Συχνά, στην προσπάθειά μας να πειθαρχήσουμε το παιδί μας, καταφεύγουμε σε διάφορες φράσεις που το μπερδεύουν, το πληγώνουν και του δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα, φράσεις που τελικά κάνουν περισσότερο «κακό» παρά καλό.
«Αν δεν φας, δεν θα μεγαλώσεις»
Και ποιος δεν το έχει πει στο παιδί του αυτό; Βέβαια το χρησιμοποιούμε στην προσπάθεια να πείσουμε το παιδί μας να φάει λίγο παραπάνω. Τις περισσότερες φορές βέβαια πετυχαίνουμε το στόχο μας, διότι (χάρη στον προστακτικό τόνο της φωνής μας) το αναγκάζουμε να αδειάσει το πιάτο του, οπότε τρώει όχι επειδή πεινάει, αλλά επειδή εμείς του το επιβάλαμε. Και αυτό είναι μεγάλο λάθος καθώς αυτό σχηματίζει άσχημη γνώμη για την ώρα του φαγητού.
Τι να κάνεις:
Προσπάθησε να σέβεσαι τις ανάγκες του παιδιού. Μην παρεμβαίνεις προσπαθώντας να του επιβάλεις αυτό που πιστεύεις ότι είναι το σωστό. Ακόμα και αν το μικρό σας δεν έχει φάει μπουκιά όλη μέρα, κάθε είδους απειλές ή προσταγές θα το αποθαρρύνουν. Χρησιμοποίησε θετικές φράσεις οι οποίες μεταδίδουν μεν με σαφήνεια το μήνυμα που θέλεις να περάσεις, αλλά συγχρόνως «κλείνουν» μέσα τους όλη σας την αγάπη.
Επειδή είναι πολύ σημαντικό να εκφράζεσαι με θετικό τρόπο, μπορείς να πείς στο παιδί σου:
«Είναι καλό να τρως το φαγητό σου, γιατί έτσι θα μεγαλώσεις και θα είσαι ένα δυνατό παιδί». Εξήγησέ του πως το φαγητό βοηθά στην ανάπτυξή του και του χαρίζει όλη την ενέργεια που έχει ανάγκη για να τρέχει γρήγορα, να παίζει πολλές ώρες με τους φίλους του και να καταπιάνεται με όλες τις δραστηριότητες που το ευχαριστούν.
«Μην κλαις! Τα καλά παιδιά δεν κλαίνε»
Κανένα παιδί δεν κλαίει χωρίς λόγο και τα πρώτα χρόνια το κλάμα αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό κώδικα επικοινωνίας. Τα δάκρυα αποκαλύπτουν πως το παιδί είναι στενοχωρημένο, φοβισμένο ή κάτι σου ζητάει (φαγητό, βόλτα, προσοχή). Με τη φράση αυτή το μαλώνετε επειδή εκφράζει τα συναισθήματά του με το κλάμα, ενώ την ίδια στιγμή εκείνο πιστεύει πως, αφού κλαίει, δεν είναι καλό παιδί.
Τι να κάνεις:
Αναρωτλησου τι από τα δυο σε ενδιαφέρει: η αιτία που κάνει το μικρό σου να κλαίει ή η… ησυχία σου. Και επειδή σίγουρα το πρώτο υπερισχύει, προσπάθησε να ενθαρρύνεις το παιδί σου να εξωτερικεύει όσο το δυνατό περισσότερο τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τη γνώμη του. Με τον τρόπο αυτό του δείχνεις πως είσαι διαθέσιμη να ακούσεις ό,τι το απασχολεί, πως καταλαβαίνεις τα νευράκια του και πως υπολογίζεις την άποψή του.
Να θυμάσαι πως αν ένα παιδί δεν εκφράζει τα συναισθήματά του (καλά ή κακά) αρχικά με το κλάμα και μεγαλώνοντας με την κουβέντα, βρίσκει άλλους τρόπους να εκφραστεί, τρόπους τους οποίους οι ειδικοί χαρακτηρίζουν «δυσλειτουργικούς», όπως είναι οι τσακωμοί με τους φίλους του, η φασαρία μέσα στην τάξη ή οι απότομες εκρήξεις στη συμπεριφορά του.
«Ο παππούς κοιμάται στον ουρανό»
Το να ανακοινώσεις στο μικρό σας πως πέθανε ένα αγαπημένο του πρόσωπο είναι μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που έχεις να αντιμετωπίσεις ως γονείς. Αναρωτιέσαι ποιες μπορεί να είναι οι αντιδράσεις του, ψάχνεις την κατάλληλη στιγμή και συνεχώς απορρίπτεις ό,τι είχες προγραμματίσει να πεις, για να σκεφτείς έναν άλλον τρόπο, ίσως πιο ανώδυνο…
Πολλοί γονείς προτιμούν έμμεσες οδούς ή επικαλούνται δικαιολογίες για να αποφύγουν να μιλήσουν στο παιδί για το θάνατο. Μια από τις πιο συνηθισμένες φράσεις-δικαιολογίες είναι «ο παππούς κοιμάται στον ουρανό». Ακούγοντάς την όμως το παιδί, πιθανόν να συνδέσει τον ύπνο με το θάνατο και να πιστέψει πως όταν κάποιος κοιμάται, πεθαίνει. Αλλά τι γίνεται όταν ξυπνά; Δεν είναι πια πεθαμένος; Όπως καταλαβαίνεις, η φράση αυτή ενδέχεται να δημιουργήσει σύγχυση στο μυαλό του παιδιού σου, ενώ δεν αποκλείεται να αρχίσει να φοβάται να κοιμηθεί.
Τι να κάνεις:
Σε καμιά περίπτωση μην αποκρύψεις την αλήθεια λέγοντας πως ο παππούς «κοιμάται» ή «έχει πάει ταξίδι». Δεν ωφελεί να αποφεύγεις μια συζήτηση με το παιδί σου σχετικά με το θάνατο, μιας και αργά ή γρήγορα θα γίνει. Αν μάλιστα η κουβέντα αυτή γίνει σε μικρή ηλικία, το μικρό σου θα τον αποδεχτεί ευκολότερα.
Έχε υπόψη πως ο θάνατος του κατοικίδιου σου μπορεί να λειτουργήσει «εκπαιδευτικά». Άφησε το παιδί να είναι «παρών» στην ταφή, μαζέψτε μαζί λουλουδάκια, φτιάξτε έναν σταυρό. Εξήγησέ του πως το αγαπημένο σκυλάκι έφυγε από τη ζωή, αλλά εσείς θα το θυμάστε για πάντα.
«Όχι έτσι! Κάν το όπως η Μαρία!»
Εσύ πώς νιώθεις όταν σε συγκρίνουν με άλλους; Σίγουρα όχι και πολύ ευχάριστα. Γιατί λοιπόν συγκρίνεις το παιδί σου με το αδερφάκι του, το φίλο του ή τον συμμαθητή του; Το καημένο ενοχλείται πάρα πολύ κάθε φορά που σου «ξεφεύγουν» τέτοιου είδους συγκρίσεις και, επειδή δεν μπορεί να τα βάλει μαζί σου, τα βάζει με το άλλο παιδί. Οι συγκρίσεις εξάλλου είναι ο πιο… σύντομος δρόμος προς τον (αρνητικό) ανταγωνισμό.
Τι να κάνεις:
Κόψε αυτήν τη συνήθεια που μόνο απογοήτευση προκαλεί στο παιδί, αφού συνειδητοποιεί πώς δεν είσαι ευχαριστημένη με όσα κάνει (κι ας κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να σε ευχαριστήσει). Μην του λές π.χ. «Αυτό που ζωγράφισες δεν είναι σπίτι! Κοίτα τι ωραίο που το έκανε η Μαρία». Με τον τρόπο αυτό του δηλώνεις ευθέως πώς η προσπάθειά του δεν είναι ικανοποιητική, το παιδί σου απογοητεύεται και σιγά-σιγά παύει να προσπαθεί.
«Αν δεν κάτσεις καλά, θα σε πάρει ο γύφτος/γέρος!»
Κάποιοι γονείς, που… είδαν και απόειδαν στην προσπάθειά τους να συμμορφώσουν το μικρό τους ώστε να σταματήσει επιτέλους να ουρλιάζει, καταφεύγουν στη… συνδρομή του γύφτου (του μπαμπούλα κ.λπ. καθώς οι επιλογές είναι ατέλειωτες ανάλογα με το αντικείμενο του φόβου του κάθε παιδιού). Το απειλούν λοιπόν πώς θα έρθει ο γύφτος να το πάρει και αυτή ακριβώς η απειλή, πως κάποιος -συνήθως αποκρουστικός- άγνωστος θα του στερήσει τους γονείς του, το γεμίζει με ανασφάλεια και απίστευτο φόβο. Τι να κάνει λοιπόν; Υπακούει!
Τι να κάνεις:
Μπορεί βέβαια ένα τέτοιο απειλητικό μήνυμα να ηρεμεί αμέσως το άτακτο πιτσιρίκι σου (τα αποτελέσματα είναι συνήθως άμεσα και θεαματικά), αλλά και οι παρενέργειες πολλές. Πρώτα απ όλα ο φόβος και η ανασφάλεια που φωλιάζουν στην ψυχούλα του, αλλά και το γεγονός πώς το μικρό σου πειθαρχεί αποκλειστικά και μόνο επειδή φοβήθηκε και όχι επειδή κατάλαβε ότι η συμπεριφορά του ήταν λάθος και δεν πρέπει να την επαναλάβει. Και ο φόβος είναι ο χειρότερος τρόπος για να διδάξεις στο παιδί σου την πειθαρχία!