Η λαϊκή σοφία έχει αποτυπώσει με μοναδικό τρόπο την ξεχωριστή αγάπη και το μοναδικό δέσιμο που αναπτύσσει μία γιαγιά με το εγγόνι της, στη φράση “του παιδιού μου το παιδί είναι δύο φορές παιδί μου“. Η γιαγιά είναι μία από τις πιο γλυκές και τρυφερές αναμνήσεις στη ζωή κάθε παιδιού και κατέχει μία θέση που στην Ελληνική κοινωνία παραμένει ακόμα περίοπτη και αξιοσέβαστη.
Η αξία της γιαγιάς μέσα στην οικογένεια δεν εξαντλείται μόνο στη βοήθεια και στη στήριξη που δίνει στα υπόλοιπα μέλη με τη φροντίδα των παιδιών και τη στήριξη στο νοικοκυριό και την οικονομία. Η ωφέλειά της δεν περιορίζεται μόνο στις γλυκές αναμνήσεις που χαρίζει σε όλους μας όταν αναπολούμε τα γλυκά, τα παιχνίδια ή τις καραμέλες με τις οποίες μας γέμιζε τα χέρια.
Η γιαγιά είναι ο άνθρωπος εκείνος ο οποίος αποτελεί τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο παρελθόν και τον εκμοντερνισμό, ανάμεσα στο παλιό και την πρόοδο.
Είναι ο άνθρωπος εκείνος που η ηλικία μπορεί μεν να έχει αποδυναμώσει σε ένα βαθμό σωματικά, αλλά του έχει χαρίσει ταυτόχρονα εμπειρίες και θησαύρισμα γνώσεων που νουθετούν τα υπόλοιπα νεότερα άτομα. Συνδέει αρμονικά τις παραδοσιακές αντιλήψεις για την οικογένεια με τις οποίες μεγάλωσε , παράλληλα όμως αφουγκράζεται και επεξεργάζεται μέσα της τις αλλαγές που φέρνει η εξέλιξη της κοινωνίας στο θεσμό της οικογένειας και προσπαθεί να προσαρμοστεί με αυτές. Η γιαγιά διατηρεί την παράδοση και τη μνήμη του παρελθόντος.
Οι δικές της εξιστορήσεις μας βοηθούν να αντιληφθούμε τη διαφορετικότητα της εποχής στην οποία έζησε και παράλληλα μας δίνουν μία γεύση των ιστορικών γεγονότων και συγκυριών της εποχής εκείνης. Μας κληροδοτεί την ιστορική γνώση και την επιθυμία να θέλουμε να ανήκουμε και εμείς σε ένα κομμάτι της ιστορίας, μας βοηθάει να αντιληφθούμε πως οι νεότεροι είναι η συνέχεια και το αύριο του κόσμου.
Γιαγιάδες και προκαταλήψεις
Οι γιαγιάδες, όπως και όλοι οι ηλικιωμένοι άνθρωποι, πολλές φορές έρχονται αντιμέτωποι με προκαταλήψεις που αφορούν την ηλικία, τις ικανότητες και την πνευματική τους διαύγεια. Βιώνοντας δυσκολίες για την επιβίωσή τους εξαιτίας των πενιχρών συντάξεων που λαμβάνουν, έρχονται, επιπροσθέτως, πολλές φορές αντιμέτωποι και με την απόρριψη των άλλων μελών της οικογένειας, η οποία μπορεί να πιστεύει πως δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτα πια.
Ανήκουν σε μία κοινωνική ομάδα που έχει τις περισσότερες ανάγκες, καθώς η απώλεια της μεγάλης νεότητας και η σωματική αποδυνάμωση δεν τους δίνει πλέον την ευκαιρία και τη θέληση για εργασία ή την αντοχή στην έντονη σωματική καταπόνηση. Παράλληλα, παραμένουν μία ομάδα που είναι περισσότερο ευπαθής σε αρκετές παθήσεις και έχουν ανάγκη, πολλές φορές, ακόμα και από φαρμακευτική αγωγή. Με αποτέλεσμα, να παθαίνουν κατάθλιψη, να αισθάνονται μελαγχολία, να βάλλονται από αισθήματα μοναξιάς και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Το αίσθημα του ανήκειν
Τα ηλικιωμένα άτομα έχουν ανάγκη περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα το αίσθημα του ανήκειν και του δικαιώματος να αισθάνονται πάντοτε αποδεκτοί και ασφαλείς από την κοινωνία και όλα τα μέλη της οικογένειας. Η σύσφιξη των σχέσεων ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας και ο σεβασμός των ιδιαιτεροτήτων του άλλου, βάζουν την υποδομή για την οικογενειακή γαλήνη.
Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι λόγω και του περισσότερου ελεύθερου χρόνου που διαθέτουν, μπορούν να προσφέρουν πολλά και να φροντίσουν με περίσσια αγάπη τα παιδιά και τα νεότερα άτομα.
Δίνοντας στα παιδιά την ευκαιρία να έχουν επαφή με τη γιαγιά και τον παππού ( αναφέρομαι συγκεκριμένα στη γιαγιά μεν, αλλά και για τον παππού τα ίδια ισχύουν), δίνουμε την ευκαιρία στο παιδί να έρθει κοντά στην παράδοση και του καλλιεργούμε το σεβασμό για τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Η γιαγιά μας είναι ένα πρόσωπο που ανήκει μεν σε μία ηλικία λίγο μεγαλύτερη (τις περισσότερες φορές), αλλά μας διδάσκει ότι η αληθινή αγάπη βρίσκει πάντοτε τον τρόπο να προσφέρει παρά την όποια σωματική καταπόνηση. Ερχόμενοι λοιπόν κοντά σε έναν τέτοιο άνθρωπο και μαθαίνοντας τα προβλήματα υγείας στα οποία είναι επιρρεπής ή από τα οποία μπορεί και να πάσχει ήδη, ευαισθητοποιούμαστε και για τους άλλους ανθρώπους αλλά και για τη δική μας υγεία.
Η γιαγιά είναι από τους πολυτιμότερα άτομα στη ζωή κάθε ανθρώπου και, κυρίως, ενός παιδιού. Χωρίς υπερβολή, θεωρώ πως μερικές φορές μας αγαπάει και στηρίζει τα όνειρά μας περισσότερο και από τους ίδιους τους γονείς μας. Ο κάθε γονιός οφείλει να φέρνει κοντά τα παιδιά του σε αυτή για να τους διδάξει το χθες και τα νουθετήσει με αγάπη για το αύριο.
Υπάρχουν πιο όμορφες αναμνήσεις από το φαγητό της γιαγιάς ή από τα μελομακάρονα που μας έφτιαχνε τα Χριστούγεννα;
Όταν το παλιό έρθει σε επαφή με το νέο και όταν η εμπειρία συνδυαστεί αρμονικά με τον αυθορμητισμό, τότε θα δημιουργηθεί η υποδομή για μεγαλύτερη ευδοκίμηση στην κοινωνία και θα ενισχυθεί η πίστη σε ένα καλύτερο αύριο.