Φεβρουάριος ή Φλεβάρης: Ξέρετε γιατί λέγεται έτσι και γιατί έχει 28 ημέρες;
Ο δεύτερος μήνας του έτους, με διάρκεια 28 ημέρες για τα κοινά έτη και 29 ημέρες για τα δίσεκτα. Αρχικά ήταν ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου.
[babyPostAd]Γύρω στο 153 π.Χ, όταν ο Ιανουάριος έγινε ο πρώτος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου, ο Φεβρουάριος καθιερώθηκε ως δεύτερος, θέση που διατηρεί μέχρι σήμερα στο δωδεκάμηνο πολιτικό ημερολόγιο. Με την ημερολογιακή μεταρρύθμιση του Ιουλίου Καίσαρα το 45 π.Χ. ο Φεβρουάριος είχε 29 μέρες τα κοινά έτη και 30 μέρες στα δίσεκτα. Όμως, το 4 π.Χ. ο αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος αφαίρεσε από τον Φεβρουάριο μία μέρα και την προσέθεσε στον Αύγουστο, που ήταν αφιερωμένος στο πρόσωπό του.
Το όνομά του προέρχεται από το λατινικό ρήμα februare (εξαγνίζω, καθαίρω), λόγω των τελετών εξαγνισμού και καθαρμού που τελούνταν στη Ρώμη (Februa και Feralia), από τις οποίες προέρχονται οι μεταγενέστερες γιορτές των Απόκρεω και οι εκδηλώσεις του Καρνάβαλου. Τον Φεβρουάριο γιορτάζονταν στην Αρχαία Ρώμη και οι γιορτές:
Λουπερκάλια (Lupercalia), γιορτή της γονιμότητας, προς τιμή του θεού Φαύνου (του Πάνα των Ελλήνων) στις 15 Φεβρουαρίου. Οι Ρωμαίοι θυσίαζαν κατσίκια και σκυλιά, ενώ νεαρά αγόρια χτυπούσαν με λωρίδες από δέρμα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για να τους μεταδώσουν τη γονιμότητα. Η γιορτή μπορεί να καταργήθηκε από την Καθολική Εκκλησία τον 5ο αιώνα μ.Χ, αλλά την οικειοποιήθηκε με τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου και την Ημέρα των Ερωτευμένων στις 14 Φεβρουαρίου.
Φορνακάλια (Fornacalia), προς τιμή της θεότητας Φόρναξ, που εφηύρε τους φούρνους για το ψήσιμο ψωμιού και φαγητών (17 Φεβρουαρίου).
Χαρίστια (Charistia), οικογενειακή γιορτή για διασκέδαση, αλλά και για την επίλυση των διαφορών μεταξύ των μελών της (20 Φεβρουαρίου).
Στο αρχαίο Αττικό ημερολόγιο ο Φεβρουάριος αντιστοιχούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Γαμηλιώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Ανθεστηριώνα. Το διάστημα αυτό στην Αθήνα γιορτάζονταν τα:
Θεογάμια, προς τιμή του Δία και της Ήρας. Τελούνταν το δεύτερο μισό του μήνα Γαμηλιώνα, για να τιμηθεί ο ιερός γάμος του Δία και της Ήρας. Ήταν και η καλύτερη περίοδος για γάμους (εξού και το όνομα του μήνα), σύμφωνα με τον Αριστοτέλη. Στη Σικελία τιμούσαν τον ιερό γάμο του Άδη και της Περσεφόνης.
Ανθεστήρια, προς τιμή του Διονύσου. Την πρώτη μέρα της γιορτής ανοίγονταν τα πιθάρια με το νέο οίνο, ο οποίος αναμειγνυόταν με νερό για να προσφερθεί ο πρώτος «κεκραμένος οίνος», το πρώτο «κρασί».
Στο λαϊκό καλεντάρι ο Φεβρουάριος ονομάζεται κυρίως λόγω της μικρότερης διάρκειάς του:
Μικρός
Κουτσός
Κουτσοφλέβαρος
Γκουζούκης (ατελής)
Κούντουρος (κολοβός)
Κλαδευτής, επειδή θεωρείται μήνας κατάλληλος για το κλάδεμα των δέντρων.
Φλεβάρης, από τη συσχέτισή του με τις «φλέβες», δηλαδή τα υπόγεια νερά, που αναβλύζουν λόγω των πολλών βροχών.
Φλιάρης (χλιαρός)
Για να δικαιολογηθούν οι λιγότερες μέρες του Φεβρουαρίου σε σχέση με τους άλλους μήνες, είναι γνωστή η λαϊκή παράδοση ότι ο Μάρτιος δανείστηκε από τον Φεβρουάριο τις τρειςτελευταίες ημέρες του, τις πιο χειμωνιάτικες, για να τιμωρήσει την γριά τσοπάνισσα των βουνών που καυχήθηκε ότι τελειώνοντας ο Μάρτιος δεν μπόρεσε να της κάνει κακό.
Η εμβόλιμη εξάλλου ημέρα στον μήνα αυτόν κάθε τέσσερα χρόνια κάνει όλο τον χρόνο δίσεκτο (bis-sectum στα λατινικά) και, κατά την λαϊκή παρετυμολογία, «δύστυχο», με όλα τα δεισιδαιμονικά επακόλουθα που επέφερε η παρανόηση αυτή. Παρ” όλα αυτά, ο Φεβρουάριος δημιουργεί αισιοδοξία, ως τελευταίος μήνας τού χειμώνα, σχετική η παροιμία «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει».
Οι τρεις πρώτες μέρες του Φεβρουαρίου λέγονται «Συμόγιορτα» από την εορτή του Αγίου Τρύφωνα (1η του μηνός), ο οποίος θεωρείται άγιος των αμπελιών, της Υπαπαντής του Κυρίου (2/2), που εορτάζεται με αργία από του αγρότες για να μην πέσει χαλάζι και καταστρέψει τη βλάστηση, και του Αγίου Συμεών (3/2), τον οποίο τιμούν ιδιαίτερα οι έγκυες γυναίκες, καθώς αποφεύγουν να κάνουν οποιαδήποτε εργασία, από φόβο μήπως το παιδί γεννηθεί «σημειωμένο», «με σημάδι».
Γιατί ο Φεβρουάριος έχει 28 ημέρες
Το Ρωμαϊκό ημερολόγιο, ο Ιούλιος Καίσαρ και οι αστρονόμοι
Ο ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ είναι ο μικρότερος μήνας του χρόνου όχι μόνο για αριθμητικούς αλλά και για… αυτοκρατορικούς λόγους. Ούτε λίγο ούτε πολύ για όλα φταίει ο Ιούλιος Καίσαρ. Γιατί μπορεί το 365 να μη διαιρείται ακριβώς διά του 12, ωστόσο η αρχική σκέψη των αστρονόμων οι οποίοι δημιούργησαν το Ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν να υπάρχουν επτά μήνες με 30 ημέρες και πέντε με 31. Μόνο που όταν άρχισαν να δίνουν ονόματα στους μήνες το θέμα έγινε περίπλοκο…
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οταν ο Ιούλιος Καίσαρ επέστρεψε θριαμβευτής στη Ρώμη το 46 π.Χ., ανάμεσα στα θέματα τα οποία έπρεπε να ρυθμίσει ήταν και η μέτρηση του χρόνου. Ως τότε οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν ένα ημερολογιακό σύστημα που είχε μεν 12 μήνες, αλλά στο οποίο από καιρού εις καιρόν έπρεπε να προστίθενται ημέρες ή και μήνες έτσι ώστε αυτό να διατηρείται σε συμφωνία με τις εποχές. Την ευθύνη για την παρεμβολή των ημερών είχαν οι ιερείς.
Αλλά ο απολυταρχισμός των ιερέων, οι οποίοι άλλοτε αύξαναν το μήκος του έτους προκειμένου να παραμένουν στην εξουσία οι ευνοούμενοί τους συγκλητικοί και άλλοτε το μείωναν ώστε να τελειώνει γρήγορα η θητεία των αντιπάλων τους, είχαν καταστήσει το υπάρχον ημερολογιακό σύστημα μη λειτουργικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι το έτος 46 π.Χ. διήρκεσε 445 ημέρες, δεδομένου ότι αναγκάστηκαν να προστεθούν τόσες ημέρες ώστε αυτό να ευθυγραμμιστεί με την εαρινή ισημερία. Ο Καίσαρ ονόμασε αυτό το έτος ultimus annus confusionis (τελευταίο έτος σύγχυσης) και κάλεσε τους καλύτερους φιλοσόφους και μαθηματικούς της εποχής προκειμένου να δημιουργηθεί το νέο ημερολόγιο.
Στο βιβλίο του David Edwin Duncan «Καλαντάρι» (εκδόσεις Ενάλιος) αναφέρεται ότι ανάμεσα στους προσκεκλημένους του αυτοκράτορα ήταν και ο Σωσιγένης, αλεξανδρινός αστρονόμος, τον οποίο ο Καίσαρ είχε γνωρίσει στο παλάτι της Κλεοπάτρας και με τον οποίο είχε συζητήσει τις πιθανές μετατροπές του ημερολογιακού συστήματος. Μετά από εισήγηση του Σωσιγένη αποφασίστηκε να υιοθετηθεί το ημερολόγιο του Πτολεμαίου Γ’, σύμφωνα με το οποίο ένα έτος 365 ημερών ίσχυε για τρία χρόνια και στη συνέχεια υπήρχε ένα έτος με 366 ημέρες. Και ενώ όλα τα προβλήματα φάνηκαν να λύνονται, δημιουργήθηκαν καινούργια όταν έπρεπε να δοθούν ονόματα στους μήνες. Ο πρώτος μήνας του έτους ήταν ο Μάρτιος, αφιερωμένος στον θεό του πολέμου, ο οποίος όμως συμβόλιζε και τις δυνάμεις της φύσης. Ετσι μια σειρά από γιορτές αφιερωμένες σε αυτόν ήταν προγραμματισμένες για να γιορταστεί ο ερχομός της άνοιξης. Προφανώς ο πρώτος μήνας του έτους δεν μπορούσε παρά να έχει 31 ημέρες.
Ο δεύτερος μήνας ονομάστηκε Απρίλιος από το aperire (ανοίγω) προκειμένου να συμβολίσει την έξοδο των φυτών από τη γη και αφιερώθηκε στην Αφροδίτη. Μετά από πολλές διαφωνίες αποφασίστηκε να αποτελείται από 30 ημέρες. Η εναλλαγή των 31 ημερών με 30 συνεχίστηκε για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο, οι οποίοι αφιερώθηκαν στις θεές Μαία και Ηρα αντίστοιχα.
Η έμπνευση όμως για την ονοματολογία φαίνεται πως δεν ήταν αρκετή και στους επόμενους μήνες δόθηκαν ονόματα αριθμών. Ετσι αρχικά ο Ιούλιος ήταν ο Quirinalis (πέμπτος μήνας). Αλλά ο Μάρκος Αντώνιος αποφάσισε να του δώσει το όνομα του Ιουλίου, αναμορφωτή του ημερολογίου. Και βεβαίως διατήρησε τις 31 ημέρες του. Ωστόσο δημιούργησε και μια παράδοση. Ετσι, όταν το όνομα του Αυγούστου δόθηκε στον έκτο μήνα, το διαμέτρημα του ανδρός δεν επέτρεπε στον μήνα αυτό να είναι μικρός και ο Αύγουστος απέκτησε επίσης 31 ημέρες. Και επειδή ο Ιανουάριος έπρεπε να έχει 31 ημέρες δεδομένου ότι ήταν αφιερωμένος στον Ιανό, τον προστάτη της Ετρουρίας, δεν απέμειναν παρά 28 ημέρες για τον Φεβρουάριο, τον τελευταίο μήνα του χρόνου. Το γεγονός ότι αυτός ειδικά ο μήνας δεν θα είχε πολλές ημέρες δεν δυσαρέστησε καθόλου τους Ρωμαίους, δεδομένου ότι όχι μόνο ήταν αφιερωμένος στους νεκρούς αλλά κατά τη διάρκειά του έπρεπε και οι ίδιοι να κάνουν τον ηθικό απολογισμό τους και να αφιερώνονται στη μετάνοια. Ακόμη και το όνομα του μηνός σημαίνει εξιλέωση (Februare). Τόσο πολύ επιθυμούσαν οι Ρωμαίοι να τελειώσει γρήγορα ο Φεβρουάριος ώστε, προκειμένου να διατηρούν την αίσθηση ότι ο μήνας δεν έχει ποτέ περισσότερες από 28 ημέρες, όταν έπρεπε να έχει 29 δεν προσέθεταν την παραπάνω ημέρα στο τέλος αλλά διπλασίαζαν την έκτη ημέρα του (bi sextus).
Πηγή: pitsirikidotnet
Το διαβάσαμε στο madata.gr