Πότε οι γονείς τα χάνουν, τραυλίζουν και στο τέλος παθαίνουν γλωσσοδέτη; Όταν τα παιδιά τους αρχίζουν να τους ρωτάνε για θέματα που έχουν σχέση με το σεξ. Μην προσπαθήσετε να ξεγλιστρήσετε από τέτοιου είδους ερωτήσεις – παγίδες, έφτασε η στιγμή να δώσετε απαντήσεις. Γιατί, κάθε παιδί που ρωτά, είναι έτοιμο να λάβει και τις (κατάλληλες για την ηλικία του) απαντήσεις.
Άλλο να το ακούς βέβαια κι άλλο να το… ζεις. Εδώ νιώθουν αμηχανία ακόμα και τα πιο προοδευτικά ζευγάρια που ξεχειλίζουν από αυτοπεποίθηση. Μια καλή ιδέα για γονείς κάθε κατηγορίας, είναι κατά τη γνώμη τους να μεταθέσουν την συζήτηση για αργότερα (με την ελπίδα ότι θα ξεχαστεί). Να όμως που το “θέμα” με τίποτα δεν πρέπει να είναι προς αποφυγή. Άλλωστε, απαντώντας σε αυτού του είδους τις ερωτήσεις, βοηθάς το παιδί σου να αποκτήσει – μεγαλώνοντας – υγιή συναισθήματα στην σεξουαλική του ζωή. Εξάλλου, αφού τα “νέα” κάποια στιγμή θα τα μάθει, γιατί να μην είσαι εσύ αυτός που θα του τα πεις με τον σωστό και απλό τρόπο;
Τι είδους σεξουαλική συμπεριφορά παρουσιάζει το μικρό παιδί;
Το πρώτο και πιο εμφανές που κάνει είναι να αγγίζει το πιπί του όταν είναι γυμνό, για παράδειγμα μέσα στην μπανιέρα ή όταν του αλλάζεις την πάνα. Εσύ πάντως με κανένα τρόπο δεν πρέπει να το αποπάρεις, να το κάνεις να νιώσει ενοχή και ντροπή! Το καλύτερο σε αυτήν την περίπτωση είναι να του εξηγήσεις πως αυτή η “δραστηριότητα” είναι μόνο για τον εαυτό του. Που σημαίνει πως δεν “παίζουμε” με το πιπί μας μπροστά σε κανέναν άλλον παρά μόνο στο δωμάτιο μας. Συντρέχει λόγος ανησυχίας μόνο στην περίπτωση που το παιδί αφιερώνει στον αυνανισμό πολύ περισσότερο χρόνο από ότι σε άλλες δραστηριότητες. (Κάτι τέτοιο συνήθως συμβαίνει σε παιδιά που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά).
Είναι σωστό να χρησιμοποιούμε παρατσούκλια, όταν μιλάμε στο παιδί μας για τα γεννητικά του όργανα;
Ό,τι παρατσούκλι είναι να δώσεις (πατατάκι, νεραντζούλα, καταβρεχτούλι, αχλαδάκι), κάντο μέχρι τα τρία του χρόνια. Μετά άρχισε να χρησιμοποιείς τις σωστές λέξεις: πέος ή κόλπος – κι ας ακούγεσαι σαν γιατρός. Πρόσεξε όμως να τις αναφέρεις σαν κάτι δεδομένο, χωρίς να πέσεις στην παγίδα να τις γελοιοποιήσεις. Έτσι και το παιδί θα μπορεί στη συνέχεια να τις χρησιμοποιεί με ένα ευθύ τρόπο, χωρίς να ντρέπεται.
Τι λες σε ένα μικρό παιδί που ρωτάει από που έρχονται τα μωρά;
Εξαρτάται πόσο χρονών είναι. Για παράδειγμα, μετά τα τρία του χρόνια μπορείς να του πεις: “Ήρθες από ένα πολύ ξεχωριστό μέρος, μέσα δηλαδή από την κοιλιά της μαμάς σου (του τη δείχνεις) που λέγεται μήτρα. Εκεί μεγάλωσες σε ένα αβγουλάκι που υπάρχει μέσα στην μήτρα”. (με την πρώτη ευκαιρία του δείχνεις και μια έγκυο γυναίκα). Το πιθανότερο είναι πως αυτή η απάντηση θα του είναι αρκετή και πως δεν θα θέλει να μάθει τίποτα περισσότερο. Δεν υπάρχει λόγος δηλαδή να εξηγήσεις την διαδικασία της συνουσίας, έτσι κι αλλιώς τα πολύ μικρά παιδιά δεν θα καταλάβουν.
Κι αν ζητήσει περισσότερες λεπτομέρειες;
Αν τύχει και το παιδί ζητήσει περισσότερες λεπτομέρειες, πες του πως όταν ένας άντρας και μια γυναίκα αγαπιούνται, θέλουν να είναι κοντά ο ένας με τον άλλον. Έτσι, το σπέρμα του άντρα πηγαίνει στο αυγό της γυναίκας και τότε το μωρό αρχίζει να μεγαλώνει. Μπορείς ακόμα να θέσεις το θέμα διαφορετικά. Πώς δηλαδή ένα μικροσκοπικό κύτταρο από τον μπαμπά ενώνεται με ένα μικροσκοπικό κύτταρο από την μαμά και έτσι προκύπτει το μωρό! Τα παιδιά, που είναι κάτω από έξι, θα δεχθούν αυτήν την απάντηση.
“Γιατί δεν έχω πουλάκι όπως ο αδερφός μου”;
Αμα έχεις δυο παιδιά ένα αγοράκι κι ένα κοριτσάκι η ερώτηση θα έρθει πολύ γρήγορα (γενικά όμως ακόμα κι αν έχεις μονάχα ένα κοριτσάκι να ξέρεις πως κατά 99% θα σε ρωτήσει κάτι τέτοιο). Είναι η ώρα που μπορείς να εξηγήσεις την διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στα δυο φύλα. Μην απαντήσεις πώς “ακόμα είσαι πολύ μικρή για εξηγήσεις”! Αντιθέτως ηρέμησε, δώσε χαλαρά τις εξηγήσεις σου και κάνε την ερώτηση “αυτό ήταν που ήθελες να μάθεις”; Όλα αυτά χωρίς ντροπές και μπερδεμένες λέξεις. Το παιδί χρειάζεται να αισθάνεται μαζί σου άνετα έτσι ώστε να έρχεται και να σε ρωτάει οτιδήποτε το προβληματίζει χωρίς δισταγμό.
Αν δεν σε ρωτάει ποτέ για το σεξ;
Πολλά παιδιά, εκεί γύρω στα πέντε, δεν βρίσκουν τρόπο να εκφρασθούν όταν θέλουν να ρωτήσουν για το σεξ ενώ μπλοκάρονται ακόμα περισσότερο αν δουν πως κι εσύ νιώθεις άβολα και αμήχανα μιλώντας για αυτό το θέμα. Μην βρεις την ευκαιρία να ξεφύγεις. Ξεκίνησε λοιπόν εσύ τη συζήτηση κάνοντας φλας μπακ στα δικά σου παιδικά χρόνια. Μπορείς δηλαδή κάποια στιγμή να του πεις: “Όταν ήμουνα μικρός πάντα αναρωτιόμουνα από πού να έρχονται τα μωρά. Η γιαγιά δεν μου μιλούσε ποτέ για αυτό. Εσύ δεν έχεις τέτοιες απορίες”; Με αυτό τον τρόπο το βοηθάς να ξεκαθαρίσει τις μπερδεμένες εικόνες που πιθανόν έχει στο μυαλό του και τις λάθος εντυπώσεις που μπορεί να έχει από συζητήσεις με τους φίλους του. Στο μεταξύ, αν δεν είσαι και απολύτως ικανοποιημένη από την απάντηση που του έδωσες, μη διστάσεις να γυρίσεις πίσω στην συζήτηση και να ξεκαθαρίσεις καλύτερα την θέση σου. Το παν είναι να κρατάς δυνατή την επικοινωνία ανάμεσα σε σένα και στο παιδί.
Από ποια ηλικία και μετά δεν πρέπει να κυκλοφορούμε γυμνοί στο σπίτι;
Κάθε οικογένεια έχει τα δικά της στάνταρντ για την γύμνια, τη σεμνότητα, και την ιδιωτικότητα. Όσο όμως διαφορετικές κι αν είναι οι αξίες κάθε οικογένειας, η “ιδιωτικότητα” αυτό που λέμε privacy, είναι μια πολύ σημαντική έννοια που πρέπει να την μάθει το παιδί (και να την έχει ως δεδομένο) όπως μαθαίνει κάθε άλλο κανόνα του σπιτιού. Επιπλέον τα αγοράκια όταν βλέπουν γυμνό τον πατέρα τους κάνουν συνήθως την σύγκριση κι αισθάνονται μειονεκτικά. Είναι λοιπόν καλύτερα το παιδί από δυο χρονών και πάνω να μας βλέπει ντυμένους.
Αν σας πιάσει να κάνετε έρωτα
Μπορεί και μόνο στην σκέψη να το βρίσκεις τραγικό και τρομακτικό αλλά εντάξει μην νομίζεις πως κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει στο παιδί και τα φοβερά ψυχολογικά τραύματα! Απλά πες του να βγει από το δωμάτιο μέχρι να ντυθείς κι αμέσως μετά εξήγησέ του πως εσύ και ο μπαμπάς είχατε μια προσωπική στιγμή. Βέβαια μπορεί το παιδί να έχει μπερδευτεί από το σοκαρισμένο ντροπιασμένο σου πρόσωπο πιστεύοντας πως είσαι θυμωμένη ή πως ίσως μάλωνες με τον μπαμπά. Βάλε τα πράγματα στη θέση τους “αγαπιόμασταν και φιλιόμασταν” πες, προσθέτοντας πως ποτέ δεν πρέπει να μπαίνει με αυτόν τον τρόπο στον προσωπικό σου χώρο.
Τι πρέπει να κάνεις αν τσακώσεις το παιδί σου να παίζει το γιατρό ή γενικά να δείχνει το πουλάκι του στα άλλα παιδιά;
Είναι μια εμπειρία που δεν την γλιτώνεις, θυμήσου άλλωστε, πως ίσως και εσύ με τη σειρά σου να έπαιζες τον γιατρό όταν ήσουνα μικρή. Τα παιδιά δηλαδή που είναι από τριών μέχρι έξι χρονών, το πιο πιθανόν είναι να παίξουν κάποια στιγμή τον γιατρό. Αν τα τσακώσεις σε μια τέτοια φάση, μπορεί να πάθεις την πλάκα σου αλλά μην το κάνεις θέμα. Το χειρότερο δηλαδή σε αυτήν την περίπτωση είναι να αρχίσεις τις φωνές, τις υστερίες και τις τιμωρίες. Αλλωστε, τα παιδιά με το που θα σε δουν θα διακόψουν το παιχνίδι. Εσύ πάλι στρέψε το ενδιαφέρον τους εκείνη τη στιγμή σε κάτι άλλο. Την κουβεντούλα για το “θέμα” θα την κάνεις αργότερα. Όταν το παιδί θα είναι ήρεμο και χαλαρό (το ίδιο βέβαια κι εσύ). Τότε θα του πεις πως έχει πια μεγαλώσει και οι “μεγάλοι” δεν δείχνουμε το σώμα μας στους άλλους, τα “αποκαλυπτήρια” τα κρατάμε μονάχα για τον εαυτό μας”. Με λόγια απλά και με σταθερή φωνή του εξηγείς δηλαδή τα όρια του, προσέχοντας να μην το κάνεις να νιώσει ενοχές και τύψεις για όσα έγιναν προηγουμένως.
Πρέπει να μάθει πώς μονάχα εκείνο ορίζει το σώμα του
Μια ακόμα απαραίτητη συζήτηση σε χαλαρή κουβεντούλα που πρέπει έγκαιρα να κάνεις με το παιδί σου είναι να του μιλήσεις και για τα καλά και κακά αγγίγματα. Διευκρίνισε δηλαδή στο παιδί πως το σωματάκι του, του ανήκει, άρα κανείς δεν έχει δικαίωμα να το αγγίζει κι αν κάποιος το κάνει θα του κόψει τη φόρα και θα έρθει να στο πει αμέσως. Είναι αναγκαίο δηλαδή να πεισθεί το παιδί, πως αν κάποιος με το άγγιγμα του το κάνει να νιώσει δυσάρεστα, περίεργα, αμήχανα και άσχημα, σε ενδιαφέρει να το μάθεις αμέσως, άρα το πρώτο που θα κάνει είναι να τρέξει να στο πει.