Η εκπαίδευση της τουαλέτας είναι μια αγχώδες διαδικασία που περνάνε όλοι οι γονείς. Οι σκέψεις «Πότε πρέπει να ξεκινήσουμε;» «Είναι έτοιμο το παιδί μου;» «θα δυσκολευτεί να το καταφέρει» «Πόσο πρέπει να το πιέσω;» τους κατακλύζουν καθημερινά. Επίσης είναι προβλήματα που καλούνται να λύσουν μόνοι τους, ακολουθώντας το ένστικτό τους, τις ανάγκες των παιδιών τους και τις ικανότητές τους.
Η εκπαίδευση τουαλέτας απαιτεί από το παιδί σας να αλλάξει τον τρόπο σκέψης και τον τρόπο δράσης του. Πρέπει να κάτσει «Κάπου», για να κάνει «Κάτι». Αλλά δεν υπάρχει τίποτα που δεν μπορείτε να πετύχετε. Εσείς και το παιδί σας είστε μια ομάδα που θα συνεργαστεί για έναν κοινό στόχο. Την ανεξαρτητοποίηση του παιδιού στο κομμάτι της αυτοεξυπηρέτησης στην τουαλέτα.
Αρχικά χρειάζεται ένα οργανωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης:
Πρώτο βήμα: Αξιολόγηση
Θα πρέπει να ξεκινήσουμε μια καθημερινή ρουτίνα σε σχέση με την τουαλέτα. Με τη βοήθεια ενός απλού πίνακα καταγραφής μπορούμε να μαζέψουμε πληροφορίες σχετικά με την ετοιμότητα του παιδιού.
Πηγαίνουμε με το παιδί στην τουαλέτα, κάθε 1 ώρα, για να ελέγξουμε την πάνα και να καταγράψουμε τις ώρες που ενεργείται.
Σημειώνουμε
- καθαρός (Κ), όταν η πάνα είναι στεγνή
- ουρήσει (ΟΥ), όταν η πάνα είναι βρεγμένη
- αφοδεύσει (Α), όταν η πάνα είναι βρόμικη
Αυτό γίνεται για 1 ή 2 εβδομάδες, ώστε να δούμε τις ώρες και τη συχνότητα με την οποία ενεργείται το παιδί μας.
Επίσης παρατηρούμε:
- εάν υπάρχει κάποια ένδειξη όταν βρέχεται ή λερώνεται
- εάν σταματά τις δραστηριότητες όταν βρέχεται ή λερώνεται
- εάν κλαίει ή γκρινιάζει όταν βρέχεται ή λερώνεται
- εάν συμμετέχει στη διαδικασία. Βοηθάει στο κατέβασμα/ανέβασμα των ρούχων, πλένει/ σκουπίζει χέρια, κλπ…
- εάν έχει κάποιον φόβο πχ. Το καζανάκι, το νερό, το χαρτί τουαλέτας, κλπ…
- πόση ώρα μπορεί να κάτσει μέσα στην τουαλέτα
Ενισχύουμε το παιδί εάν κάνει τσίσα στην τουαλέτα. Έπειτα από τις 2 βδομάδες καταγραφής, πηγαίνουμε το παιδί τουαλέτα μόνο τις φορές που θα ενεργηθεί (βάση της καταγραφής). Επίσης το αφήνουμε με το βρακάκι για να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να πηγαίνει στην τουαλέτα όταν θέλει να κάνει κάτι και να μην τα κάνει πάνω του.
Δεύτερο βήμα: Ανάλυση Δραστηριότητας
- Μπαίνει στο μπάνιο
- Κατεβάζει τα ρούχα κάτω,
- Κάθεται στην τουαλέτα
- Παίρνει το χαρτί της τουαλέτας
- Σκουπίζεται με το χαρτί
- Σηκώνεται
- Ρίχνει το χαρτί στο καλάθι
- Σηκώνει τα ρούχα πάνω
- Πατάει το καζανάκι
- Πλένει τα χέρια του
Όλα τα παραπάνω βήματα γίνονται αρχικά με τη δική μας βοήθεια και καθοδήγηση. Στη συνέχεια αφήνουμε το παιδί να πάρει πρωτοβουλία και να κάνει μόνο του τη διαδικασία. Επιβραβεύοντας συνεχώς την προσπάθειά του. Και προτρέποντας να συνεχίσει μόνο του χωρίς την καθοδήγησή μας.
Τρίτο βήμα: Οργάνωση του χώρου
Οργανώνουμε τον χώρου του μπάνιου, ώστε το παιδί να μην διασπάται και να μπορεί να συνεργαστεί μαζί μας, σε όλη τη διαδικασία. Το παιδί θα είναι περισσότερο ήρεμο και θα συμμετέχει στην όλη διαδικασία.
Μπορούμε:
- Να στηρίξουμε τα πόδια με υποπόδια
- Να έχουμε πλευρικές μπάρες
- Να υπάρχουν στεφάνια/ καθισματάκια που μειώνουν το άνοιγμα της λεκάνης
- Να τοποθετήσουμε δίπλα το αγαπημένο παιχνίδι/ βιβλίο του παιδιού
- Να παίζει απαλή μουσική ή παιδικά τραγούδια
Πρέπει να είναι μια ευχάριστη διαδικασία, γεμάτη θετικές επιβραβεύσεις. Που θα δημιουργεί στο παιδί αισθήματα χαράς και ικανοποίησης για όλα όσα καταφέρνει.
Προβλήματα που μπορούν να εμφανιστούν:
Δεν θέλει να κάτσει στη λεκάνη
- Αφήστε το να κάτσει χωρίς να βγάλει τα ρούχα του.
- Χρησιμοποιήστε γιογιό στο πάτωμα, αντί για τη λεκάνη
- Καθίστε στην τουαλέτα μια εσείς και μια το παιδί
- Καθίστε μαζί
- Εξηγήστε του πόσο πρέπει να κάτσει πχ. Όσο κρατάει το αγαπημένο του τραγούδι
Φοβάται να πατήσει το καζανάκι
- Δεν χρειάζεται να πατάτε το καζανάκι όσο δεν υπάρχει κάτι να καθαριστεί
- Πατήστε το καζανάκι όταν το παιδί είναι μακριά από αυτό πχ. Δίπλα στην πόρτα
- Προειδοποιήστε ότι θα πατήσετε το καζανάκι πχ. «1, 2, 3 πατάμε»
- Αφήστε το παιδί να το πλησιάσει και να δοκιμάσει μόνο του
Υπερβολικό ενδιαφέρον για το καζανάκι
- Καλύψτε το κουμπί ώστε να μην φαίνεται
- Δώστε του να κρατάει κάτι άλλο
Παίζει με το χαρτί υγείας
- Χρησιμοποιήστε μωρομάντηλα
- Ξετυλίξτε μια ποσότητα από πριν
- Πείτε του πόσα κομμάτια μπορεί να κόψει
Δεν θέλει να το σκουπίσετε
- Χρησιμοποιήστε διάφορα υλικά (μαντήλια, πανιά, σφουγγάρι)
- Δείτε τη θερμοκρασία των παραπάνω υλικών
- Κάντε ένα παιχνίδι με μια κούκλα, σκουπίζετε μια την κούκλα μία το παιδί
Δεν στοχεύει
- Βάλτε ένα «στόχο» στο νερό πχ. ένα δημητριακό, ένα χαρτάκι
- Τοποθετήστε κάποιο φαγητό, για να χρωματίσετε νερό και να του τραβήξει την προσοχή
Συγκρατείται όταν βγάζετε την πάνα
- Κόψτε σιγά – σιγά το κάτω μέρος της πάνας, ενώ κάθεται στη λεκάνη φορώντας την εναλλακτική αυτή πάνα
- Με τη βοήθεια μιας κούκλας δώστε οπτικό βοήθημα
- Αυξήστε του τα υγρά στην διατροφή του
Μην ξεχνάτε ότι κάνετε μία ομαδική δουλειά παρέα με το παιδί σας. Δεν πρέπει να απογοητευτείτε με την πρώτη δυσκολία. Να έχετε πίστη σε αυτό που κάνετε, καθώς και στο παιδί σας. Στο τέλος θα το καταφέρετε!