφό μου τι σπουδάζει. Εκείνος της απάντησε αφελέστατα πληροφορική. Επεμβαίνει φυσικά η μητέρα μου και διευκρινίζει «με τα κομπιούτερ ασχολείται καλή μου το παιδί» και η γειτόνισσα συνοφρυωμένη σχολιάζει «μ’ αυτά τα μηχανήματα του διαβόλου εργάζεται;». Η στιχομυθία αυτή δεν απέχει πολύ από το σήμερα, μόνο 20 χρόνια. Σίγουρα έχουν γίνει αλλαγές στην κοινωνία, είναι όμως αρκετές;
Τα σημερινά παιδιά της ηλεκτρονικής εποχής έχουν μάθει να λατρεύουν τις οθόνες. Από μωρά έχουν μεγάλη εξοικείωση με τις κάθε είδους συσκευές και τις χειρίζονται με απόλυτη άνεση. Η τηλεόραση παλαιότερα ανταγωνίστηκε τη γειτονιά και τα παιδιά αντί να βγουν να παίξουν κάθονταν να δουν τηλεοπτικές σειρές, έτσι και τα βιντεοπαιχνίδια ή το διαδίκτυο σήμερα διεκδικεί ένα κομμάτι του χρόνου μας, του ελεύθερου χρόνου των παιδιών μας.
Ο προβληματισμός εδώ τίθεται στο αν ο γονέας γνωρίζει ακριβώς τι κάνει το παιδί του όταν βρίσκεται μπροστά στην οθόνη. Η απάντηση είναι: όχι πάντα!
Νομίζουμε ως γονείς ότι αφού το παιδί είναι μέσα στο σπίτι του δεν κινδυνεύει. Λάθος! Κινδυνεύει και μάλιστα πολύ! Θα αφήνατε το παιδί σας μόνο του να τριγυρνάει στην πλατεία Ομονοίας για να διασκεδάσει; Φυσικά και όχι!
Έτσι, ακριβώς συμβαίνει και με τη μη ελεγχόμενη χρήση του Διαδικτύου. Το παιδί μπορεί ανά πάσα ώρα και στιγμή να βρεθεί μπροστά σε ποικίλης ποιότητας ανθρώπων και προθέσεων. Με «κακό» σύμμαχο τη συναισθηματική αφέλεια της παιδικότητας του μπορεί να τραυματιστεί η ψυχή του ανεπανόρθωτα.
Τα παιδιά να είναι μόνα τους επί της ουσίας σε αυτό, διότι πολλές φορές λειτουργεί για τον γονέα ως κίνητρο του τύπου «πάρε το τάμπλετ να ηρεμήσεις». Η παραμονή του παιδιού μπροστά στην οθόνη χρησιμοποιείται επίσης ως μέσο φύλαξης και απασχόλησης για να κάνει η μητέρα ανενόχλητη τις δουλειές της ή για να μιλήσει στο τηλέφωνο κλπ.
Υπάρχει ένα σαφές χάσμα ανάμεσα στα παιδιά τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, οι οποίοι δεν παρακολουθούν τις εξελίξεις στο Διαδίκτυο. Ο Έλληνας γονιός αγαπάει τα παιδιά του πολύ, αλλά με την αλόγιστη χρήση ηλεκτρονικών μέσων δεν τα προστατεύει.
Αντιθέτως, τα θέτει σε κίνδυνο εν αγνοία του. Η ελληνική κοινωνία δεν έχει αναπτυγμένη τεχνολογική κουλτούρα για να αντιμετωπίσει τα θέματα των τεχνολογιών, είτε πρόκειται για την ασφάλεια είτε για τη συνετή χρήση τους.
Πολλοί γονείς είναι «ηλεκτρονικά αναλφάβητοι». Αγοράζουν όμως κάθε ηλεκτρονικό μέσο που διαφημίζεται για να το έχουν οι ίδιοι και τα παιδιά τους. Έπειτα απομονώνονται όλοι μέσα στο ίδιο σπίτι καθημερινά και τα μάτια από στρογγυλά έχουν γίνει τετράγωνα, για να ανακαλύψουν αυτές τις θαυμαστές, έξυπνες συσκευές με τις άπειρες δυνατότητες. Από τον πολύ θαυμασμό και το «κόλλημα» ξεχνούν να ικανοποιήσουν τις βασικές τους ανάγκες.
Φαγητό και τουαλέτα με το τάμπλετ ανά χείρας -αλήθεια δεν είναι;
Έτσι, δεν έχουν ούτε την πρέπουσα εγγύτητα, ούτε επιχειρήματα ώστε από τότε που τα παιδιά τους είναι μικρά να μπορέσουν να τους θέσουν οικογενειακούς κανόνες και όρια ως προς τη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων. Αν τα όρια δεν είναι ξεκάθαρα και δεν τεθούν από πολύ μικρή ηλικία, στην εφηβεία το παιδί μπορεί να είναι ασύδοτο.
Να «κολλήσει» τόσο πολύ στις οθόνες που να αμελήσει το διάβασμα, τα εξωσχολικά μαθήματα, το μέλλον του, την κοινωνικότητά του, τη φροντίδα του εαυτού του. Το μόνο που σώζει λοιπόν είναι σαφή και σταθερά όρια από πολύ μικρή ηλικία.
Αν δοκιμάσουμε να βάλουμε κανόνες και όρια για πρώτη φορά στην εφηβεία, το παιδί μας δυσανασχετεί, εξαγριώνεται και είναι σχεδόν αδύνατον να συνεννοηθεί μαζί μας.
Δεν είναι ο σκοπός μου να δαιμονίσω το διαδίκτυο. Ίσα-ίσα, έχει αλλάξει τη ζωή μας απίστευτα. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα ικανοποιεί και άλλες ανάγκες, όπως κοινωνικότητα και προάγει τη μάθηση. Υπάρχει μάλιστα μια προοπτική στα πλαίσια της εκπαιδευτικής τεχνολογίας που προσπαθεί να επενδύσει πάνω σε αυτά.
Πρέπει όμως να μπορεί κανείς να αυτοσυγκρατηθεί. Πρέπει κανείς να ξέρει τι θέλει να κάνει και να αυτοπεριορίζεται. Και αυτό το αναφέρω όσον αφορά στους γονείς. Να βάζει ένα στόχο και να τον εκπληρώνει, γιατί αλλιώς κινδυνεύει να χαθεί ο ίδιος και να χάσει και τον έλεγχο των γύρω του. Έτσι, δημιουργείται πρόσφορο έδαφος εξώθησης των ανηλίκων σε επικίνδυνες, παραβατικές ή εθιστικές συμπεριφορές ως προς την χρήση των ηλεκτρονικών. Όλα είναι ζήτημα προσωπικής επιλογής, γνώσης και προπάντων ενημέρωσης.
Επομένως, όλοι εμείς οι γονείς, αλλά και οι εκείνοι που είναι υποψήφιοι, είναι σημαντικό πλέον να ενημερωνόμαστε ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Μάθετε για το διαδίκτυο, ακόμη και μαζί με το παιδί σας. Συζητήστε για τους κινδύνους, όσο πιο ανοιχτά γίνεται. Δώστε παραδείγματα και μην περιορίζεστε στην θεωρία. Ο υπολογιστής πρέπει να βρίσκεται σε κεντρικό σημείο στο σπίτι και όχι μέσα στο δωμάτιο του παιδιού. Ελέγξτε τις ιστοσελίδες που επισκέπτεται, με ποιους συνομιλεί.
Χρησιμοποιήστε ειδικά φίλτρα για επιβλαβείς ιστοσελίδες και κωδικούς για τις δικές σας σελίδες. Βάλτε χρονικά όρια χρήσης. Ενισχύστε το για να μειώσει τη χρήση, είναι πολύ δύσκολο να το πετύχει μόνο του. Εναλλακτικά, προτείνεται και άλλου είδους δραστηριότητες που θα κάνετε μαζί.
Σε περίπτωση φυσικά που αντιληφθείτε ότι «το πράγμα ξεφεύγει από τον έλεγχό σας» συμβουλευτείτε γρήγορα ειδικό.
Σοφία Δρόσσου, Ψυχολόγος
Πηγή: ilov.gr