Σύμφωνα με κάποιες θεωρίες, τα μωρά γεννιούνται ήδη εκπαιδευμένα να μην φοράνε πάνα. Σε ένα βρέφος δηλαδή, δεν αρέσει να λερώνεται και θέλει να είναι καθαρό. Έτσι, αυτό που κάνουμε φορώντας του πάνες είναι να το μαθαίνουμε να λερώνεται επάνω του και συχνά να μένει λερωμένο φορώντας την πάνα του. Επομένως, χρειάζεται να φτάσει 2,5 – 3 ετών για να μπορεί να επικοινωνεί ξεκάθαρα και να «ξεμάθει» αυτό που εμείς οι ίδιοι του μάθαμε όσο ήταν βρέφος.
Η τεχνική ονομάζεται “elimination communication” και αναφέρεται στα μηνύματα που μπορούμε να λαμβάνουμε οι γονείς από το βρέφος, τα οποία μας φανερώνουν πότε θέλει να κάνει τσίσα ή κακά του. Η «εκπαίδευση» ξεκινά από 0-4 μηνών και πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι γύρω στους 18 μήνες το παιδί έχει μάθει να επικοινωνεί ξεκάθαρα το πότε θέλει τουαλέτα!
Το παρακάτω βίντεο δείχνει την εφαρμογή της τεχνικής στο βρέφος.
Πώς να ξεκινήσεις
Σύμφωνα με εκείνους που χρησιμοποίησαν την τεχνική, το καλύτερο είναι να ξεκινήσεις μεταξύ 0-4 μηνών. Αν το παιδάκι είναι μεγαλύτερης ηλικίας, θα πάρει περισσότερο καιρό γιατί μετά θα πρέπει να «ξεμάθει» την πάνα. Αυτά είναι τα παρακάτω βήματα:
1. Παρατήρησε το μωράκι σου
Τα μωράκια εκφράζουν κάποιους ήχους ή κάνουν κάποιες συγκεκριμένες κινήσεις λίγο πριν θελήσουν τσίσα ή κακά. Κατέγραψε τις ώρες (είναι με το που ξυπνάει, μετά το γάλα του κ.λπ.). Έτσι θα το γνωρίζεις και θα έχεις το νου σου.
2. Πήγαινέ το στο γιογιό
Όταν το μωράκι κάνει κάποιες από τις συνηθισμένες του εκφράσεις, το κρατάτε σε έναν νιπτήρα, σε ένα γιογιό ή σε μια τουαλέτα. Το μήνυμα που θέλουμε να του δώσουμε είναι ότι δεν τα κάνουμε επάνω μας.
3. Κάνε έναν ήχο
Την ώρα που το κρατάς και κάνει τσίσα ή κακά του, κάνε έναν ήχο (πάντα τον ίδιο) τον οποίο θα μάθει να τον συνδέει με την πράξη. Ήχο όπως σσσσσς, ντρρρρρ, ή λες «ώρα για γιογιό!». Επανέλαβε τη φράση ή τον ήχο κάθε φορά που βλέπεις ότι θέλει και την ώρα που κάνει την ανάγκη του.
4. Μείνε ήρεμη στα ατυχήματα
Όταν συμβεί κάποιο ατύχημα, μείνε ήρεμη και ψύχραιμη. Η δική σου στάση θα το κρατάει ήρεμο και θετικό στην όλη διαδικασία.
5. Η νύχτα δεν είναι τόσο δύσκολο όσο νομίζεις…
Στην διάρκεια της νύχτας, κράτησε ένα γιογιό δίπλα στην κούνια του και βάλε το εκεί πριν το γάλα του ή αν είναι ανήσυχο τη νύχτα. Πολλοί υποστηρίζουν ότι το παιδί σπάνια θέλει τσίσα ή κακά του κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου και αν θελήσει το εκφράζει έντονα. Ειδικά αν κοιμάστε μαζί ή το έχετε δίπλα σας σε μια καλαθούνα, τότε λογικά θα καταλάβετε τα σημάδια.
6. Να είσαι ευέλικτη και χαλαρή
Μπορείς να χρησιμοποιείς πάνες όταν βγαίνεις έξω ή στον ύπνο ή κάποιες φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας, όσο αυτό διευκολύνει τη ζωή σου. Το καλύτερο είναι να χρησιμοποιείς υφασμάτινες πάνες οι οποίες δεν είναι τόσο απορροφητικές και έτσι το παιδί θα αντιλαμβάνεται πότε βρέχεται. Επίσης, είναι πιο οικονομικές και υγιεινές.
7. Να μην σε αγχώνει ο χρόνος
Απέφυγε να πιέζεις το παιδί ή να το τιμωρείς. Τιμωρία δεν είναι μόνο η βία αλλά και το να δείξεις έντονη δυσανασχέτηση ή απογοήτευση ή θυμό. Για να είναι πετυχημένη η όλη διαδικασία, χρειάζεται εσύ να είσαι θετική, χαλαρή και να μη σε αγχώνει ο χρόνος. Έτσι κι αλλιώς είναι μια μακροχρόνια διαδικασία. Αν εσύ είσαι θετική, το παιδί θα μάθει πολύ πιο εύκολα.
Πετυχαίνει; Ποιος είναι ο στόχος;
Θυμήσου ότι ο στόχος δεν είναι να έχεις ένα μωράκι 6 μηνών το οποίο δεν θα έχει ατύχημα ή δεν θα θέλει ποτέ πάνα. Ο στόχος είναι να βγάλει την πάνα περίπου στο χρονικό διάστημα που αρχίζει να κινείται.
Τα αρνητικά του “elimination communication”
- Είναι χρονοβόρος διαδικασία
- Θα συναντήσεις δυσκολίες στη διαδρομή οι οποίες είναι φυσιολογικές καθώς το παιδί περνάει πολλές φάσεις
- Κάποιοι αναπτυξιολόγοι υποστηρίζουν ότι το παιδί δεν μπορεί να ελέγξει την κύστη του μέχρι τους 18 μήνες και έτσι δεν είναι έτοιμο.
Τα θετικά του “elimination communication”
- Γλιτώνεις τα έξοδα της πάνας που πραγματικά είναι πάρα πολλά!
- Το παιδί από πολύ νωρίς γίνεται αυτόνομο
- Η διαδικασία όλη προωθεί το δέσιμο μεταξύ του γονέα και του παιδιού
- Το μωράκι είναι πολύ πιο άνετο και νιώθει καθαρό
- Κάνεις ένα καλό για τον πλανήτη καθώς οι πάνες αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα σε ποσότητα απόβλητα.
- Είναι η φυσική διαδικασία, σε αντίθεση με αυτήν της πάνας. Το μωράκι δεν θέλει να λερωθεί επάνω του και δεν χρειάζεται να εκπαιδευτεί σε αυτό με τις πάνες.
Εγώ σκέφτομαι να δοκιμάσω την τεχνική χωρίς πίεση και άγχος για όλα τα προτερήματα που προανέφερα. Θα αντικαταστήσω δηλαδή την όλη διαδικασία της πάνας, με το να προσέχω τα μηνύματα του παιδιού. Αντί δηλαδή να τσεκάρω πότε έκανε κακά ή τσίσα, θα παρατηρώ τους ήχους και το σώμα της.
Επίσης, προσωπικά απολαμβάνω το να παρατηρώ το παιδί και να αποκρυπτογραφώ τις εκφράσεις του. Ήταν κάτι που μου έδινε περισσότερη αυτοπεποίθηση σαν μαμά και με την πρώτη μου κορούλα. Θυμάμαι ότι από νωρίς ήξερα τι θέλει, τι την ενοχλεί, τι χρειάζεται και τι διάθεση έχει.
Επίσης, θυμάμαι ότι η Ιωαννίτα έκανε ένα χαρακτηριστικό τέντωμα με το σώμα της όποτε ήθελε να κάνει κακά της και εγώ απλά περίμενα να τελειώσει,. Τώρα την μικρή Αναστασία θα την πηγαίνω στο γιογιό ή στο μπάνιο όποτε κάνει κάτι αντίστοιχο. Όποτε μπορώ θα έχω το γιογιό μαζί μου και αν όχι, δεν πειράζει… Δεν θα αγχωθώ, αν λειτουργήσει για μένα καλώς, αν όχι δεν πειράζει…
Καλή επιτυχία!