Ο Εθνικός Οργανισμών Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) εξέδωσε τον Σεπτέμβριο του 2010 προειδοποίηση προς τους γονείς να αποφεύγουν την χρήση διαμορφωτών θέσης για τον ύπνο των βρεφών τους. Το ομοσπονδιακό γραφείο των ΗΠΑ προειδοποιεί τους γονείς να μην τοποθετούν τα προιόντα για τη διαμόρφωση θέσης ύπνου (τα λεγόμενα και σφηνάκια) στα μωρά τους γιατί δύο πρόσφατοι θάνατοι βρεφών αναδεικνύουν ανησυχίες για ασφυξία από τη χρήση τους.
Το FDA μαζί με την Επιτροπή Ασφάλειας Καταναλωτικών Προιόντων εξέδωσε αυτήν την προειδοποίηση μετά από εξέταση 12 βρεφικών θανάτων που σχετίζονταν με αυτά τα προιόντα.
Τα προιόντα αυτά είναι συνήθως μαξιλαράκια για να τοποθετούνται πίσω από την πλάτη του μωρού ή και για να ανυψώνουν το κεφαλάκι του. Έχουν σκοπό να κρατούν το μωρό σε πλάγια θέση ενόσω κοιμάται. Χρησιμοποιούνται συνήθως σε μωρά κάτω των 6 μηνών.
Για να μειωθεί ο κίνδυνος για Σύνδρομο Αιφνιδίου Βρεφικού Θανάτου (SIDS), η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστά τα βρέφη να τοποθετούνται για ύπνο με την πλάτη σε σκληρή επίπεδη επιφάνεια, δηλαδή ανάσκελα. Συνιστά επίσης το κρεβατάκι του μωρού να μην έχει μαλακά αντικείμενα, παιχνιδάκια, χαλαρά σεντόνια και μη στερεωμένα στα πόδια του κρεβατιού σκεπάσματα.
Παρά την πλειάδα επιστημονικών δεδομένων που αναδεικνύουν τον ύπνο ανάσκελα στην ιδανική και ασφαλέστερη θέση ύπνου για τα βρέφη, στην Ελλάδα ο ύπνος του μωρού σε θέση πλάγια με τοποθέτηση μαξιλαριού είναι ακόμα πολύ διαδεδομένος. Βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις των γονιών, σε συνδυασμό με λανασμένες οδηγίες από επαγγελματίες υγείας, οδηγούν σε επιμονή αυτής της δυνητικά επικίνδυνης πρακτικής.
Ασφυξία και άλλοι κίνδυνοι
Τα τελευταία 13 χρόνια, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει δεχθεί 12 αναφορές για μωρά που πέθαναν από ασφυξία σχετιζόμενη με χρήση διαμορφωτών θέσης. Τα περισσότερα βρέφη πέθαναν αφότου γύρισαν από πλάγια μπρούμυτα, με το πρόσωπο στο στρώμα.
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή Ασφάλειας έχει δεχθεί δεκάδες αναφορές για μωρά που είχαν αρχικά τοποθετηθεί ανάσκελα ή στο πλάι με τη βοήθεια αυτών των προιόντων, αλλά αργότερα βρέθηκαν σε επικίνδυνες θέσης μέσα ή δίπλα στο προιόν.
«Παρακαλούμε τους γονείς να λάβουν την προειδοποίησή μας σοβαρά υπόψη τους και να σταματήσουν να χρησιμοποιούν τους διαμορφωτές θέσης ύπνου, ώστε να εξασφαλίσουμε για τα παιδιά έναν ασφαλή ύπνο», λέει η Ινές Τέμπεναουμ, πρόεδρος της Επιτροπής Ασφάλειας Καταναλωτικών Προιόντων στις ΗΠΑ.
Η παιδίατρος Σούζαν Κάμινς του FDA, λέει ότι οι γονείς μπορούν να δημιουργήσουν ασφαλές περιβάλλον ύπνου για τα μωρά τους εάν αφήσουν το κρεβατάκι του ελεύθερο από μαξιλάρια, αρκουδάκια, σκεπάσματα, παιχνίδια και σφηνάκια.
«Η πιο ασφαλής βρεφική κούνια είναι η άδεια κούνια», αναφέρει. «Πάντα τοποθετείτε το μωρό σας ανάσκελα για ύπνο. Μόνο του με την πλάτη στο στρώμα ενός άδειου κρεβατιού».
Νοσοκομείο προτρέπει τις μητέρες να κοιμίζουν τα μωρά τους σε χαρτόκουτα
Ιατρικοί ισχυρισμοί
Κάποιοι κατασκευαστές διαφημίζουν τα προιόντα τους ως χρήσιμα για την πρόληψη του SIDS, της γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης – κατά την οποία οξύ του στομάχου ανεβαίνει προς τον οισοφάγο προκαλώντας αναγωγές – γουλίτσες – και της πλαγιοκεφαλίας, μιας παραμόρφωσης του κρανίου λόγω πίεσης σε συγκεκριμένο σημείο του.
Παρό,τι στο παρελθόν το FDA έχει εγκρίνει μια σειρά τέτοιων προιόντων για την γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση και την πλαγιοκεφαλία, νεότερα δεδομένα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι διαμορφωτές θέσης στον ύπνο ανεβάζουν τον κίνδυνο ασφυξίας.
Ως αποτέλεσμα των νεότερων πληροφοριών, το FDA από τους κατασκευαστές να καταθέσουν στοιχεία που να δείχνουν ότι τα οφέλη του προιόντος υπερβαίνουν τους κινδύνους από τη χρήση του. Επίσης απαιτεί από τους κατασκευαστές να μην διαφημίζουν και να μην προωθούν τα προιόντα τους έως ότου το FDA εξετάσει τα στοιχεία.
Οι κατασκευαστές διαμορφωτών θέσης στον βρεφικό ύπνο που προβάλλουν ιατρικές αιτιάσεις χωρίς την έγκριση του FDA θα πρέπει να σταματήσουν την προώθηση των προιόντων τους αμέσως. Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν τις ιατρικές αιτιάσεις για οφέλη από τη χρήση αυτών των διαμορφωτών.
Συμβουλές προς τους καταναλωτές
Σταματήστε να χρησιμοποιείτε προιόντα για βρέφη που τοποθετούν το μωρό πλαγιαστά στον ύπνο. Η χρησιμοποίηση αυτών των προιόντων για να κρατάμε το μωρό μας σε πλάγια θέση είναι αχρείαστη και επικίνδυνη.
Ποτέ μην βάζετε μαξιλάρια, σφηνάκια, παιχνίδια και χαλαρά σκεπάσματα μέσα στην κούνια ή κάτω από το παιδί.
Πάντα τοποθετείτε το μωρό σας με την πλάτη στο στρώμα, την νύχτα και στους ύπνους της ημέρας.
Μόνο στην Αγγλία, από το 1991 μέχρι σήμερα, πάνω από 15 χιλιάδες παιδιά παίζουν χαρούμενα στους δρόμους αντί να έχουν πεθάνει ξαφνικά από Σύνδρομο Αιφνιδίου Θανάτου Βρεφών, επειδή οι γονείς τους εφάρμοσαν την οδηγία να κοιμούνται ως βρέφη με την πλάτη στο στρώμα, δηλαδή σε ύπτια θέση. Πρόκειται για μια από τις πιο επιτυχημένες πετυχημένης παρέμβασης δημόσιας υγείας στην ιστορία. Κι όμως, 20 χρόνια αργότερα στην Ελλάδα γονείς και επαγγελματίες υγείας συνεχίζουν να πιστεύουν ότι τα μωρά πρέπει να τα βάζουμε σε πλάγια θέση σφηνάκι στην πλάτη τους!
Στέλιος Παπαβέντσης