Δεν είμαι χωρισμένη μητέρα… Είμαι αρχηγός μονογονεϊκής οικογένειας!
Το πράγμα είχε φτάσει στο απροχώρητο. Τσακωνόμαστε με κάθε (μα κάθε) αφορμή. Η ατμόσφαιρα στο σπίτι ήταν βαριά κι ασφυκτική για καιρό, πολύ καιρό. Εκεί που ένιωθα μόνη και πιεσμένη από τις ευθύνες κάθε που έφευγε για ταξίδι, άρχισα να νιώθω ανακούφιση, άρχισα να θέλω χώρο, χώρο, χώρο… Παρατηρούσα πόσο καλά είμαστε χωρίς εκείνον στο σπίτι, χωρίς καυγάδες, και το πήρα απόφαση. Το ίδιο κι αυτός. Πνιγόταν μαζί μου.
Δεν θα επεκταθώ στο πώς, στις λεπτομέρειες και τις διαδικασίες. Πήρε καιρό, μου ήταν επώδυνο, αλλά έγινε. Οι φίλοι και ο δικηγόρος είπαν ότι «αυτό ήταν Σκανδιναβικό διαζύγιο»! Η καρδιά μου το ξέρει. Το μόνο που ξέρω είναι ότι παρά τις απίστευτες κατηγορίες που εκτοξεύαμε ο ένας στον άλλον (έως και 2 χρόνια μετά, δοθείσης ευκαιρίας), κανένας μας δεν «έφταιγε». Η σχέση απλά είχε «ημερομηνία λήξεως». Συμβαίνει συχνά, το ξέρουμε όλοι. Απλά δεν το περιμένεις από «το γάμο» σου, μέσα στον οποίο υπάρχουν και παιδιά. Ζούμε συχνά με την ψευδαίσθηση του «happily ever after», του «για πάντα»… Αυτό δεν το γράφω με πικρία ή με κυνισμό. Το γράφω με την επίγνωση ότι η ζωή μας δεν είναι ένα σήριαλ από αυτά που δεν τελειώνουν ποτέ, αλλά μία ταινία με αρχή – μέση – τέλος. Το διαζύγιο το θελήσαμε από καθήκον απέναντι στον εαυτό μας (και στα παιδιά μας) , γιατί παρά τον σφοδρό έρωτα που κάποτε μας ένωσε, η συμβίωση μας έπνιγε, και μας έκανε δυστυχείς…
Τα παιδιά αντέδρασαν αμφίθυμα. Βίωσαν τον πόνο, τη θλίψη, την αίσθηση της διαφορετικότητας στο σχολείο (στα παιδιά δεν αρέσει να αισθάνονται «διαφορετικά» έχω παρατηρήσει, θέλουν να μοιάζουν με τους ομηλίκους τους, τα δυσκολεύει η όποια διαφορετικότητα των γονέων), και από την άλλη γνώρισαν μία μαμά πιο ήρεμη και ένα σπίτι ειρηνικό και γαλήνιο. Δεν τους είπα ψέματα, δεν τους έκρυψα τη θλίψη μου, τίποτα. Νιώσαμε μαζί, νιώσαμε ομάδα, νιώσαμε να νοιαζόμαστε βαθύτερα ο ένας για τον άλλον – είδαν την τρωτότητά μου και τη δυναμικότητά μου, είδαν τα δάκρυα και το γέλιο μου, είδαν την προσπάθεια και την επιτυχία μου να σταθώ στα πόδια μου. Δεν ξέρω αν αυτό ήταν σωστό ή λάθος, δεν ξέρω τι θα έλεγαν οι ψυχολόγοι. Ηταν απλά ο δικός μου τρόπος να είμαι.
Σήμερα έχω μία απόσταση από όλα αυτά, και βλέπω πράγματα που δεν έβλεπα πρωτύτερα. Παρατηρώ, επίσης, τις αντιδράσεις των ανθρώπων όταν αναφέρω την οικογενειακή μου κατάσταση. Εχει πλάκα. Αλλοι με αντιμετωπίζουν (τόσο εμένα όσο και τα παιδιά) σαν κοινωνικό δράμα (τύπου Φώσκολου). Αλλοι, βλέποντάς με άνετη και δυναμική (αυτά είναι χαρακτηρισμοί που μου αποδίδονται) μη μπορώντας να με αντιμετωπίσουν ως κοινωνικό δράμα, θυμώνουν και κάνουν σχόλια για το πώς στη σημερινή κοινωνία τα έχουμε εύκολα πια τα διαζύγια, κι αλίμονο «στα καημένα τα παιδιά» που μεγαλώνουν με ψυχολογικά προβλήματα. Αλλοι θέλουν να πάρουν ρόλο ψυχολόγου και να δώσουν συμβουλές (που δεν ζητήθηκαν ποτέ, βέβαια), ζητούν προσωπικές λεπτομέρειες και κουνούν το κεφάλι τους με νόημα. Εχω φτάσει να τα αντιμετωπίζω αυτά με χιούμορ κι αναστεναγμούς, μια που είναι δύσκολο να ταυτιστώ με κάποιον από τους χαρακτηρισμούς και τα κοινωνικά στερεότυπα που αναμένεται να ταυτίζομαι…
Ακούγεται συχνά το «διαλυμένη οικογένεια» (εντάξει, οι γονείς δεν ζουν μαζί, αλλά τόσο εγώ όσο και τα παιδιά δεν νιώθουμε καθόλου διαλυμένοι, τουναντίον, έχουν εκλείψει και οι συγκρούσεις που σε διαλύουν ψυχικά, να μην ξέρεις τίνος μέρος να πάρεις!), το «χωρισμένη μητέρα» (χωρισμένη ναι, από τον πατέρα των παιδιών, αλλά μόνο από αυτόν – δεν είναι χωρισμένη από τη ζωή, τη χαρά, τα παιδιά, τον εαυτό της…)
Υπάρχει ακόμα ένα κοινωνικό στίγμα συνδεδεμένο με τις γυναίκες που ζουν χωριστά από τον πατέρα των παιδιών τους, τόσο γι αυτές όσο και για τα παιδιά. Υπάρχει ένας αόρατος οίκτος, που σπάνια εκφράζεται λεκτικά, και που τσακίζει (κυρίως) τα παιδιά. Λες και όλα τα παιδιά των οποίων ο πατέρας ζει μαζί με τη μητέρα τους έχουν ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή! Λες και είναι κανόνας ότι τα παιδιά που δεν ζουν μαζί με τον ένα τους γονέα είναι σίγουρα δυστυχή. Και λέω εγώ: υπάρχει κάποια συνθήκη (π.χ. λέω, γάμος, οικογένεια, υλική ευμάρεια) που εξ ορισμού κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους εάν δεν υπάρχει αμοιβαία εκτίμηση, σεβασμός, εάν δεν υπάρχει αλληλο-αποδοχή και αλληλο-υποστήριξη;
Εγώ δεν νιώθω «χωρισμένη». Δεν είναι ένας χαρακτηρισμός που με περιγράφει, πλέον (περισσότερο από ποτέ νιώθω ενωμένη με τον εσωτερικό μου εαυτό, την δική μου εσωτερική αλήθεια, με άλλα λόγια νιώθω πιο ολοκληρωμένη από τότε που ζούσα με τον φυσικό πατέρα των παιδιών μου). Προτιμώ να με περιγράφουν ως «αρχηγό μονογονεϊκής οικογένειας», γιατί είναι κοντύτερα σ’ αυτό που είμαι.
Στη ζωή μας έχουμε και παίζουμε ρόλους πολλούς. Είμαι άνθρωπος, πρωτίστως! Είμαι και μάνα, είμαι και γυναίκα, είμαι και χίλια-δυό κάθε φορά: φίλη, αδελφή, κόρη, εγγονή, δασκάλα, συνεργάτης, οδηγός, ορειβάτης, εξερευνήτρια, συγγραφέας, μουσικός, ζωγράφος, εμψυχώτρια, νοσοκόμα, θεραπεύτρια, ψυχολόγος, φιλόσοφος, ακτιβίστρια, αλχημίστρια, χορεύτρια, μαγείρισσα, κηπουρός, σύντροφος, συνοδηγός, νοικοκυρά, αναγνώστρια, βοτανολόγος, αφηγήτρια αστείων ιστοριών, μπλόγκερ – και άλλα, που δεν μου έρχονται τώρα! Ανθρωπος, όμως, που ζει, που αγαπά, που ονειρεύεται. Που δεν του έρχονται όλα εύκολα, προφανώς, αλλά δεν το βρίσκει μέσα του να το βάλει και κάτω!
Και τα παιδιά πορεύονται και ζουν με μία μαμά που μπορεί να τα κάνει όλα λάθος, και που είναι μακριά (πολύ μακριά) απ’ την τελειότητα («μαμά, δεν είσαι και η πιο καλή μαμά του κόσμου αλλά σ’ αγαπάω!» μου είπε πριν χρόνια η νεράιδα) αλλά που επιδιώκει να ζει την Αλήθεια της, επιδιώκει να είναι ο εαυτός της, και να τον μοιράζεται γενναιόδωρα…