Έκκριση της θηλής του μαστού: Μια κοινή πάθηση και η αντιμετώπισή της
Γράφει ο Νικόλαος Σαλεμής, Χειρουργός Μαστολόγος, Επιστ. Συνεργάτης ΛΗΤΩ
Η έκκριση της θηλής είναι ένα σύνηθες σύμπτωμα, που αφορά την πλειονότητα των γυναικών που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία. Εξίσου συχνά, όμως, γίνεται και αιτία δυσανάλογης ανησυχίας, καθώς αρκετές γυναίκες το θεωρούν σύμπτωμα κακοήθειας.
Η έκκριση της θηλής (εκτός από την έκκριση γάλακτος κατά τη διάρκεια της γαλουχίας) είναι η αυτόματη εκροή υγρού από τη θηλή του μαστού. Είναι ένα σχετικά συχνό σύμπτωμα, καθώς υπολογίζεται ότι το 50%-80% των γυναικών μπορεί να παρατηρήσουν έκκριση από τη θηλή κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής τους ηλικίας. Αποτελεί το 5%-7% των αιτιών επίσκεψης σε εξειδικευμένο ιατρό και, παρότι θεωρείται ανησυχητικό σύμπτωμα από τις γυναίκες, στις περισσότερες περιπτώσεις η έκκριση από τη θηλή οφείλεται σε καλοήθεις αιτίες.
[babyPostAd]Η έκκριση από τη θηλή χωρίζεται σε φυσιολογική και παθολογική:
· Η φυσιολογική έκκριση αφορά συνήθως και στους δύο μαστούς, προέρχεται από πολλαπλούς πόρους και συμβαίνει κυρίως έπειτα από πίεση του μαστού. Οι συνηθέστερες αιτίες είναι ενδοκρινείς όγκοι ή ενδοκρινικές ανωμαλίες (π.χ. αδένωμα υπόφυσης, υποθυρεοειδισμός) και η χρήση φαρμακευτικών ουσιών (π.χ. ηρεμιστικά, αντισυλληπτικά, αντιυπερτασικά). Το χρώμα του φυσιολογικού εκκρίματος μπορεί να είναι γαλακτώδες, καφέ, κίτρινο ή ακόμα και πράσινο. Η πιο συνηθισμένη φυσιολογική έκκριση της θηλής, που όμως δεν σχετίζεται με τον θηλασμό, είναι η γαλακτόρροια.
· Αντίθετα, η παθολογική έκκριση είναι αυτόματη, ετερόπλευρη, προέρχεται συνήθως από έναν πόρο, ενώ το χρώμα της μπορεί να είναι αιματηρό, ορώδες ή οροαιματηρό. Η πιο συχνή αιτία παθολογικής έκκρισης είναι το ενδοπορικό θήλωμα, το οποίο είναι ένας πολύ μικρός όγκος, διαμέτρου συνήθως 2-3 χιλιοστών, που εντοπίζεται κυρίως στους πόρους πίσω από τη θηλή. Παρότι είναι συνήθως καλοήθης όγκος, μπορεί κάποιες φορές να φιλοξενήσει περιοχές με ατυπία ή και ανάπτυξη κακοήθειας. Άλλες λιγότερο συχνές αιτίες παθολογικής έκκρισης είναι οι ινοκυστικές αλλοιώσεις, η πορεκτασία και η περιπορική μαστίτιδα. Ο καρκίνος είναι το αίτιο παθολογικής έκκρισης της θηλής μόνο στο 5%-10% των περιπτώσεων, ενώ η έκκριση από τη θηλή ως μοναδικό σύμπτωμα του καρκίνου συναντάται μόνο στο 1%-2% των ασθενών. Η αιματηρή έκκριση, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με τη μεγάλη ηλικία, είναι παράγοντες που έχουν συσχετισθεί με μεγαλύτερη πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου.
Η διαγνωστική προσέγγιση
Το λεπτομερές ιστορικό έχει καθοριστική σημασία για τη διάκριση της φυσιολογικής από την παθολογική έκκριση. Η κλινική εξέταση της ασθενούς από τον εξειδικευμένο χειρουργό μαστού είναι σημαντική και περιλαμβάνει λεπτομερή έλεγχο για:
1. τα χαρακτηριστικά της έκκρισης,
2. την παρουσία αλλαγών του δέρματος, της θηλαίας άλω και της συμμετρίας των μαστών,
3. την ύπαρξη εισολκής, και
4. την παρουσία ψηλαφητής μάζας και περιοχικής λεμφαδενοπάθειας.
Ο διαγνωστικός έλεγχος μετά την λήψη του ιστορικού περιλαμβάνει:
· Τη μαστογραφία, η οποία πρέπει να γίνεται σε όλες τις ασθενείς ηλικίας άνω των 35 ετών. Παρότι μπορεί να αναδείξει την ύπαρξη μικροαποτιτανώσεων με κατανομή πόρων, δεν έχει γενικά μεγάλη ευαισθησία στη διάγνωση βλαβών υψηλού κινδύνου ή ατυπίας.
· Το υπερηχογράφημα έχει και αυτό περιορισμένη συμβολή στη διαγνωστική προσέγγιση. Ο ρόλος του είναι να ελέγξει την παρουσία διατεταμένων πόρων πίσω από τη θηλή και την πιθανή ύπαρξη ενδοαυλικών μορφωμάτων.
· Άλλες διαγνωστικές μέθοδοι είναι η γαλακτογραφία μετά από χορήγηση σκιαγραφικού μέσου, η μελέτη των πόρων με ενδοσκόπηση, η λήψη δειγμάτων μετά από έκπλυση και αναρρόφηση και η κυτταρολογική εξέταση του εκκρίματος για την παρουσία παθολογικών κυττάρων. Γενικά, όμως, οι μέθοδοι αυτές ενδείκνυνται και βοηθούν στη διάγνωση μόνο σε επιλεγμένες ασθενείς.
Η θεραπευτική προσέγγιση
Η θεραπεία της φυσιολογικής έκκρισης είναι ανάλογη με την αντιμετώπιση του αιτίου που την προκαλεί, με την προϋπόθεση ότι ο πλήρης διαγνωστικός έλεγχος του μαστού είναι φυσιολογικός.
Στις περιπτώσεις, όμως, παθολογικής έκκρισης, η χειρουργική εκτομή των τελικών πόρων μαζί με τμήμα περιβάλλοντος αδένα είναι η πιο αξιόπιστη θεραπευτική προσέγγιση, εφόσον ο απεικονιστικός και κλινικός έλεγχος δεν έχουν καταδείξει κακοήθεια. Σε ηλικιωμένες ασθενείς, καθώς δεν υπάρχει ενδεχόμενο μελλοντικού θηλασμού, η μείζων εκτομή των πόρων είναι προτιμότερη, ενώ σε νεότερες ασθενείς προτείνεται μόνο η εκτομή του πόρου με την παθολογική έκκριση.
Και στις δύο περιπτώσεις, όμως, η λεπτομερής ιστολογική εξέταση που θα προκύψει μετά τη χειρουργική εκτομή θα καθορίσει την πιθανή περαιτέρω θεραπεία. Τέλος, σε ασθενείς με έκκριμα θηλής που κατά την κλινική εξέταση διαπιστώνεται δερματική βλάβη της θηλαίας άλω, είναι απαραίτητη η βιοψία για τον αποκλεισμό της νόσου Paget του μαστού.
· Η εξέταση των γυναικών με έκκριση της θηλής του μαστού από εξειδικευμένο χειρουργό μαστού είναι θεμελιώδους σημασίας για τη διάκριση μεταξύ φυσιολογικής και παθολογικής έκκρισης και τον καθορισμό της περαιτέρω διαγνωστικής και θεραπευτικής προσέγγισης.
· Στις περισσότερες των περιπτώσεων (περίπου 90%) η έκκριση οφείλεται σε καλοήθεις αιτίες.
· Κακοήθεια θα διαπιστωθεί τελικά μόνο στο 5%-10% των περιπτώσεων με παθολογική έκκριση θηλής.
· Η έκκριση από τη θηλή συναντάται ως μοναδικό σύμπτωμα του καρκίνου μόνο στο 1%-2% των ασθενών.
· Η αιματηρή έκκριση συνδυασμένη με τη μεγάλη ηλικία είναι παράγοντες που έχουν συσχετισθεί με μεγαλύτερη πιθανότητα ύπαρξης κακοήθειας.
Πηγή:leto.gr