Είναι το παιδί μου φυσιολογικό;
Πότε αναγνωρίζει ένα μωρό το περιβάλλον του;
Πότε αρχίζει να μιλά και να περπατά μόνο του; Kαι πωςμπορεί να πάψει η μαμά του να ανησυχεί για το χρονοδιάγραμμα της ανάπτυξής του; Από τη ΜυρτώΣιμιτοπούλου
Eίναι αλήθεια ότι τα κατορθώματα του παιδιού σου θα σε βοηθήσουν να εκτιμήσεις την ανάπτυξή του. Και είναισχεδόν βέβαιο ότι, για να ενημερωθείς για κάθε στάδιο της ανάπτυξής του (ειδικά στο πρώτο παιδί), θα περάσειςώρες πάνω από σχετικά βιβλία και εγχειρίδια. Μην ξεχνάς όμως ότι τα ορόσημα που περιγράφονται σε αυτά ταβιβλία κρύβουν ένα μεγάλο κίνδυνο: μπορούν να σε κάνουν εύκολα να υποφέρεις, αν συνειδητοποιήσεις ότι το δικόσου παιδί δεν ακολουθεί το χρονοδιάγραμμα εξέλιξης που μόλις διάβασες. «Κάποια πράγματα είναι υπερτιμημένα»,επισημαίνουν οι ειδικοί. «Δεν χρειάζεται να τα παίρνουμε πολύ στα σοβαρά και -κυρίως – δεν χρειάζεται ναανησυχούμε».
ΜΗ ΒΑΖΕΙΣ ΟΡΙΑ
Η έννοια του φυσιολογικού είναι πολύ ευρύτερη από αυτό που φαντάζεται ο κάθε γονιός για το παιδί του. Κι αυτόγιατί τα στοιχεία αφορούν το μέσο όρος, ο οποίος περιλαμβάνει μωρά μικρόσωμα, μεγαλόσωμα, πρόωρα,πρωτότοκα κι υστερότοκα. Τα βιβλία δεν διευκρινίζουν σε σε ποιο πλαίσιο κυμαίνεται το φυσιολογικό. Σε κάθεπερίπτωση είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι η ανάπτυξη ενός παιδιού επηρεάζεται σε κάποιο βαθμό και απόεξωγενείς παράγοντες. Έτσι, τα παιδιά που μεγαλώνουν σε δίγλωσσο περιβάλλον ενδέχεται να καθυστερήσουν ναμιλήσουν, ενώ τα μωρά με μεγαλύτερα αδέρφια μπορεί να εξελιχθούν γρηγορότερα, γιατί έχουν περισσότεραερθίσματα. Η στάση του ύπνου μπορεί επίσης να επηρεάσει την ανάπτυξη ενός μωρού. Μια έρευνα έδειξε ότι ταμωρά που κοιμούνται ανάσκελα μπουσουλάνε κατά μέσο όρο στην ηλικία των 8 ½ μηνών, σε αντίθεση με τα μωράπου κοιμούνται μπρούμυτα και μπουσουλάνε στους 7 ½ – 8 μήνες.
Να θυμάσαι ότι, εάν το μωρό σου κατακτήσει τα περισσότερα ορόσημα μέσα σε φυσιολογικά χρονικά πλαίσια αλλά καθυστερήσει σε κάποιο, δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Ειδικότερα, τα περισσότερα μωρά σταματούν νααναπτύσσουν μια ικανότητα όπως π.χ την ομιλία, στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν κάποια άλλη, όπως π.χ την κινητική εξέλιξη.
Ωστόσο, υπάρχουν κάποια σημάδια που θα πρέπει να μας ανησυχήσουν, όπως εάν στην ηλικία των 8 μηνών το παιδί δεν αρθρώνει φθόγγους με σύμφωνα όπως «μα», «ντα», «μπα», ή εάν στην ηλικία των 16 μηνών δεν περπατάει χωρίς υποστήριξη.
ΜΠΑΜΠΑ ΜΗΝ ΤΡΕΧΕΙΣ
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει λόγος να πιέζουμε ένα μωρό να προοδεύσει γρήγορα. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι γονείς μπορούν να επιταχύνουν την εξέλιξη του παιδιού τους. Επιπλέον, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η ανάπτυξη ενός παιδιού ενθαρρύνεται εάν το περιβάλλον του παρέχει κίνητρα. Για παράδειγμα, εάν μιλάς και διαβάζεις στο παιδί σου, μπορεί να μην το βοηθήσεις να μιλήσει νωρίτερα, σίγουρα όμως θα έχει καλύτερο λεξιλόγιο όταν αρχίσει να μιλάει. Επιπλέον, μπορείς να βοηθήσεις το μωρό σου να κατακτήσει ένα ορόσημο, όταν βλέπεις ότι είναι έτοιμο.
ΟΙ ΔΙΚΟΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΙ
Το παρακάτω χρονοδιάγραμμα απεικονίζει τους μέσους ρυθμούς ανάπτυξης των μωρών. Να έχεις στο νου σου ότι υπάρχει ευρύ φάσμα ηλικιών στις οποίες τα φυσιολογικά μωρά κατακτούν κοινωνικές, γνωστικές και κινητικές ικανότητες.
Εάν όμως εξακολουθείς να ανησυχείς, μία συζήτηση με τον παιδίατρο θα σε καθησυχάσει.
1ος ΜΗΝΑΣ
– Αρχίζει να εστιάζει σε πρόσωπα.
– Ανασηκώνει το κεφάλι του όταν είναι ξαπλωμένο μπρούμυτα.
2ος ΜΗΝΑΣ
– Γουργουρίζει.
– Ανταποδίδει χαμόγελα.
– Ακολουθεί με το βλέμμα του αντικείμενα με φορά από τα αριστερά προς τα δεξιά.
– Το 50% της ημέρας δεν έχει τα χέρια σφιγμένα σε γροθιές.
Δεν ακούει κανέναν; Χρησιμοποιείστε τη μέθοδο «Γκάντι»
3ος ΜΗΝΑΣ
– Χαμογελάει μόνο του.
– Αρχίζει να γελάει.
– Δείχνει ενδιαφέρον για άλλα παιδάκια.
– Ξαπλωμένο μπρούμυτα ανασηκώνει το κεφάλι και στηρίζεται στους αγκώνες.
– Κρατάει σταθερό το κεφάλι του χωρίς υποστήριξη όταν το κρατάς όρθιο.
– Ανοίγει και κλείνει τα χέρια του.
4ος ΜΗΝΑΣ
– Απλώνει τα χέρια και αρπάζει αντικείμενα.
– Σταματάει να κλαίει στο άκουσμα της φωνής των γονιών του.
– Βάζει τα χέρια του και τα αντικείμενα στο στόμα.
5ος ΜΗΝΑΣ
– Γυρίζει από μπρούμυτα ανάσκελα και αντίστροφα.
– Αναγνωρίζει τη μητέρα του.
– Αρχίζει να ανταποκρίνεται στο άκουσμα του ονόματός του.
6ος-7ος ΜΗΝΑΣ
– Βαδίζει με επαναλαμβανόμενες συλλαβές.
– Σηκώνει αντικείμενα.
– Ξαπλωμένο ανάσκελα, πιάνει τα πόδια του και τα φέρνει στο στόμα.
– Μιμείται εκφράσεις, κινήσεις και ήχους.
– Ανακάθεται χωρίς στήριξη.
– Στηρίζεται στα πόδια του.
8ος-10ος ΜΗΝΑΣ
– Μεταφέρει αντικείμεν από το ένα χέρι στο άλλο.
– Περιστρέφει τις παλάμες του.
– Κατανοεί την έννοια της μονιμότητας: οι άνθρωποι και τα αντικείμενα εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα κι όταν είναι εκτός οπτικού πεδίου.
10ος-12ος ΜΗΝΑΣ
– Στηρίζεται και σηκώνεται όρθιο μόνο του.
– Περπατάει.
– Λέει τις πρώτες λέξεις.
– Κοιτάζει τις εικόνες στα βιβλία.
Τα μωράκια είναι πιο έξυπνα απ’ όσο νομίζουμε!
Μαζί ή χωριστά στο σχολείο; Το δίλημμα που μόνο οι γονείς με δίδυμα αντιμετωπίζουν!