Περισσότεροι από ένας στους τρεις μικρούς και μεγάλους κοιμούνται κάθε βράδυ λιγότερο απ’ όσο θα έπρεπε. Ωστόσο ο ύπνος δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη. Και η έλλειψη ύπνου δεν πρέπει να αποτελεί κάτι για το οποίο καμαρώνουμε.
«Η αλήθεια είναι πως οι ώρες ύπνου που χάνουμε αθροίζονται. Έτσι δημιουργούν ένα τεράστιο χρέος ύπνου το οποίο μόνο ωφέλιμο δεν είναι», λέει η καθηγήτρια Νευρολογίας Nancy Foldvary-Schaefer, διευθύντρια στο Κέντρο Διαταραχών Ύπνου της Cleveland Clinic, στο Οχάιο.
«Δυστυχώς η έλλειψη ύπνου έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία», συνεχίζει. «Σε περιόδους με συσσωρευμένο χρέος ύπνου αυξάνονται ορισμένοι κίνδυνοι για την υγεία μας, οι οποίοι δεν μπορούν να καλυφθούν ή να εξουδετερωθούν με την αύξηση στην κατανάλωση καφεΐνης».
Σύμφωνα με το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Ύπνου (NSF), τα παιδιά σχολικής ηλικίας (6-13 ετών) χρειάζονται 9-11 ώρες ύπνο την ημέρα. Οι έφηβοι (14-17 ετών) χρειάζονται 8-10 ώρες ύπνο την ημέρα. Και οι ενήλικες (άνω των 18 ετών) 7-9 ώρες.
Τί μπορεί να συμβεί όταν ο ύπνος μας είναι λιγότερος από αυτά τα όρια; Δέκα από τις πιθανές συνέπειες είναι οι εξής, κατά την Dr Foldvary-Schaefer.
Εξαντλεί τον οργανισμό
Η έλλειψη ύπνου προκαλεί κόπωση, χαμηλή ενεργητικότητα και έντονη υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας
Χαλάει την ψυχική διάθεση
Η ψυχική διάθεση είναι η πρώτη που υποφέρει στα άτομα τα οποία δεν κοιμούνται αρκετά. Η κακοκεφιά είναι ιδιαιτέρως εμφανής στους εφήβους με έλλειψη ύπνου, οι οποίοι μοιάζουν να έχουν τα νεύρα τους δίχως λόγο.
Προκαλεί νευρολογικά συμπτώματα
Δίχως επαρκή ύπνο είναι πιθανό να εκδηλωθούν θόλωμα της όρασης, δυσκολίες στη μνήμη, φτωχοί χρόνοι αντίδρασης και πρήξιμο των βλεφάρων.
Αυξάνει τον κίνδυνο λοιμώξεων
Ο ύπνος παρέχει στον οργανισμό τη δυνατότητα να επιδιορθώσει τις βλάβες που έχει υποστεί στη διάρκεια της ημέρας. Αν είναι λιγοστός, αυτός ο προστατευτικός μηχανισμός μειώνεται σε μεγάλο βαθμό. Μία από τις συνέπειες μπορεί να είναι η εξασθένηση του ανοσοποιητικού, που μας αφήνει εκτεθειμένους σε κάθε είδους λοιμώξεις.
Μπορεί να βλάψει την καρδιαγγειακή υγεία
Μελέτες έχουν δείξει πως οι γυναίκες που κοιμούνται λιγότερο από 7 ώρες κάθε βράδυ, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακών επεισοδίων. Η έλλειψη ύπνου συσχετίζεται επίσης με την υπέρταση, την καρδιακή αρρυθμία και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Μάλιστα όσο λιγότερο κοιμάται κανείς, τόσο αυξάνονται οι καρδιαγγειακοί κίνδυνοι.
Αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη
Η έλλειψη ύπνου μπορεί να διαταράξει την ανοχή στη γλυκόζη (σάκχαρο), ανοίγοντας το δρόμο στην παθολογική αύξηση των επιπέδων σακχάρου στον οργανισμό. Ο κίνδυνος αυτός είναι ιδιαίτερα αυξημένος σε όσους κοιμούνται λιγότερες από 6 ώρες κάθε βράδυ.
Ευνοεί την συσσώρευση περιττών κιλών
Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει πως όποιος δεν κοιμάται αρκετά, πεινάει πολύ. Μάλιστα η πείνα που νιώθει αφορά πρωτίστως τα γλυκά και το τσιμπολόγημα, που είναι γνωστό ότι αποτελούν κύριες αιτίες παχυσαρκίας. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι η έλλειψη ύπνου αλλάζει τα επίπεδα των ορμονών της πείνας. Οι ορμόνες αυτές είναι η γκρελίνη και η λεπτίνη.
Προκαλεί έντονο στρες
Όταν κάποιος δεν κοιμάται αρκετά, έχει αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης στον οργανισμό του. Η κορτιζόλη είναι η κύρια ορμόνη του στρες. Αντιθέτως, ένας καλός ύπνος το βράδυ εξομαλύνει τα επίπεδά της για όλη την επόμενη ημέρα.
Μπορεί να προκαλέσει ορμονικές διαταραχές
Ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Μπορεί επίσης να προκαλέσει διαταραχή στην έκκριση αυξητικής ορμόνης από τον εγκέφαλο.
Μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στα παιδιά και τους εφήβους
Μελέτες στην Ευρώπη έχουν δείξει ότι περισσότεροι από ένας στους τρεις εφήβους κοιμούνται καθημερινά λιγότερες από 8 ώρες. Η έλλειψη ύπνου στους ανηλίκους όμως σχετίζεται με:
- Προβλήματα συμπεριφοράς
- Διαταραχή της μάθησης
- Φτωχή συγκέντρωση της προσοχής
- Μειωμένες επιδόσεις στο σχολείο