Η αυτονομία αποτελεί ένα μεγάλο κεφάλαιο στο οποίο θα πρέπει να επενδύσουν οι γονείς ώστε τα παιδιά τους στο μέλλον να μάθουν να είναι συνεπή στις υποχρεώσεις τους και να μπορούν μόνα να αντιμετωπίσουν όλες τις δυσκολίες της ζωής.
Πολλοί γονείς πιστεύουν πως η αυτονομία σχετίζεται με το αν το παιδί τους θα μάθει να κοιμάται μόνο του από τις πρώτες μέρες της ζωής του, χωρίς την αγκαλιά τους, στο δικό του κρεβάτι και δωμάτιο. Άλλοι πιστεύουν πως ένα αυτόνομο παιδί πρέπει να κόψει νωρίς το θηλασμό, την πιπίλα ή την πάνα. Ενώ πολλοί άλλοι θεωρούν πως πρέπει από νωρίς να μάθει να παίζει μόνο του στο προσωπικό του χώρο.
Ποια είναι όμως η αλήθεια; Στην πραγματικότητα αυτά δεν σχετίζονται με το αν ένα παιδί στο μέλλον θα είναι αυτόνομο, καθώς αυτά που προαναφέρθηκαν είναι οι ανάγκες του μωρού σχετικά με τον τρόπο που θα κοιμηθεί ή θα τραφεί. Τον τρόπο που θα παίξει και θα συμπεριφερθεί. Δε σχετίζονται με το αν το παιδί σας θα γίνει μια δυνατή προσωπικότητα, αν θα πάτα γερά στα πόδια του και θα αγωνίζεται για τα όνειρά του. Άλλο η ανάγκη του παιδιού να ξυπνήσει τη νύχτα και να αναζητήσει την αγκαλιά σας κι άλλο η θέληση του να σας ζητά μέχρι το τέλος των σχολικών του χρόνων να διαβάζετε παρέα.
Αυτό είναι ένα βασικό λάθος που κάνουν πολλοί γονείς, από αγάπη φυσικά προς τα παιδιά τους. Ακολουθούν μεθόδους εκπαίδευσης ύπνου και όχι εκπαίδευσης μίας δυνατής προσωπικότητας. Πώς πρέπει λοιπόν να συμπεριφερθούν οι γονείς; Πού θα πρέπει να εστιάσουν για να κατακτήσουν τα παιδιά την αυτονομία;
Οι γονείς λοιπόν πρέπει να διδάξουν στα παιδιά τους πώς να διεκπεραιώνουν τις υποχρεώσεις τους, τη στιγμή που πρέπει. Βάλτε στο παιδί ένα χρονικό όριο μέσα στο οποίο οφείλει να τελειώσει μια εργασία. Για παράδειγμα δώστε του 10´ για να τακτοποιήσει μόνο του τη σχολική του τσάντα, από το προηγούμενο όμως βράδυ. Μην την ετοιμάζετε εσείς, καθώς πρέπει να μάθει πως αυτό είναι υποχρέωση του. Κι ας μην τοποθετεί τα βιβλία και τα τετράδια με τη σωστή σειρά που εσείς επιθυμείτε. Με την καθοδήγησή σας και την επανάληψη της πράξης θα μάθει πως πρέπει να τα τοποθετεί. Μέσα από τέτοιου είδους μικρές υποχρεώσεις, τις οποίες θα φέρει εις πέρας μόνο του, διδάσκεται πως όταν έχει μια υποχρέωση πρέπει να την ολοκληρώνει πριν ασχοληθεί με άλλη. Θα το βοηθήσει λοιπόν στο μέλλον τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο να είναι τυπικό μέσα στα χρονικά πλαίσια που του δίνονται και θα ρυθμίζει καλύτερα το πρόγραμμά του.
Ένας δεύτερος τρόπος για την κατάκτηση της αυτονομίας είναι να συμμετέχουν τα παιδιά στις δουλειές του σπιτιού. Ανάλογα με την ηλικία φυσικά μπορείτε να θέσετε από μία δουλειά στο κάθε παιδί. Για παράδειγμα ένα δίχρονο παιδί μπορεί να ποτίσει τα λουλούδια. Ένα παιδί 10 χρονών μπορεί να βοηθήσει με το άπλωμα των ρούχων. Φυσικά απαιτείται η καλή πρόθεση από πλευράς σας, γιατί σημασία δεν έχει να γίνουν όλες οι δουλειές σωστά, αλλά να προσφέρει το παιδί σας. Ένα ευχαριστώ, ένα χαμόγελο και μια αγκαλιά από πλευράς σας είναι ότι χρειάζεται για να προσφερθούν κι άλλη φορά.
Βασικό είναι όμως να μάθουν τα παιδιά να προσέχουν τα πράγματά τους όταν βρίσκονται εκτός σπιτιού. Ενώ στο σπίτι οφείλουν να τακτοποιούν τα πράγματα, τα παιχνίδια και το δωμάτιό τους. Γιατί τακτοποιημένο δωμάτιο ισούται με τακτοποιημένες σκέψεις και εξοικονόμηση χρόνου. Έτσι θα βρίσκει πιο γρήγορα τα πράγματα του και θα μάθει πως όταν τελειώσει να παίζει με ένα παιχνίδι πρέπει να το τοποθετεί στη θέση του.
Καλό είναι για όσους έχουν κατοικίδιο είτε αυτό είναι ένας σκύλος είτε ένα μικρό ψαράκι να μάθει το παιδί πως θα πρέπει να το φροντίζει. Είναι υποχρέωσή μας άλλωστε να αγαπάμε και να προσέχουμε τα ζωάκια με τα οποία συνυπάρχουμε και παίζουμε. Να τους δίνουμε τροφή και νερό τις ώρες που πρέπει. Αυτό είναι ένας καλός τρόπος για να μάθει το παιδί σας να προσφέρει αγάπη και να αναγνωρίζει τις ανάγκες των άλλων πλασμάτων.
Τέλος θα πρέπει να διδάξετε στο παιδί σας τους κανόνες υγιεινής. Οφείλει να κάνει μπάνιο για το καλό της υγείας του, να φορά καθαρά ρούχα, να πλένει τα χέρια του πριν το φαγητό και να βουρτσίζει τα δόντια του.
Μην είστε υπερπροστατευτικοί απέναντι στα παιδιά σας από το φόβο πως δε θα κατορθώσουν να φέρουν εις πέρας κάποιες υποχρεώσεις. Μην είστε επίσης σκληροί με τα παιδιά σας επειδή μπορεί να μην πέτυχαν τον στόχο που τους θέσατε. Η επόμενη φορά θα είναι ακόμη καλύτερη! Αφήστε τα παιδιά σας να πειραματιστούν, το έχουν αυτό από τη φύση τους. Δείξε τους τον τρόπο και δώστε τους την δυνατότητα να προσπαθήσουν να φέρουν εις πέρας μία εργασία. Να μάθουν να σέβονται τους άλλους και τον εαυτό τους. Να είναι μέσα στα χρονικά όρια που τους δίνονται. Τότε μόνο τα παιδιά σας θα κατορθώσουν να είναι αυτόνομα κι ευτυχισμένα!
Διαβάστε για το βιβλίο της Καλλιόπης Ουζούν-Ανδρέου, Το μαγικό φτερό (Ηλικία 4+)