H έντονη χρήση πιπίλας μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα συναισθηματικής νοημοσύνης
Έρευνα του Πανεπιστημίου Wisconsin στις ΗΠΑ καταδεικνύει ότι η συναισθηματική ανάπτυξη και ωρίμανση ιδιαίτερα των αγοριών μπορεί να βλαφτεί από την χρήση πιπιλών. Αυτό γιατί με την χρήση αυτών των αντικειμένων τα βρέφη μπορεί να αποτρέπονται από τον πειραματισμό με εκφράσεις του προσώπου κατά την πολύ μικρή αυτή και κρίσιμη ηλικία.
Οι ερευνητές μελέτησαν το θέμα με τρεις διαφορετικές έρευνες που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Basic and Applied Social Psychology. Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, η συχνή χρήση τεχνητών θηλών μπορεί να μειώσει την ικανότητα ενός αγοριού να εκφράζει συναισθηματική ωριμότητα. Τα ευρήματα αυτά είναι τα πρώτα που συνδέουν την χρήση πιπίλας στην βρεφική ηλικία με ψυχολογικές επιδράσεις πολύ αργότερα.
Στο παρελθόν, τόσο η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, όσο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχουν εκδώσει συστάσεις για να περιοριστεί η ένταση χρήση των τεχνητών θηλών σε βρέφη και μικρά παιδιά. Επιπλέον πολλές έρευνες δείχνουν ότι το σταμάτημα στην χρήση πιπίλας μπορεί να ενθαρρύνει την επιτυχία του μητρικού θηλασμού. Τέλος η χρήση πιπιλών έχει συσχετιστεί με ανωμαλίες στα δόντια και με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ωτίτιδων.
Η βρεφική ηλικία είναι θεμελιώδης για να μάθει ένα βρέφος να αντανακλά και να εκφράζει συναισθήματα, χρησιμοποιώντας την μη γλωσσική επικοινωνία των εκφράσεων του προσώπου και του σώματος. Με την μίμηση και την αντανάκλαση των εκφράσεων των γονιών, το βρέφος χτίζει τον συναισθηματικό του κόσμο και αρχίζει να κατανοεί εάν και τι αισθήματα έχει το άλλο πρόσωπο, και πώς να εκφράζει τα δικά του συναισθήματα. Η γλώσσα του σώματος, οι χειρονομίες και οι εκφράσεις του προσώπου είναι σημαντικές ευκαιρίες μίμησης για ένα βρέφος και σπουδαία εργαλεία μάθησης που στο τέλος του δρόμου οδηγούν ένα παιδί να ωριμάζει συναισθηματικά και να εκφράζει κατάλληλα τα συναισθήματά του. Τα λόγια, οι λέξεις, στην αρχική αυτή φάση του ανθρώπου έχουν λιγότερη σημασία από το περίβλημα των λόγων, από την έκφραση και τον τόνο της φωνής.
Εάν ένα βρέφος έχει στο στόμα του συνεχώς μια πιπίλα, ακόμα και σε στιγμές που είναι δεκτικό, ήρεμο και έτοιμο να αλληλεπιδράσει πλούσια με το περιβάλλον του, τότε του γίνεται δύσκολο να μιμηθεί τις κινήσεις και δράσεις των γονιών του, με συνέπεια να μην μαθαίνει πώς να εκφράζει τα δικά του συναισθήματα. Η βρεφική ηλικία συνιστά κρίσιμο χρονικό παράθυρο ευκαιρίας για την ωρίμανση όλων εκείνων των παραμέτρων που συνιστούν αυτό που ονομάζουμε συναισθηματική νοημοσύνη. Ας φανταστούμε και μόνο πως θα ήταν να είχαμε πάντα στο στόμα μας σε καταναγκαστική εθιστική χρήση ένα αντικείμενο που μας αποτρέπει από το να μιμηθούμε εκφράσεις προσώπου άλλων και να αντανακλούμε διαφορετικές εκφράσεις.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι αγόρια ηλικίας 6 με 7 ετών που ως βρέφη χρησιμοποιούσαν τακτικά πιπίλα είχαν λιγότερες πιθανότητες να αντιγράφουν μια συναισθηματική έκφραση που έβλεπαν σε ένα βίντεο.
Στο δεύτερο κομμάτι της έρευνας, νεαροί άντρες φοιτητές που ανέφεραν ότι χρησιμοποιούσαν πιπίλα ως βρέφη είχαν σημαντικά χαμηλότερα σκορ σε τεστ που είχαν να κάνουν με την συν-αίσθηση – την ικανότητα να κοιτάς την άλλη πλευρά των πραγμάτων και να μπαίνεις στην «θέση» του άλλου.
Στο τρίτο σκέλος των ερευνών οι επιστήμονες έδωσαν ένα τεστ συναισθηματικής νοημοσύνης σε μια ομάδα φοιτητών, ώστε να υπολογίσουν πως τα άτομα έφταναν σε συμπεράσματα σχετικά με την διάθεση και την συναισθηματική κατάσταση των άλλων. Αποδείχθηκε ότι η ομάδα αντρών που χρησιμοποιούσαν ως μωρά πιπίλα είχαν μειωμένα σκορ σε αυτό το τεστ συναισθηματικής νοημοσύνης.
Τα ευρήματα της έρευνας ήταν εντυπωσιακά και έδειξαν σταθερή κατεύθυνση προς αυτά τα αποτελέσματα και στις τρεις μελέτες. Οι συσχετίσεις που βρέθηκαν ήταν πιο έντονες με εντονότερη χρήση πιπίλας και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Οι συσχετίσεις δεν εμφανίστηκαν για κορίτσια. Η υπόθεση είναι ότι τα κορίτσια έχουν μια πρωιμότερη συναισθηματική και επικοινωνιακή ανάπτυξη κατά την βρεφική ηλικία, πράγμα που σημαίνει ότι τα αγόρια είναι εκείνα που κινδυνεύουν περισσότερο από την επίμονη χρήση πιπίλας.
Προφανώς χρειάζεται μεγαλύτερη έρευνα στο θέμα και είναι πιθανό ότι δεν είναι κάθε χρήση πιπίλας σε κάθε ηλικιακό στάδιο κακή. Η λογική και περιορισμένη χρήση πιπίλας, μετά το στάδιο εγκατάστασης του μητρικού θηλασμού – κατά τις πρώτες 2 με 6 εβδομάδες από την γέννηση – συνιστάται κατά τις νυχτερινές ώρες και για τον ύπνο από την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής. Ωστόσο η χρήση τεχνητών θηλών κατά την διάρκεια της ημέρας, όταν τα βρέφη είναι δεκτικά, παρατηρούν και είναι έτοιμα να μιμηθούν τις εκφράσεις του προσώπου, σε ώρες δηλαδή μάθησης για αυτά, θα πρέπει να αποθαρρύνεται.
Τέσσερα χρόνια πριν, στο βιβλίο μου «Προικισμένα μωρά εμπνευσμένοι γονείς: για μια άλλη προσχολική ηλικία» έγραφα τους προβληματισμούς μου για την αναστολή που μπορεί να επιφέρει η έντονη χρήση πιπίλας στα συστήματα σωματικής έκφρασης και αναπαράστασης των βρεφών, σε ένα κρίσιμο στάδιο προ-λεκτικό, όπου σπουδαία σημασία έχει για τον μικρό άνθρωπο η μάθηση του πλούσιου μη λεκτικού περιβλήματος της γλώσσας.
Είναι ασφαλές να φοράει την πιπίλα του ενώ κοιμάται;
«Το μη λεκτικό περίβλημα της ομιλίας
Πέρα από τις λέξεις, το παιδί πρωταρχικά μαθαίνει τη γλώσσα από το περίβλημα της: τον τόνο της φωνής, που πρέπει να δείχνει ενδιαφέρον, με χρώμα και αντιθέσεις; Το κοίταγμα στα μάτια, τις εκφράσεις του προσώπου, για να συνδέσει συγκεκριμένες λέξεις με συναισθήματα; Τη στάση του σώματος μας, που πρέπει να είναι δεκτική και φιλική προς το νήπιο. Αυτό σημαίνει πράγματα όπως να του μιλάμε κατεβαίνοντας στο επίπεδο των ματιών του, το σώμα μας να κλίνει ελαφρά προς τα μπροστά; Τις χειρονομίες και τις εκφράσεις με τις οποίες διανθίζουμε το λόγο, δίνουμε μη λεκτικά σημάδια ή προσθέτουμε χιούμορ. Το βρέφος μαθαίνει το παιχνίδι των ερωτοαποκρίσεων, το μπαλάκι που φεύγει από τον ένα συνομιλητή στον άλλο. Απολαμβάνει την επανάληψη και τη μίμηση. Ο γονιός πρέπει να δώσει συνειδητά σημασία σε όλα αυτά τα στοιχεία της επικοινωνίας του με το παιδί, το οποίο απορροφά τα πάντα, εισπράττει και αργότερα μιμείται το δικό μας τρόπο επικοινωνίας. Από τη μεριά του το μικρο θα χρησιμοποιήσει και το ίδιο τρόπους επικοινωνίας πριν και πέρα από τις λέξεις; Γύρω στα πρώτα του γενέθλια, θα δείχνει με το δάχτυλο του κάτι που του αρέσει, θα κάνει γκριμάτσες, θα κάνει ‘γεια σου’ με το χέρι του, θα ζητήσει κάτι από το γονέα με ένα επίμονο βλέμμα. Αν το ενθαρρύνετε να εκφραστεί με αυτά τα μέσα, θα αντικαταστήσει γρηγορότερα το κλάμα ως τρόπο να σας ζητάει πράγματα.
Όσον αφορά την ωρίμανση του βρέφους, η κατανόηση προηγείται της έκφρασης και τα μη λεκτικά στοιχεία των λέξεων. Γι’ αυτόν το λόγο μια καθυστέρηση στο να καταλαβαίνει άπλες λεξούλες ή εντολές, όπως και η μη χρησιμοποίηση από μέρους του χειρονομιών, οπτικής επαφής και του δείκτη του χεριού ως μέσων επικοινωνίας με το γονιό έχουν πιθανή προγνωστική σημασία και χρειάζονται αμεσότερη διερεύνηση από ειδικό. Μια πρώιμη διάγνωση προβλημάτων ακοής ή αυτιστικής συμπεριφοράς είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, γιατί ακολουθείται από πρώιμη παρέμβαση.
«Λίγα λόγια για τις τεχνητές θηλές
Η τεχνητή θηλή ή πιο απλά πιπίλα είναι εχθρός για το λογοθεραπευτή, αλλά συχνά άσπονδος φίλος της μαμάς και του μωρού. Που βρίσκεται η αλήθεια; Νομίζω πως, όπως τα περισσότερα πράγματα σε αυτήν τη ζωή, σημασία δεν έχει αν η πιπίλα χρησιμοποιείται από το παιδί, αλλά πως χρησιμοποιείται. Δεν απαγορεύεται, ούτε και συνίσταται. Υπάρχουν στα αλήθεια μωρά που περνούν πιο έντονο στοματικό στάδιο, απαιτούν περισσότερα στοματικά ερεθίσματα από άλλα. Ας δούμε τι πρέπει να προσέξουμε σχετικά με τις πιπίλες.
Αν η μητέρα θηλάζει και για το διάστημα των πρώτων εβδομάδων στο οποίο μαμά και μωρό μαθαίνουν το θηλασμό, η πιπίλα είναι σημαντικό να αποφεύγεται. Από εκεί και πέρα, μπορεί να φανεί χρήσιμη όταν θέλουμε να παρηγορήσουμε το βρέφος, όταν νυστάζει και θέλουμε να το ηρεμήσουμε πριν τον ύπνο, κατά τη διάρκεια του ύπνου – μελέτες δείχνουν ότι, πιθανά, μειώνει ελαφρώς τον κίνδυνο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου- , όταν το μωρό βρίσκεται μπροστά σε καινούργιες, ξένες ή δύσκολες καταστάσεις. Πρέπει γενικά να αποφεύγουμε τη χρήση της πιπίλας κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν το βρέφος είναι σε εγρήγορση, ήρεμο και έτοιμο να επικοινωνήσει με ήχους και φωνούλες. Να καταφεύγουμε στη λύση της για όσο το δυνατό λιγότερο χρόνο, με μεγάλα διαλείμματα χωρίς αυτήν. Να αποφεύγουμε τη χρήση της για να καθυστερήσουμε την ώρα που θα φάει – ένας απαράδεκτος τρόπος να αραιώσει κάνεις τα γεύματα του μωρού, εφόσον αρνείται την άμεση απόκριση στις ανάγκες του. Να προσπαθήσουμε να μειώσουμε τη χρήση της μετά τους πρώτους 6 μήνες και να την πετάξουμε στα σίγουρα μετά τους 12-18 μήνες της ζωής του παιδιού μας. Σε κάθε περίπτωση είναι προτιμότερο να βάζει το μωρό στο στόμα του τον αντίχειρα του, παρά την τεχνητή θηλή – ο αντίχειρας έχει περισσότερο ενδιαφέρον, είναι λιγότερο σηπτικός, μαθαίνει στο μωρό την συνεργασία χεριού-ματιού και σας απαλλάσσει από το συνεχές πρόβλημα του να βάζετε πίσω την πιπίλα στο στόμα του όταν τη χάνει!
Ο λογοθεραπευτής εχθρεύεται την τεχνητή θηλή γιατί συχνά έρχεται αντιμέτωπος με παιδιά 2-3 ετών που την έχουν συνεχώς κολλημένη στο στόμα τους, δεν έχουν μάθει να εκφράζονται ηχητικά, παλινδρομούν στην συμπεριφορά τους και μένουν πίσω στη γλωσσική τους ανάπτυξη με την συνδρομή της. Κάτι τέτοιο μπορεί να αποφευχθεί αν από την αρχή είμαστε προσεκτικοί και τη χρησιμοποιουμε συνετά, υπό προϋποθέσεις.»
Για το τεράστιο θέμα των σωστών βάσεων επικοινωνίας και συναισθηματικής ωρίμανσης από την βρεφική ηλικία, παροτρύνω τους γονείς να μελετήσουν προσεκτικά τις παραπομπές που αναφέρονται στο τέλος αυτού του άρθρου, και το βιβλίο μου «Για μια άλλη προσχολική ηλικία».
Πηγή: 4yourfamily.gr