Ένα στα τρία παιδιά πεινάει στο σχολείο
Με κατεπείγουσα τροπολογία ξεκινούν τα γεύματα σε μαθητές, αλλά χάθηκαν έξι μήνες, με τα φαινόμενα υποσιτισμού τους να αυξάνονται διαρκώς – Πάνω από 2.000 σχολεία έχουν ζητήσει να ενταχθούν σε προγράμματα σίτισης
[babyPostAd]«Οταν ευημερούν οι αριθμοί, οι άνθρωποι πένονται», είχε πει πριν από 54 χρόνια ο Γεώργιος Παπανδρέου και η ρήση του αυτή επαληθεύεται για μία ακόμη φορά σήμερα.
Την ίδια περίοδο που η κυβέρνηση θριαμβολογεί για τα πρωτογενή πλεονάσματα που πέτυχε το 2016, τα φαινόμενα υποσιτισμού στα δημόσια σχολεία αυξάνονται διαρκώς και τα περιστατικά ζάλης και λιποθυμιών μαθητών πολλαπλασιάζονται, σύμφωνα με τις αναφορές που φτάνουν στο υπουργείο και στις αρμόδιες διευθύνσεις. Την περίοδο που το πρωτογενές πλεόνασμα υπερέβη τους στόχους των δανειστών κατά 2 δισ. ευρώ, το υπουργείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης δεν έχει κατορθώσει να εξασφαλίσει 25 εκατ. ευρώ για τη σίτιση μαθητών με σχολικά γεύματα που έχει ήδη εξαγγείλει και αρκείται μόνο σε ένα πρόγραμμα σίτισης 10.000 μαθητών σε ολόκληρη τη χώρα διαθέτοντας 875.000 ευρώ.
Κάθε εβδομάδα δάσκαλοι και καθηγητές -κυρίως από σχολεία υποβαθμισμένων περιοχών- αναφέρουν περιστατικά με μαθητές τους που δεν μπορούν να συγκεντρωθούν στο μάθημα και έχουν χάσει τη συνήθη ζωντάνια τους επειδή οι συνθήκες διαβίωσης στις οικογένειές τους έχουν επιδεινωθεί δραματικά. Εχουν επίσης καταγραφεί περιπτώσεις μαθητών που είναι οφθαλμοφανές ότι δεν τρέφονται σωστά και προσπαθούν να το κρύψουν για να μην υποστούν συμπεριφορές απομόνωσης από τη μαθητική κοινωνία.
Χιλιάδες σχολεία σε όλη τη χώρα
Πάνω από 2.000 σχολεία σε ολόκληρη τη χώρα έχουν ζητήσει να ενταχθούν σε προγράμματα σίτισης, εκπέμποντας μηνύματα αγωνίας και απόγνωσης για μαθητές που δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν ούτε ένα κουλούρι ή να φέρουν ένα σάντουιτς ή ένα φρούτο από το σπίτι τους.
Σε μια προσπάθεια ανάσχεσης αυτής της θλιβερής κατάστασης, η κυβέρνηση ξεκινά άμεσα ένα πρόγραμμα σχολικών γευμάτων με ένα πιλοτικό πρόγραμμα για τη σίτιση 10.000 μαθητών. Τέσσερις υπουργοί κατέθεσαν ήδη τροπολογία στη Βουλή, με την οποία καθιερώνουν λόγω της κατεπείγουσας ανάγκης διαδικασίες-εξπρές για την υπογραφή των σχετικών συμβάσεων με εταιρείες τροφοδοσίας.
Παρά, τις αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης για τη διαδικασία όμως, το σημαντικότερο είναι η ομολογία της τραγικής κατάστασης που επικρατεί στα δημόσια σχολεία, με την υπογραφή των τεσσάρων υπουργών.
Την τροπολογία υπογράφουν ο υπουργός Ανάπτυξης Δημήτρης Παπαδημητρίου, η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Στην αιτιολογική τους έκθεση, μάλιστα, παραδέχονται ότι η παιδική φτώχεια και η επισιτιστική ανασφάλεια των μαθητών έχει πλέον φτάσει σε ακραία επίπεδα.
Η παραδοχή της ντροπής
«Σύμφωνα με την έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των νοικοκυριών έτους 2015, διενεργηθείσα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), ο κίνδυνος φτώχειας για παιδιά ηλικίας 0-17 ετών ανέρχεται σε 26,6%, σημειώνοντας αύξηση κατά 1,1 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2014, ενώ το βάθος κινδύνου παιδικής φτώχειας, ήτοι το ποσοστό των παιδιών που ζουν σε οικογένειες οι οποίες βρίσκονται κάτω από το κατώφλι της φτώχειας, εκτιμάται σε 34,5%» αναφέρει η αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας που υπογράφουν οι τέσσερις υπουργοί.
Πρόκειται για μια παραδοχή που πραγματοποιείται σε μια περίοδο που κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν ότι η κατάσταση στην Ελλάδα βελτιώνεται ή, κατ’ άλλους, έπαψε τουλάχιστον να επιδεινώνεται. Πρόκειται για μια παραδοχή που πραγματοποιείται σε μια περίοδο όπου η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το οποίο υπερέβη τους οριζόμενους από τους δανειστές στόχους κατά 2 δισ. ευρώ.
Κι όμως, από το πλεόνασμα αυτό η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να διασφαλίσει 25 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για την πλήρη ανάπτυξη του προγράμματος σχολικών γευμάτων, το οποίο έχει εξαγγείλει η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου αλλά είναι αδύνατον προς το παρόν να υλοποιηθεί.
Σύμφωνα με την τροπολογία των τεσσάρων υπουργών, θα ξεκινήσει άμεσα μόνο ένα πιλοτικό πρόγραμμα για τη σίτιση 10.000 μαθητών, συνολικού κόστους 875.000 ευρώ. Το πρόγραμμα αυτό θα ξεκινήσει από τον Φεβρουάριο και ενώ χάθηκαν ήδη έξι μήνες της τρέχουσας σχολικής χρονιάς με τα προβλήματα υποσιτισμού μαθητών να πολλαπλασιάζονται.
Αυτά τα 10.000 αυτά γεύματα αποτελούν την αρχή ενός φιλόδοξου προγράμματος που έχει εξαγγείλει ήδη η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης κυρία Φωτίου και το οποίο προβλέπει 11 εκατομμύρια γεύματα στα σχολεία, συνολικού κόστους 25 εκατ. ευρώ.
Από τα 25 εκατομμύρια προς το παρόν έχουν διασφαλιστεί λοιπόν μόλις 875.000 που θα χρηματοδοτήσουν μόνο τα πρώτα 10.000 γεύματα και με διαδικασίες απευθείας ανάθεσης, οι οποίες προκαλούν ήδη αντιδράσεις από την αντιπολίτευση.
«Καθυστερήσατε να καταθέσετε τη διάταξη στη Βουλή για να αποφύγετε τους διαγωνισμούς και να αναθέσετε τις συμβάσεις σε κομματικούς σας φίλους», κατήγγειλαν στη Βουλή τα κόμματα της αντιπολίτευσης, διευκρινίζοντας όμως ότι θα υπερψηφίσουν τις διατάξεις αναγνωρίζοντας την επείγουσα ανάγκη που θα πρέπει να καλυφθεί.
Αλλά ακόμη και αν οι κατηγορίες της αντιπολίτευσης δεν ευσταθούν, το γεγονός είναι ότι ο κρατικός μηχανισμός καθυστέρησε πολύ να κινητοποιηθεί, ξεκινώντας το πρόγραμμα περίπου προς το τέλος της σχολικής χρονιάς.
40% χωρίς φαγητό και θέρμανση
Σύμφωνα με την έκθεση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το 2015 που δημοσιοποιήθηκε το φθινόπωρο του 2016 και επικαλείται και η τροπολογία των τεσσάρων υπουργών, «βασικά υλικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως φαγητό και θέρμανση, στερείται το 39,9% του πληθυσμού στη χώρα, με το ποσοστό αυτό να εκτοξεύεται στο 44,5 του πληθυσμού ηλικίας 0-17 ετών».
Ταυτόχρονα η έκθεση επισημαίνει πως ένα στα έξι νοικοκυριά (ποσοστό 17,7%) διαμένει σε σπίτια ακατάλληλα με διαρροές στη στέγη, υγρασία σε τοίχους και ακατάλληλα πατώματα. «Συνολικά, περισσότεροι από 4.512.000 Ελληνες αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας, με τα παιδιά να απειλούνται περισσότερο. Ενδεικτικό είναι ότι 230.774 παιδιά ζουν σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο και ουσιαστικά χωρίς κανένα εισόδημα», αναφέρει σε άλλο σημείο η έκθεση της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Ποσοστό 35,7% του πληθυσμού βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό. 3.828.500 άτομα βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή στερήθηκαν βασικά υλικά αγαθά το 2015.
Την ίδια στιγμή ποσοστό 18,7% του πληθυσμού (1.111.300 άτομα) διαβιεί σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας. Τα άτομα αυτά δηλώνουν ότι δεν μπορούν πια να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις όπως:
■ Πληρωμή πάγιων λογαριασμών: ενοίκιο ή δόση δανείου κ.ά.
■ Διατροφή που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη μέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας.
■ Ικανοποιητική θέρμανση.
■ Τηλέφωνο.
■ Πλυντήριο ρούχων.
■ Ι.Χ. επιβατηγό αυτοκίνητο.
■ Διακοπές για μία εβδομάδα.
Ψυχολογικές επιπτώσεις
Η οικονομική κατάσταση των οικογενειών αυτών έχει άμεση επίπτωση στη σωματική, αλλά και στην ψυχολογική κατάσταση των παιδιών, όπως αναφέρει η έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ υπολογίζοντας ότι σε παρόμοια κατάσταση είναι το 26,6% των παιδιών ηλικίας 0-17 ετών. Οπως έχει ανακοινώσει η κυρία Φωτίου, προγραμματίζεται να διανεμηθούν από τον Φεβρουάριο 11 εκατομμύρια σχολικά γεύματα σε 70.000 μαθητές δημοτικών σχολείων.
Ωστόσο ο Φεβρουάριος έφτασε ήδη και δεν έχει ακόμη ψηφιστεί ούτε η τροπολογία για τα πρώτα 10.000 γεύματα, με συνολική πίστωση 875.000 ευρώ, όπως αναφέρει η σχετική έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Εκφράζονται λοιπόν αμφιβολίες για την έγκαιρη και ομαλή εκτέλεση του προγράμματος, ενώ η κατάσταση στα σχολεία με τους υποσιτισμένους μαθητές έχει πάρει τραγικές διαστάσεις.
Ακόμη και με συμβάσεις με απευθείας αναθέσεις, όπως προβλέπει η τροπολογία, η εφαρμογή του προγράμματος σίτισης είναι αμφίβολο αν θα ξεκινήσει πριν από τον Μάρτιο, δηλαδή μόλις έναν μήνα πριν από τις διακοπές του Πάσχα και δύο πριν από το τέλος της σχολικής χρονιάς.
«Τα γεύματα θα επεκταθούν και στη νέα σχολική χρονιά», διευκρινίζει η κυρία Φωτίου και συνεχίζει: «Είναι μεγάλο το εγχείρημα, όλους τους χρειαζόμαστε να βοηθήσουν, αλλά θα βοηθήσουν μέσα σε μια φιλοσοφία, όχι έξω από τη φιλοσοφία. Ούτε φιλανθρωπία είναι. Εμείς δεν δίνουμε στο παιδί κρυφά τίποτε. Ολα τα παιδάκια τρώνε μαζί. Και γι’ αυτό πάμε σε περιοχές που είναι πολύ χτυπημένες από τη φτώχεια».
Η αναπληρώτρια υπουργός τονίζει ότι είναι καταγεγραμμένες οι περιοχές σε Αττική και Θεσσαλονίκη όπου υπάρχουν οι μεγαλύτερες ανάγκες και ότι το πρόγραμμα θα επεκταθεί, αλλά εφαρμόζεται «μόνο υπό τον όρο ότι συμφωνούν οι δάσκαλοι και οι γονείς». «Ακούμε τους κυλικειάρχες, θα συνεργαστούμε και μαζί τους και θα δούμε πως θα προχωρήσουμε συνολικά», καταλήγει.
ΠΗΓΗ: protothema.gr