Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (Attention Deficit Hyperactivity Disorder – ADHD) είναι μια διαταραχή που επηρεάζει τη συμπεριφορά. Σύμφωνα με υπολογισμούς, περίπου 1 στα 10 παιδιά σχολικής ηλικίας έχει ΔΕΠΥ.
Υπάρχουν τρία κύρια συμπτώματα που καθορίζουν την Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας: η απροσεξία, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα. Τα συμπτώματα είναι αρκετά σοβαρά, ώστε να επηρεάζουν τη συμπεριφορά του παιδιού σε κοινωνικές καταστάσεις και στο σχολείο.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Για να διαγνωστεί με ΔΕΠΥ ένα παιδί πρέπει να εμφανίζει τα συμπτώματα που θα δείτε παρακάτω για τουλάχιστον έξι μήνες.
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της ΔΕΠΥ αυξάνει την πιθανότητα μακροπρόθεσμης επιτυχούς θεραπείας για τα παιδιά με την διαταραχή. Μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας, επειδή πολλά από τα συμπτώματά της θεωρούνται “αναμενόμενες συμπεριφορές” σε όλα τα παιδιά.
Απροσεξία
Ο όρος απροσεξία αναφέρεται στην τάση του παιδιού να αποσπάται εύκολα. Είναι ένα από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά στην Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας. Δείτε τι συμβαίνει στο παιδί:
- Τα επαναλαμβανόμενα, απρόσεκτα λάθη είναι συμπτώματα της απροσεξίας. Η αδυναμία ενός παιδιού να δώσει προσοχή στις λεπτομέρειες, οδηγεί σε λάθη στο σχολείο και σε άλλους τομείς.
- Το παιδί μπορεί να έχει πρόβλημα να εστιάσει στην δεδομένη εργασία που έχει μπροστά του. Αυτή μπορεί να είναι μια σχολική εργασία ή να είναι ένα παιχνίδι. Ένα παιδί με απροσεξία μπορεί να αρχίσει να βαριέται εύκολα αυτό που κάνει και να μην συγκεντρώνεται ποτέ σε αυτό.
- Ένα παιδί που έχει απροσεξία λόγω ΔΕΠΥ μπορεί να έχει δυσκολία να ακούει προσεκτικά όταν του απευθύνουν το λόγο.
- Επίσης, το παιδί έχει αδυναμία να ολοκληρώσει εργασίες. Αυτή η “αποτυχία” δεν οφείλεται σε άλλη αιτία, όπως η αντιδραστική συμπεριφορά, ή η αδυναμία να κατανοήσει τις οδηγίες.
- Ένα παιδί με ΔΕΠΥ δεν μπορεί να διατηρήσει μια οργάνωση σε αυτό που κάνει.
- Επίσης, δυσκολεύεται σε καταστάσεις που απαιτούν διαρκή πνευματική πίεση (πχ ένα πολύωρο διαγώνισμα στο σχολείο).
- Λόγω της απροσεξίας, ένα παιδί με ΔΕΠΥ μπορεί να χάνει συχνά τα πράγματά του (βιβλία, παιχνίδια, μολύβια κλπ).
- Έχει επίσης πρόβλημα να μην αποσπάται η προσοχή του από ένα “εξωτερικό” ερέθισμα. Για παράδειγμα, μπορεί να είναι στο δωμάτιο για να διαβάσει και να του τραβάνε την προσοχή τα φώτα των αυτοκινήτων, ή οι θόρυβοι απ’ έξω.
- Τέλος, το παιδί έχει προβλήματα μνήμης και ξεχνάει εύκολα πληροφορίες
Υπερκινητικότητα
Υπερκινητικότητα είναι ένα χαρακτηριστικό της ΔΕΠΥ που αναφέρεται σε μια υπερβολική κατανάλωση σωματικής ενέργειας και υψηλής δραστηριότητας. Δείτε τι συμβαίνει στο παιδί:
- Το να καθίσουν σε μια θέση μπορεί να είναι κάτι “αφόρητο” για τα παιδιά με ΔΕΠΥ. Δεν αντέχουν την “απραγία” και συνήθως σηκώνονται μετά από λίγα λεπτά.
- Το παιδί διαρκώς τρέχει, σκαρφαλώνει και πηδάει από ένα αντικείμενο σε άλλο, όταν θέλει να παίξει.
- Οι πιο “ήρεμες” δραστηριότητες, όπως τα επιτραπέζια παιχνίδια, είναι κάτι που ένα παιδί με ΔΕΠΥ απλά δεν μπορεί να φέρει εις πέρας όπως πρέπει.
- Λόγω υπερκινητικότητας, το παιδί συνηθίζει να μιλάει διαρκώς και ακατάπαυστα.
Παρορμητικότητα
Παρορμητικότητα είναι ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό στην Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας. Αφορά τις ενέργειες του παιδιού που δεν τις έχει σκεφτεί διεξοδικά προτού τις κάνει. Δείτε τι συμβαίνει στο παιδί:
- Θα σας διακόπτει συνεχώς για να απαντήσει σε μια ερώτηση, προτού καν προλάβετε να την ολοκληρώσετε.
- Το παιδί δυσκολεύεται να “περιμένει τη σειρά του”, όταν παίζει παιχνίδια ή κάνει άλλες δραστηριότητες.
- Έχει τη συνήθεια να διακόπτει δύο άλλα άτομα που συνομιλούν μεταξύ τους, ή να παρεμβαίνει σε μια δραστηριότητα που κάνουν κάποιοι άλλοι, χωρίς εκείνο.