Τα παιδιά έχουν ανάγκη και τους δύο γονείς
ΚΟΙΝΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
από την Μαίρη Γεωργιάδου
Είναι καιρός να συνειδητοποιήσει η ελληνική κοινωνία ότι τα παιδιά έχουν ανάγκη και τους δύο τους γονείς ανεξάρτητα από την οικογενειακή τους κατάσταση (εντός ή εκτός γάμου, σε διάσταση ή διαζευγμένοι)
Οι περιπτώσεις που αφορούν ζητήματα επιμέλειας, φροντίδας και γονικής μέριμνας που φτάνουν στις δικαστικές αίθουσες κατά το διαζύγιο, αντιμετωπίζονται συνήθως με βάση τις προσωπικές απόψεις και προκαταλήψεις του δικαστή, αντί της διαδικασίας αξιολόγησης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που φέρει κάθε περίπτωση που είναι και η πλέον προσήκουσα σύμφωνα με ειδικούς πέραν των δικαστών (κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, εκπαιδευτικοί, παιδοψυχίατροι). Οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους, οι χωρισμένες οικογένειες όμως είναι διαφορετικές η κάθε μια.
Οι περισσότεροι δικαστές αρέσκονται να πιστεύουν ότι η πραγματική αγάπη και εν-συναίσθηση για το παιδί πηγάζει μόνο από τη μητέρα και ως εκ τούτου θα πρέπει να απονέμεται μόνο σε αυτή η επιμέλεια (φροντίδα, υγεία, εκπαίδευση και καθημερινότητα του παιδιού). Εάν αυτό ευσταθούσε τότε ο κοινωνικός ιστός θα κατέρρεε. Εντούτοις ο άντρας είναι κάτι περισσότερο από το βιολογικό μέσο για την εκπλήρωση των στόχων της γυναίκας.
Η ικανότητα προσφοράς αγάπης, στοργής και υποστήριξης δεν αποτελεί προνόμιο μόνο της γυναίκας αλλά και του άντρα. Όσο υπάρχει μητρικό ένστικτο άλλο τόσο υπάρχει και πατρικό ένστικτο. Σε κάθε περίπτωση, τα παιδιά έχουν ανάγκη τόσο τον πατέρα όσο και την μητέρα τους και η ανάγκη αυτή δεν σταματά όταν οι γονείς χωρίζουν. Πόσο μάλλον. Τα ζευγάρια χωρίζουν μεταξύ τους, δεν παίρνουν όμως διαζύγιο και από τα παιδιά τους.
Ο νομοθέτης δίνει τη δυνατότητα στο δικαστή κατά τη λήψη απόφασης όσον αφορά την επιμέλεια των παιδιών σε συγκρουσιακά διαζύγια να απονείμει κοινή επιμέλεια και στους γονείς. Γεγονός όμως είναι ότι οι περισσότεροι δικαστές και δικηγόροι επιλέγουν τον γνωστό και εύκολο δρόμο που δεν οδηγεί όμως στον κατευνασμό ανάμεσα στο ζευγάρι. Συνήθως η μητέρα που αναλαμβάνει την αποκλειστική επιμέλεια γίνεται ο αντίπαλος του πατέρα γιατί αυτή έχει το μαχαίρι και το πεπόνι. Η απόφαση για επικοινωνία και διανυκτέρευση του πατέρα με τα παιδιά καταστρατηγείται χωρίς καμία επίπτωση για την ίδια. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις όπου σε προσωρινά ασφαλιστικά μέτρα αποφάσισε ο δικαστής και μάλιστα γυναίκα να απονείμει κοινή επιμέλεια. Στην τακτική όμως εκδίκαση επιμέλειας, ο επόμενος δικαστής έδωσε αποκλειστική επιμέλεια στον ένα από τους δύο γονείς. Γιατί άραγε θα πρέπει κατά τη διάρκεια του διαζυγίου να διαχωρίζεται η επιμέλεια από τη γονική μέριμνα; Τι εξυπηρετεί; Μήπως έφτασε ο καιρός να γίνει αναθεώρηση σε καίρια σημεία όπως αυτό που αφορά τη γονική μέριμνα και την επιμέλεια στο γνωστό νόμο του 1983 ο οποίος είναι πλέον αναχρονιστικός και επικίνδυνος κατά την εφαρμογή του για την ομαλή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Εάν οι δικαστές πιστεύουν ότι υπεύθυνοι είναι μόνο οι γονείς για την τήρηση των δικαστικών αποφάσεων τότε γιατί δεν απονείμουν και στους δύο κοινή επιμέλεια ακόμα και στις συγκρουσιακές περιπτώσεις; Μόνο με τον τρόπο αυτό θα αναγκαστούν και οι δύο γονείς να συνεργαστούν για τα παιδιά τους. Το παιδί δεν είναι αποκλειστικότητα του ενός από τους δύο γονείς, είναι προϊόν και των δύο, είναι ανήλικος πολίτης με δικαιώματα και ανάγκες.
Η άγνοια και η προκατάληψη δεν αρμόζουν στην ελληνική κοινωνία. Διαιωνίζουν προβλήματα μέσα στην οικογένεια, το σχολικό περιβάλλον και την κοινωνία εν γένει, δημιουργώντας θύματα που δεν είναι άλλα από τα παιδιά. Οι επιστημονικές έρευνες τόσο στον ελληνικό όσο και στο διεθνή χώρο είναι καταπέλτης. Μέσα από το γόνιμο διάλογο και τις επιστημονικές έρευνες μπορεί η κοινωνία μας να δημιουργήσει ένα αρμονικό περιβάλλον μέσα στο οποίο τόσο ο άντρας όσο και η γυναίκα να συνειδητοποιήσουν σε βάθος τις σύνθετες ανάγκες των παιδιών.
Οι ανάγκες των παιδιών δεν είναι δυνατό να αξιολογηθούν μέσα στα σημερινά δικαστικά πλαίσια. Η όλη διαδικασία είναι προσβολή τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς. Είναι δυνατό να καλεί ο δικαστής το παιδί για να το δει στο καμαράκι των δικαστών πριν από την απόφαση; Γιατί άραγε το κάνει; Για να ρωτήσει το παιδί με ποιον από τους δύο θέλει να μείνει και να νίψει έτσι τας χείρας του; Αναρωτήθηκε ποτέ πως ένοιωσε το παιδί αυτό; Ότι το παιδάκι αυτό αναγκάστηκε να επιλέξει και ότι μέχρι να πεθάνει θα το φέρει βαρέως; Ο ΓΟΝ.ΙΣ. έχει στη διάθεση του πολλές τέτοιες περιπτώσεις.
Τα οικογενειακά δικαστήρια είναι η μόνη λύση. Τα θέματα διαζυγίου και ανατροφής των παιδιών χρήζουν ιδιαίτερα προσεκτικής προσέγγισης, με εξειδικευμένους δικαστές μόνο στο οικογενειακό δίκαιο που θα πλαισιώνονται και θα υποστηρίζονται από ειδικούς (κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, εκπαιδευτικούς και παιδοψυχίατρους).
Το οικογενειακό δικαστήριο θα έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει ένα δίκτυο επικοινωνίας το οποίο θα υποστηρίζει τη βελτίωση των προοπτικών όσον αφορά τις διαζευγμένες οικογένειες. Η φροντίδα σε συνδυασμό με την εξειδικευμένη γνώση θα δημιουργήσουν ένα νέο πλαίσιο κατανόησης των προβλημάτων που ανακύπτουν. Οι «συνήθεις» αποφάσεις θα πρέπει να συνάδουν με την αλήθεια. «Είθισται» δεν συνάδει με την αλήθεια. Δεν υπάρχει νόμος που να ορίζει ότι το παιδί θα βλέπει δύο Σ/Κ το μήνα τον πατέρα του. Και αν θέλει να τον βλέπει κάθε μέρα; Και αν η μητέρα χρησιμοποιεί τη δικαστική απόφαση επιμέλειας ως αποτρεπτικό μέσο ουσιαστικής επικοινωνίας του παιδιού με τον πατέρα του;
- Τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να διατηρούν μια διαρκείας σχέση αγάπης και στοργής και με τους δύο τους γονείς
- Τα παιδιά έχουν ανάγκη να προστατεύονται από τον κίνδυνο να χάσουν επαφή και επικοινωνία με τον ένα από τους δύο γονείς
- Θα πρέπει να αντιμετωπίζονται και οι δύο γονείς με όρους ίσης μεταχείρισης και προκρίνεται η κοινή ανατροφή και κοινή γονική μέριμνα (επιμέλεια) των παιδιών
- Ο κάθε γονέας συμβάλλει με το δικό του μοναδικό τρόπο στην ανάπτυξη των παιδιών του
- Τα οικογενειακά δικαστήρια θα πρέπει να υποστηρίζονται από δημόσιες υπηρεσίες μεσολάβησης
- Η δικαστική αντιδικία δεν μπορεί να αποτελεί την επιθυμητή λύση για την επίλυση θεμάτων που αφορούν τα παιδιά μετά το διαζύγιο
Δραστηριότητες του ΓΟΝ.ΙΣ.
- Προωθούμε την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση γύρω από τα προβλήματα που δημιουργούνται με τη διάλυση της οικογένειας
- Δημιουργούμε έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό ενημέρωσης
- Προχωρήσαμε στην έκδοση του βιβλίου σταθμός «Δύο γονείς για την ανατροφή του παιδιού»
- Κάθε Πέμπτη δεχόμαστε το κοινό σε ανοικτή ομάδα συνάντησης
- Ενημερώνουμε και ευαισθητοποιούμε την κοινωνία μέσα από την τηλεφωνική μας γραμμή
- Λειτουργούμε μόνο με εθελοντές ειδικούς
- Διοργανώνουμε ομάδες υποστήριξης για γονείς
- Διοργανώνουμε βιωματικά σεμινάρια με θέμα «Διαζύγιο και παιδί»
- Λειτουργούμε το Κέντρο Στήριξης Οικογενειακών Σχέσεων ΓΟΝ.ΙΣ. αποκλειστικά με εθελοντές ειδικούς, με δυνατότητες μεσολάβησης
- Συμμετέχουμε σε συνέδρια, ημερίδες, δημόσιους και μη φορείς οικογενειακής πολιτικής
- Ανταποκρινόμαστε σε κάθε κάλεσμα της πολιτείας για διαβούλευση