Πολύ ψηλά στα θέματα κοινωνικής πολιτικής και δημόσιας υγείας θέτει η ηγεσία του υπουργείου Υγείας τον Μητρικό Θηλασμό, καθώς προωθεί νομοσχέδιο το οποίο θα περιλαμβάνεται στα ευρύτερα θέματα της περιγεννητικής φροντίδας. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, την δημιουργία Τράπεζας Γάλακτος στο ΕΣΥ και στις ιδιωτικές κλινικές, καθώς και την δημιουργία του πρώτου Σταθμού / Χώρου Θηλασμού στο υπουργείο Υγείας.
Σκοπός του νομοσχεδίου, όπως τόνισε η υφυπουργός Υγείας κυρία Κατερίνα Παπακώστα την Πέμπτη, είναι να αλλάξει η κουλτούρα απέναντι στον μητρικό θηλασμό, οικοδομώντας σε στέρεες βάσεις την υιοθέτηση του μητρικού θηλασμού από τις νέες μητέρες, με τρόπο οργανωμένο, από την πολιτεία, στηρίζοντας την οικογένεια, την μητρότητα τις νέες μητέρες και την παιδική υγεία.
Η Ελλάδα καταγράφει και στον τομέα αυτό, αρνητική πρωτιά, αφού για τη χώρα μας η Εθνική Μελέτη Συχνότητας και Προσδιοριστικών Παραγόντων Μητρικού Θηλασμού κατέγραψε ότι στο μαιευτήριο θήλασαν αποκλειστικά το 41% των γυναικών, ενώ στο τέλος του 6ου μήνα το ποσοστό αποκλειστικού θηλασμού σχεδόν μηδενίστηκε (0,9%). Στο τέλος του πρώτου χρόνου ποσοστό 6,4% των γυναικών συνέχιζε τον μη αποκλειστικό θηλασμό.
Στο διεθνή χώρο τα ποσοστά αποκλειστικού μητρικού θηλασμού για τους 6 μήνες κυμαίνονται από 22% στη Γερμανία, 12% στη Σουηδία και στις Η.Π.Α. και 9,7% στην Αυστρία, μέχρι κάτω του 1% στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο μητρικός θηλασμός όμως, δεν ωφελεί μόνο την υγεία του μωρού και της μητέρας, αλλά και της οικονομίας εν γένει. Ειδικότερα, όπως υπογράμμισε η κυρία Παπακώστα,
• Το άμεσο και έμμεσο οικονομικό κόστος που προκαλεί η εγκατάλειψη του μητρικού θηλασμού υπολογίστηκε σε 2 έρευνες που αφορούσαν τις Η.Π.Α.
Το 2001 το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ υπολόγισε ότι για τα πρώτα δύο χρόνια ζωής θα εξοικονομούνταν 3,6 δις δολάρια, εάν τα ποσοστά αποκλειστικού θηλασμού αυξάνονταν από 64% εντός των Μαιευτηρίων και 29% στο τέλος του 6ου μήνα, σε 75% και 50% αντίστοιχα. Τα στοιχεία είναι πιθανό να υποεκτιμούν το κόστος, καθώς περιλαμβάνουν το κόστος που προκαλούν μόνο τρεις παιδικές ασθένειες (μέση ωτίτιδα, γαστρεντερίτιδα και νεκρωτική εντεροκολίτιδα).
• Έρευνα για το 2007 υπολόγισε εκ νέου το κόστος περιλαμβάνοντας δέκα από παιδικά νοσήματα (πλην του διαβήτη τύπου 2, για τον οποίο δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία) και κατέληξε ότι εάν το 90% των Αμερικανικών οικογενειών συμμορφωνόταν με την οδηγία για αποκλειστικό θηλασμό για τους 6 πρώτους μήνες ζωής, οι ΗΠΑ θα εξοικονομούσαν ετήσια 13 δις δολάρια και θα προλάμβαναν 911 θανάτους, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων είναι θάνατοι βρεφών.
• Για το οικονομικό κόστος του μη θηλασμού στη χώρα μας δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Μπορεί να εκτιμηθεί πάντως, ότι θα είναι ανάλογο.
Το νομοσχέδιο, σύμφωνα με την κυρία Παπακώστα, θα περιλαμβάνει τα εξής άρθρα :
α) Δημιουργείται Σταθμός/Χώρος Θηλασμού σε δημόσιες υπηρεσίες που εξυπηρετούν κοινό, σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, σε αερολιμένες, σε λιμένες, σε σταθμούς υπεραστικών λεωφορείων, σε σταθμούς μέσων σταθερής τροχιάς, σε μουσεία, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε χώρους άθλησης, σε εμπορικά κέντρα, καθώς και σε άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους.
β) Οι εργαζόμενες θηλάζουσες μητέρες στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα θα μπορούν να αντλούν με έκθλιψη και να αποθηκεύουν το μητρικό γάλα, κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας τους και εντός του χώρου που ορίζεται από το φορέα εργασίας τους και ο οποίος ονομάζεται Σταθμός/Χώρος Θηλασμού στην Εργασία.
γ) Στα δημόσια Νοσοκομεία, στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα που λειτουργούν με τη μορφή Ν.Π.Ι.Δ. και σε ιδιωτικές Κλινικές προωθείται η ανάπτυξη της Πρωτοβουλίας «Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία» (Φ.Β.Ν.) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, προκειμένου να ενισχυθεί η προαγωγή του μητρικού θηλασμού.
Η θεσμοθέτηση των Φιλικών προς τα Βρέφη Νοσοκομείων θα τοποθετήσει τη χώρα μας, ανάμεσα στις 152 χώρες που εφαρμόζουν το θεσμό. Η ανάπτυξη του θεσμού αυτού αναμένεται να δώσει την ευκαιρία σε μεγάλο αριθμό επιτόκων και λεχωϊδων να ενημερωθούν σχετικά και να επιλέξουν να θηλάσουν τα παιδιά τους για το μεγαλύτερο δυνατόν χρονικό διάστημα. Ο θεσμός των Φιλικών προς τα Βρέφη Νοσοκομείων αναμένεται να τύχει θερμής υποδοχής από την κοινή γνώμη, την επιστημονική κοινότητα, τα Μαιευτήρια και τις Κλινικές της χώρας. Σημειώνεται ότι ως «Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία» έχουν ανακηρυχθεί από τη UNICEF ήδη δύο Δημόσια Νοσοκομεία, το Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο-Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» και το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», ενώ έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες αξιολόγησης και για το πρώτο Ιδιωτικό Μαιευτήριο της χώρας, το «Μητέρα».
δ) Δημιουργείται Τράπεζα Γάλακτος στα δημόσια Νοσοκομεία, στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα που λειτουργούν με τη μορφή Ν.Π.Ι.Δ. και στις ιδιωτικές Κλινικές που διαθέτουν μονάδα νεογνών.
ε) Στο πλαίσιο ανάπτυξης του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας οργανώνονται προγράμματα και δράσεις προαγωγής του μητρικού θηλασμού, ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των γυναικών και φορέων με στόχο τη διασφάλιση της συνέχειας των υπηρεσιών και παρεμβάσεων και μετά την έξοδο από το μαιευτήριο.
στ) Συστήνεται στο Υπουργείο Υγείας «Μητρώο Επιμορφωτών για την Προαγωγή του Μητρικού Θηλασμού».
ζ) Εξετάζεται η δυνατότητα, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας, να δημιουργηθεί συμβολικά μέσα στο Υπουργείο Υγείας, ο πρώτος Σταθμός/Χώρος Θηλασμού, ο οποίος θα λειτουργήσει πιλοτικά.
Οικονομική δαπάνη διατάξεων:
Δαπάνη εις βάρος του Προϋπολογισμού μελλοντικά αναμένεται να προκύψει από τη δημιουργία και λειτουργία των Σταθμών/Χώρων Θηλασμού σε δημόσιες υπηρεσίες, τη δημιουργία Τραπεζών Γάλακτος σε δημόσια Νοσοκομεία, καθώς και από την ανάπτυξη προγραμμάτων και δράσεων προαγωγής και υποστήριξης του μητρικού θηλασμού, τόνισε η υφυπουργός, προσθέτοντας ότι «Το οικονομικό κόστος των Σταθμών/Χώρων Θηλασμού και των Τραπεζών Γάλακτος δεν μπορεί να εκτιμηθεί πριν την έκδοση των προβλεπομένων Υπουργικών Αποφάσεων που θα ρυθμίσουν τις προδιαγραφές δημιουργίας και λειτουργίας τους».
Επιπλέον, η εισαγωγή της διάταξης Νόμου για την προστασία, προαγωγή και υποστήριξη του μητρικού θηλασμού αναμένεται μέσο-μακροπρόθεσμα να αποδώσει οικονομικό όφελος προς τον κρατικό Προϋπολογισμό.
Ο Μητρικός Θηλασμός επίσης, βοηθά και στη μείωση των ανισοτήτων στην Υγεία, σύμφωνα με την κυρία Παπακώστα, σημειώνοντας, ότι έρευνες στο διεθνή χώρο, αλλά και η Εθνική Μελέτη Συχνότητας & Προσδιοριστικών Παραγόντων Μητρικού Θηλασμού που διεξήχθη από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού το 2009, έχουν συσχετίσει το υψηλότερο κοινωνικοοικονομικό και μορφωτικό επίπεδο της μητέρας και της οικογενείας με αυξημένα ποσοστά θηλασμού.
Ο Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Μητρικού Θηλασμού, Καθηγητής και Δ/ντής της Α’ Παν/κής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείου Παίδων ”Αγία Σοφία” Γεώργιος Χρούσος σημείωσε:
«Η προσπάθεια του Υπουργείου Υγείας είναι αξιέπαινη, τα στοιχεία που έδωσε η Υπουργός είναι εξαιρετικά.
Πράγματι, η χώρα μας είναι πολύ χαμηλά στα ποσοστά θηλασμού. στους 6 μήνες είναι 0,9%. Υπάρχουν αρκετές μελέτες στις ΗΠΑ που δείχνουν ότι η καλύτερη επένδυση που έχει να κάνει μια χώρα είναι στην προγεννητική ηλικία και στα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής, δηλαδή στην προσχολική ηλικία. Συνεπώς, αυτό που επιχειρείται σήμερα, είναι ένα μεγάλο βήμα μπροστά για τον Πολιτισμό μας, για τη χώρα μας και για την κουλτούρα μας».
Εκ μέρους του Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού, η Διευθύντρια Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Παιδιατρικής και Υπεύθυνη έργου ”ΑΛΚΥΟΝΗ”, Ιωάννα Αντωνιάδου –Κουμάτου, υπογράμμισε:
«Από αυτή τη μελέτη στην οποία αναφέρθηκε η Υφυπουργός, να συμπληρώσω ότι το 90% των γυναικών άρχισαν να θηλάζουν, 40% θήλαζαν στο τέλος της α’ βδομάδας, 20% στο τέλος του α’ μήνα και σχεδόν 0,5 % στο τέλος του 6ου μήνα και στο β’ εξάμηνο σχεδόν καθόλου.
Αυτό λοιπόν έκανε το πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ για να υποστηρίξει την προαγωγή του μητρικού θηλασμού σε όλη την Ελλάδα, να βάλει στόχους. Πρώτος στόχος είναι τα Μαιευτήρια. Έτσι κινητοποιούμαστε να προτυποποιήσουμε όλη αυτή τη διαδικασία, να μεταφράσουμε τα ερωτηματολόγια και να γίνουν και καινούρια Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία. Τον τελευταίο καιρό ένα ιδιωτικό μεγάλο μαιευτήριο πέρασε την πολύ αυστηρή αξιολόγηση που προϋποθέτει αυτή η διαδικασία και ετοιμάζονται άλλα δυο νοσοκομεία.
Σε ερώτηση, αν προβλέπεται να δοθεί ολιγόμηνη άδεια στη μητέρα ή επίδομα, η Υφυπουργός Υγείας απάντησε:
«Υπάρχει ήδη το σχετικό νομικό πλαίσιο, υπάρχει ρύθμιση ευνοϊκή για τη μητέρα. Αν προκύψει ανάγκη θα συνεργαστούμε με το Υπουργείο Εργασίας, ώστε να το αντιμετωπίσουμε»