Στο άκουσμά του οι περισσότεροι γονείς τρομάζουν. Κι όμως το Άσπεργκερ, ειδικά αν διαγνωστεί νωρίς, δεν στερεί από το παιδί την ευκαιρία για μια ζωή χωρίς σημαντικά εμπόδια.
Τι είναι
Πρόκειται για την πιο ήπια διαταραχή του αυτιστικού φάσματος που συνοδεύει το άτομο σε όλη του τη ζωή. Επηρεάζει σημαντικά τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο και επεξεργάζεται τα ερεθίσματα ή τις πληροφορίες που εισπράττει καθώς και την δημιουργία σχέσεων με τους άλλους. Παρουσιάζουν διαταραχή στην κοινωνική αλληλεπίδραση , στη κοινωνική επικοινωνία και στη κοινωνική φαντασία. Είναι όμως σαφώς πιο λειτουργικοί απ’ ό,τι σε άλλες μορφές αυτισμού ενώ δεν παρουσιάζουν κάποια ιδιαίτερα εξωτερικά χαρακτηριστικά (για αυτό συχνά αποκαλείται και κρυφή διαταραχή ) και πολλά άτομα διαθέτουν καλή λεκτική επικοινωνία και μέση ή και ανώτερη νοημοσύνη.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του Συνδρόμου Άσπεργκερ
Τα άτομα με σύνδρομο Άσπεργκερ:
-Παρότι θέλουν να κάνουν φίλους στην πράξη όμως δυσκολεύονται γιατί δεν διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να δημιουργήσουν αλλά και να διατηρήσουν φιλίες
– Δυσκολεύονται στην επικοινωνία (λεκτική και μη). Λ.χ. δεν κατανοούν τόσο τα λεγόμενα αλλά και τις χειρονομίες, τις εκφράσεις κ.λπ. των γύρω τους. Επίσης, δυσκολεύονται στη χρήση της γλώσσας παρότι μπορούν να αναπτύξουν πλούσιο λεξιλόγιο (π.χ. επαναλαμβάνουν φράσεις με τις οποίες μπορεί να “κολλάνε” κατά καιρούς ή δεν κατανοούν ένα αστείο ή μιλάνε μονότονα κοκ), δεν γνωρίζουν πότε να αρχίσουν ή και να τελειώσουν μια συζήτηση.
– Δεν κατανοούν τους άγραφους κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς
-Έχουν συγκεκριμένη ρουτίνα από την οποία δεν τους αρέσει να ξεφεύγουν και δεν μπορούν να προσαρμοστούν εύκολα σε κάτι καινούργιο.
– Δυσκολεύονται στην κίνηση και είναι αδέξια ακόμα και σε κοινές δραστηριότητες όπως το γράψιμο, τα σπορ κ.λπ. Επίσης μπορεί να επαναλαμβάνουν μηχανικά κάποιες κινήσεις.
-Εμφανίζουν ευαισθησία στα εξωτερικά ερεθίσματα. Π.χ. Μπορεί να ενοχλούνται από ήχους, γεύσεις, φώτα, θερμοκρασίες, υφές κ.λπ. που δε θα ενοχλούσαν τον περισσότερο κόσμο κ.λπ.
-Έχουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα που τα απορροφούν όπως λ.χ. συλλογές ή βαθιά γνώση ενός θέματος κ.λπ. Αυτά τα ενδιαφέροντα μπορεί να κρατάνε για πάντα ή να εναλλάσσονται κατά καιρούς.
-Δεν μπορούν να διαχειριστούν την αλληλεπίδραση με τους γύρω τους. Έχουν μάλλον μονοδιάστατο και “άκαμπτο” τρόπο σκέψης ενώ δεν έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη κοινωνικότητα και συχνά μοιάζουν απαθή.
Και όμως, έχουν ταλέντο!
Μπορεί να φαίνεται οξύμωρο όμως τα άτομα με Άσπεργκερ αναπτύσσουν και κάποια μοναδικά ταλέντα. Σε αυτά συγκαταλέγονται: εξαιρετική μακρόχρονη μνήμη, ιδιαίτερες γνωστικές αποδόσεις στα πεδία που τα ενδιαφέρουν, υψηλή ικανότητα συγκέντρωσης κ.ά. Μάλιστα, αν αυτά τα χαρακτηριστικά τους καλλιεργηθούν από νωρίς, μπορούν να συμβάλλουν και στην επαγγελματική τους αποκατάσταση. Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που διαπρέπουν σε απαιτητικούς τομείς όπως η επιστήμη αλλά και στον καλλιτεχνικό χώρο(π.χ. οι ηθοποιοί Dan Akroyd και Daryl Hannah), οι οποίοι έχουν διαγνωστεί με το σύνδρομο ωστόσο αυτό δεν τους σταμάτησε από το να έχουν μία επιτυχημένη πορεία στη ζωή.
Γιατί εμφανίζεται
Παρότι τα ακριβή του αίτια παραμένουν ασαφή, μελέτες δείχνουν πώς εμπλέκονται τόσο η κληρονομικότητα όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως έκθεση της μητέρας σε τοξικό περιβάλλον, προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό κ.ά. Επίσης, φαίνεται πώς επηρεάζει περισσότερο τους άντρες παρά τις γυναίκες.
Θεραπεύεται;
Το Άσπεργκερ δε «θεραπεύεται» ωστόσο τα άτομα με το σύνδρομο μπορούν να έχουν μία λειτουργική ζωή εφόσον διαγνωστούν έγκαιρα (όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα) και οι γονείς αναζητήσουν βοήθεια. Ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας ψυχολόγος ή παιδοψυχίατρος θα συστήσει τις κατάλληλες παρεμβάσεις και θα προτείνει πρακτικές αντιμετώπισης τις οποίες οι γονείς θα πρέπει ν’ ακολουθήσουν.
Μην ξεχνάμε ότι όπως και όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι, έτσι και αυτοί με Άσπεργκερ είναι διαφορετικοί μεταξύ τους. Κάθε άνθρωπος έχει τις δικές του δυνατότητες και όρια και διαφορετική έκφραση του συνδρόμου και ως εκ τούτου θα πρέπει να διαφέρει και η αντιμετώπισή του.
Μερικές χρήσιμες συμβουλές
-Εξασφαλίστε στο παιδί μια ρουτίνα που θα το κάνει να νιώσει ασφαλές και ικανό να αντεπεξέλθει και αποφύγετε αλλαγές, εκπλήξεις κ.λπ. εκτός και αν το προετοιμάσετε σταδιακά και κατάλληλα.
-Ανακαλύψτε τα ταλέντα του και βοηθήστε το να τα καλλιεργήσει ή να τα συνδέσει και με άλλες δραστηριότητες για να αναπτύξει το «πεδίο δράσης του».
-Βοηθήστε το να αναπτύξει την κοινωνικότητά του προβάροντας π.χ. διάφορες καταστάσεις στις οποίες θα μπορούσε να βρεθεί και πώς θα μπορούσε να συμπεριφερθεί.
-Κάθε φορά που θέλετε να του διδάξετε μια καινούργια δεξιότητα κάντε το σταδιακά.
-Μιλήστε στους δασκάλους του ώστε να του εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν καλύτερες συνθήκες στο σχολείο.