Ειδική αγωγή και λογοθεραπεία
Το παρακάτω άρθρο θέτει και απαντά κάποια ερωτήματα, που αφορούν στην ειδική αγωγή και την λογοθεραπεία. Σκοπό έχει την διασαφήνιση καίριων προβληματισμών και ζητημάτων που απασχολούν αφενός τους γονείς, αφετέρου δε, ευρύτερα την κοινωνία. Αποβλέποντας, τόσο στον έγκαιρο εντοπισμό των διαταραχών του λόγου και -εν γένει- των μαθησιακών δυσκολιών, όσο και στην άμεση πρόσληψή τους, η ενημέρωση του κόσμου είναι άμεσης σημασίας.
Συμβουλές υγείας και φροντίδας για βρέφη και παιδιά
[babyPostAd]Η πληροφόρηση των γονέων θα αποτελέσει βασικό παράγοντα και κινητήριο δύναμη στην αντιμετώπιση της οποιαδήποτε δυσκολίας, διότι θα γνωρίζουν πότε και πώς να δράσουν. Οι κύριοι άξονες της πραγμάτευσής μας συνίστανται α) στον ορισμό της έννοιας της λογοθεραπείας και της λογοθεραπευτικής παρέμβασης, β) στην υπόδειξη διαφόρων παραμέτρων που ενδεχομένως να μας υποψιάσουν για μία διαταραχή και γ) στον τρόπο βοήθειας που λαμβάνει το παιδί από το λογοθεραπευτή.
Καταρχήν, ας προσδιορίσουμε ποιες θεραπευτικές παρεμβάσεις περιλαμβάνει ο όρος ειδική αγωγή. Πού ακριβώς εντάσσεται σε αυτήν η έννοια της λογοθεραπείας.
Ειδική αγωγή είναι όρος που χρησιμοποιείται στον ΕΚΠΥ (Εθνικό Κανονισμό Παροχών Υγείας) για να περιγράψει τις Ειδικές Θεραπείες που απευθύνονται σε παιδιά (προσχολικής και σχολικής ηλικίας), εφήβους καθώς και στους γονείς τους τα οποία παρουσιάζουν γλωσσική διαταραχή, μαθησιακή δυσκολία, νοητική υστέρηση, αισθητηριακή διαταραχή (βαρηκοΐα-κώφωση, μειωμένη όραση) ψυχική διαταραχή και κινητική δυσκολία. Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις ορίζονται ως συνεδρίες Λογοθεραπείας, Εργοθεραπείας, Ειδικής Διαπαιδαγώγησης, Συμβουλευτικής, Ατομικής Ψυχοθεραπείας και Θεραπείας Συμπεριφοράς και πραγματοποιούνται από τους θεραπευτές αντίστοιχης ειδικότητας.
Τι ακριβώς περιλαμβάνει η έννοια της λογοθεραπείας. Σε ποιους απευθύνεται; Σε αδρές γραμμές ποιο είναι το προφίλ του λογοθεραπευτή.
Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την πρόληψη, τη διάγνωση, την αξιολόγηση και τη θεραπευτική παρέμβαση των διαταραχών της επικοινωνίας, λεκτικής ή μη λεκτικής, του προφορικού ή του γραπτού λόγου. Απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες (παιδιά, εφήβους, ενήλικες, υπερήλικες), είναι ευρύτερα γνωστή όμως σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού για τη παρέμβαση σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Τα άτομα που δέχονται την λογοθεραπευτική παρέμβαση ανήκουν είτε σε ελάσσονες είτε σε μείζονες παθολογίες. Eνδεικτικά να αναφέρω τραυλισμό, βαρηκοΐα, διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή/αυτισμό, ειδική γλωσσική διαταραχή, μαθησιακές δυσκολίες/δυσλεξία, σχιστίες, διαταραχές φωνής κτλ. Ο λογοθεραπευτής ή λογοπεδικός (ή άλλοι ταυτόσημοι όροι που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως) εργάζεται είτε ως μισθωτός σε δημόσια ή ιδιωτικά πλαίσια (νοσοκομεία, κέντρα ψυχικής υγείας, σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής, ιδρύματα) είτε ως ιδιώτης που διαθέτει το δικό του κλινικό χώρο ή κέντρο ειδικών θεραπειών.
Η βασική ιδιαιτερότητα της λογοθεραπευτικής παρέμβασης έναντι άλλων παροχών υγείας.
Η λογοθεραπευτική παρέμβαση δεν ολοκληρώνεται σε λίγες επισκέψεις, όπως π.χ. μία επίσκεψη σε έναν ειδικό γιατρό. Η διάρκει;a της κυμαίνεται από μερικούς μήνες ή έχει μακρόχρονη διάρκεια, είναι επαναλαμβανόμενη σε συχνότητα, εξατομικευμένη ή ομαδική και σε αρκετές περιπτώσεις ολοκληρώνεται με πλήρη αποκατάσταση των δυσκολιών. Χαρακτηρίζεται από τον στενό δεσμό μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος της απευθύνεται σε παιδιά. Η διακοπή ή η απόκλιση στην τήρηση της θεραπευτικής συχνότητας μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές συνέπειες τόσο στην αποτελεσματικότητα της θεραπείας όσο και σε δευτερογενή προβλήματα.
Πότε ένα παιδί χρειάζεται Λογοθεραπεία;
Ας ξεκινήσουμε με την αποδοχή ότι κάθε παιδί ακολουθεί την δική του πορεία ανάπτυξης. Υπάρχουν ωστόσο κάποιες γενικές αρχές για το τι περίπου πρέπει να περιμένουμε από ένα παιδί σε κάθε ηλικία. Περιγράφεται ενδεικτικά μία φυσιολογική εξέλιξη του λόγου του παιδιού. Σε περίπτωση που το παιδί σας αποκλίνει από το προφίλ της ηλικίας του, μη διστάσετε να απευθυνθείτε σε ειδικό. Και μην ξεχνάτε: Η έγκαιρη διάγνωση των διαταραχών του λόγου είναι το ‘κλειδί’ της θεραπευτικής παρέμβασης.
Ποια είναι τα σημάδια μίας Διαταραχής;
Μπορούμε να υποπτευθούμε την έναρξη ή ύπαρξη μίας Διαταραχής στην προφορική έκφραση του ατόμου, όταν η ομιλία του ή ο λόγος του είναι αρκετά διαφορετικός όταν συγκρίνεται με τον αντίστοιχο των συνομήλικων του.Επίσης, όταν η προφορική του επικοινωνία γίνεται δυσνόητη ή δύσκολα αντιληπτή από τους συνομιλητές του, όταν συχνά αποφεύγει να επικοινωνεί με άλλους, καθώς και όταν ο ίδιος είναι προβληματισμένος σχετικά με την ομιλία του.
Ποια είναι τα αίτια των Διαταραχών;
Συχνά οι Διαταραχές του λόγου και της ομιλίας εμφανίζονται σε παιδιά που είναι καθ’ όλα φυσιολογικά. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις οργανικών αιτιών σε παιδιά και ενήλικες.
Στα οργανικά αίτια συμπεριλαμβάνονται η βαρηκοΐα, νοητική υστέρηση, ύπαρξη συνδρόμου, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλικό επεισόδιο, νευρολογική βλάβη, κάκωση των φωνητικών χορδών, βεβαρημένο ιστορικό κύησης ή περιγεννητικές ανωμαλίες.
Είναι σοβαρές οι Διαταραχές του λόγου και της ομιλίας;
Απόλυτα. Η ικανότητα του ατόμου για επικοινωνία είναι η πιο σημαντική ανθρώπινη δραστηριότητα. Η ομιλία είναι απαραίτητη για τη μάθηση, την εργασία, την προσωπική και συναισθηματική έκφραση του ανθρώπου. Αναστολή της επικοινωνίας μπορεί να επηρεάσει κάθε τομέα της ζωής ενός ατόμου. Η βαρύτητα των διαταραχών παίρνει μεγαλύτερες διστάσεις στα παιδιά της προσχολικής ηλικίας, καθώς δυσχεραίνουν την ‘’εξερεύνηση’’ και την ‘’ανακάλυψη’’ του κόσμου γύρω τους.
Δεν μιλάει σωστά… δεν γράφει και δεν διαβάζει σωστά.
Η αργή εξέλιξη της ανάπτυξης του προφορικού λόγου είναι προάγγελος μαθησιακών δυσκολιών που εμφανίζονται στο σχολείο. Όταν οι Διαταραχές του λόγου και της ομιλίας δεν ξεπεραστούν στην προσχολική ηλικία, επιβαρύνουν με πρόσθετες δυσκολίες την εξέλιξη και προσαρμογή του παιδιού στη σχολική ζωή.
Πώς βοηθά ο Λογοθεραπευτής;
Ο Λογοθεραπευτής μπορεί να δώσει με εγκυρότητα και αξιοπιστία απάντηση σε ανησυχίες σχετικά με την γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού ή σε σχέση με οποιαδήποτε ανησυχία σχετικά με τον λόγο, την ομιλία ή τη φωνή ενός ενήλικα.
Εάν πρόκειται για παιδί, ο Λογοθεραπευτής θα παίξει μαζί του, θα κάνει μία σειρά εξετάσεων και δοκιμασιών, θα αναλύσει λεπτομερώς τον λόγο του παιδιού και την επικοινωνία του γενικότερα και θα καθοδηγήσει τον γονιό στο πώς πρέπει να δράσει. Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί απλώς να τον καθησυχάσει. Σε άλλες μπορεί να του ζητήσει να γίνει επαναξιολόγηση μετά από κάποιους μήνες. Και σε άλλες μπορεί να κρίνει απαραίτητη την έναρξη λογοθεραπευτικού προγράμματος.
Σε περιπτώσεις ενηλίκων, ο Λογοθεραπευτής θα εξετάσει το ιστορικό του ασθενούς, θα χρησιμοποιήσει ειδικά διαγνωστικά εργαλεία –ανάλογα με την περίπτωση- και αφού αναλύσει λεπτομερώς τα ευρήματά του θα καθοδηγήσει το άτομο ή/και τους οικείους του περαιτέρω.
Πηγή: Iatronet.gr