Οι διατροφικές επιλογές της εγκύου έχουν μακρόχρονη επίδραση στην υγεία του παιδιού της, ειδικότερα όσον αφορά τον κίνδυνο καρκίνου, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Genome Biology.
Ερευνητές από το αμερικανικό ιατρικό κολλέγιο Μπέιλορ μελέτησαν σε βάθος το ανθρώπινο γονιδίωμα ώστε να εντοπίσουν ποια τμήματά του είναι πιο επιρρεπή σε εξωτερικές επιδράσεις, όπως η διατροφή και η έκθεση σε ουσίες από το περιβάλλον, με απώτερο σκοπό να διαπιστώσουν πώς οι παράγοντες αυτοί μπορεί να επηρεάσουν το αναπτυσσόμενο έμβρυο.
Τα γονίδια που υπάρχουν στο γονιδίωμα κάθε ανθρώπου καθορίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά του, όμως ένα δεύτερο επίπεδο γενετικής δραστηριότητας, η λεγόμενη επιγενετική (epigenetics), ελέγχει ποια γονίδια ενεργοποιούνται και ποια όχι, σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές και σε διαφορετικά κύτταρα. Για παράδειγμα, είναι ρόλος της επιγενετικής να εξασφαλίσει ότι ένα κύτταρο στο δέρμα του κρανίου θα εξελιχθεί σε τρίχα και όχι σε κύτταρο του ήπατος. Σε μεγάλο βαθμό, οι εντολές αυτές προκαθορίζονται κατά τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης, δηλαδή κατά την εγκυμοσύνη.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε συγκεκριμένα τμήματα του γονιδιώματος είναι πιο πιθανό να παρατηρηθούν επιγενετικές μεταβολές λόγω εξωτερικών επιδράσεων, όπως η διατροφή. Εντοπίζοντας τα τμήματα αυτά, προσπάθησαν να τα συσχετίσουν με μετρήσιμους παράγοντες, όπως η διατροφή της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη.
Χρησιμοποίησαν ως δείγμα μια ομάδα γυναικών από τη Γκάμπια της Δυτικής Αφρικής, καθώς στη χώρα αυτή παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις στη διαθεσιμότητα τροφίμων ανά εποχή. Έτσι, ήταν σε θέση να συγκρίνουν δεδομένα που αφορούσαν σε γυναίκες που συνέλαβαν σε περιόδους που ήταν διαθέσιμα λίγα τρόφιμα σε αντίθεση με γυναίκες που συνέλαβαν σε περιόδους που ήταν διαθέσιμες περισσότερες σοδιές.
Η διαδικασία αυτή πράγματι βοήθησε τους ερευνητές να εντοπίσουν μια παραλλαγή σε ένα γονίδιο το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στην καταστολή των καρκινικών όγκων. Όταν το γονίδιο αυτό δεν ενεργοποιείται λόγω επιγενετικών διαδικασιών, ο οργανισμός παραμένει προστατευμένος από τον καρκίνο, μπορεί όμως να παρατηρηθεί επίσης επακόλουθη υπολειτουργία του ανοσοποιητικού.
Η ενεργοποίηση ή μη αυτού του γονιδίου επηρεάζεται από τη διατροφή της μητέρας. Η έλλειψη βιταμινών του συμπλέγματος Β μπορεί να οδηγήσει, σύμφωνα με τους ερευνητές, σε επιβραδυμένη δραστηριότητα καταστολής του καρκίνου, κάτι που συνεπάγεται πιθανώς αυξημένο κίνδυνο καρκίνου για το παιδί σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Οι ερευνητές εντόπισαν 108 ακόμη γονίδια που πιθανώς επηρεάζονται από εξωτερικούς παράγοντες, όπως η διατροφή και η περιβαλλοντική ρύπανση. Όπως αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα του ΤΙΜΕ, το επόμενο βήμα των ερευνητών θα είναι να μελετήσουν εκτενώς τα γονίδια αυτά ώστε να διαπιστώσουν κατά πόσο μεμονωμένες επιγενετικές μεταβολές συνδέονται άμεσα με τον αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης συγκεκριμένων ασθενειών.