Ο τέλειος γονιός (που δε θα γίνεις)
Ας ξεκινήσουμε με μία φράση… «Έχουν την τέλεια οικογένεια», ακούει κανείς και το μυαλό του μένει να αναρωτιέται… Τι είναι η τέλεια οικογένεια; Ποιος είναι ο τέλειος γονιός; Άραγε εγώ είμαι καλός γονιός; Και η δίνη των ενοχών έχει μόλις αρχίσει…
Της Σοφίας Κλιάνη
Πολλές φορές συγχέουμε τους όρους «τέλειος», «ιδανικός», «αποτελεσματικός» και «λειτουργικός» με αποτέλεσμα να απομακρυνόμαστε από τον στόχο μας, ο οποίος είναι να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας όσο πιο σωστά μπορούμε. Στην πραγματικότητα,λειτουργική οικογένεια δεν είναι εκείνη στην οποία απουσιάζουν τα προβλήματα,αλλά αυτή της οποίας τα μέλη αναγνωρίζουν τα προβλήματα τους, ζητούν βοήθεια όταν την χρειάζονται και τα αντιμετωπίζουν (Γιαννακοπούλου & Παπατριανταφύλλου,2010).
Η συνεχής αναζήτηση της τελειότητας είναι που τελικά μας απομακρύνει από αυτήν. Έτσι, αντί να προσπαθούμε να γίνουμε «τέλειοι γονείς» ίσως να ήταν καλύτερα να θέσουμε ως στόχο το να γίνουμε «λειτουργικοί γονείς» ή, όπως ο Thomas Gordon όρισε, «αποτελεσματικοί γονείς».
Δέκα (όχι και τόσο απλά) βήματα για να γίνει κανείς αποτελεσματικός γονέας
- Αγάπα τον εαυτό σου! Όσο εγωιστικό και εγωκεντρικό κι αν ακούγεται, είναι μία σίγουρη συνταγή προς την επιτυχία. Όταν αγαπά κανείς τον εαυτό του, τότε τον φροντίζει και είναι συμφιλιωμένος με τους ρόλους που καλείτε να ενσαρκώσει.
- Κράτα τις φιλοδοξίες σου για τον εαυτό σου! Σίγουρα είναι δύσκολο, ίσως ακατόρθωτο, να μην κάνει κάποιος όνειρα για το παιδί του. Η διαφορά, όμως, ανάμεσα στο «κάνω όνειρα για το παιδί μου» και το «θέλω το παιδί μου να γίνει ό,τι (δεν) έγινα», είναι θεμελιώδης.
- Αγάπα το παιδί σου γι’ αυτό που είναι! Σε συνέχεια του προηγούμενου βήματος, είναι άκρως σημαντικό να αποδέχεται κανείς έναν άλλον άνθρωπο (στην προκειμένη περίπτωση το παιδί του) όπως ακριβώς είναι. Όχι όπως «θα ήθελα», όχι όπως «πρέπει». Όπως είναι.
Αυτά είναι τα μέρη όπου δεν πρέπει να φέρετε το μωρό σας!
- Λειτούργησε ως θετικό πρότυπο! Ένας από τους πιο ισχυρούς μηχανισμούς μάθησης, είναι αυτός της παρατήρησης και της μίμησης. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, να είμαστε για τα παιδιά μας πρότυπο (προσοχή: όχι αλάνθαστοι!), ώστε να τους δώσουμε κίνητρο να γίνουν κι εκείνα με τη σειρά τους αποτελεσματικά.
- Βάλε όρια! Ίσως η πιο παρεξηγημένη λέξη της τελευταίας δεκαετίας στα πηγαδάκια των γονιών και εκπαιδευτικών. Τα όρια, που τόσο τα φοβόμαστε (είτε γιατί δεν μπορούμε να τα επιβάλουμε, είτε γιατί δε θέλουμε να καταπιέσουμε τα παιδιά μας) είναι ένα απαραίτητο εργαλείο ώστε να αισθανθούν τα παιδιά ασφαλή και δεν χρειάζεται να είναι σκληρά και παράλογα. Προσωπικά, θα έκανα τον εξής παραλληλισμό: Σκεπτόμενοι τις παρακάτω τρεις συνθήκες, τι μας κάνει να νιώθουμε πιο ασφαλείς και χαρούμενοι; α. Ένας απέραντος ωκεανός(χωρίς όρια), β. Η παραλία των παιδικών μας χρόνων(σαφή όρια), ή γ. Μια λεκάνη με νερό(παράλογα όρια)
- Μάθε να συγχωρείς! Ένας άνθρωπος που θέλει να γίνει αποδεκτός με τις αδυναμίες του και τα τρωτά του σημεία, είναι εκείνος που πρώτος πρέπει να δώσει το παράδειγμα και να αναγνωρίσει στους γύρω του το δικαίωμα στα λάθη.
- Ζήτα συγγνώμη! Ναι, από το παιδί σου. Τίποτα δε θα σε κάνει να φαίνεσαι πιο σπουδαίος στα μάτια του παιδιού σου από το να το κοιτάξεις με ειλικρίνεια στα μάτια, να γονατίσεις για να είστε στο ίδιο ύψος και να του ζητήσεις συγγνώμη για κάτι που έφταιξες. Το να εκφράζουμε το συναίσθημά μας είναι πολύ βασικό μάθημα για τα παιδιά μας και πολύ λυτρωτικό για εμάς τους ίδιους.
- Άκου! Τόσο απλό και τόσο δύσκολο ταυτόχρονα. Οι ανάγκες των παιδιών μας είναι διαφορετικές από τις δικές μας ανάγκες, όπως τα παιδιά μας είναι διαφορετικοί άνθρωποι από εμάς. Το να μάθεις να ακούς το παιδί είναι πολύ σημαντικό, αφενός γιατί δε θα νιώθει ότι δεν το καταλαβαίνουν και αφετέρου γιατί του ανοίγεις το δρόμο προς την ουσιαστική επικοινωνία.
- Οπλίσου με υπομονή και ψυχραιμία! Η ζωή με τα παιδιά μπορεί να γίνει κουραστική. Θα υπάρξουν φορές που ο γονιός θα νιώσει ότι έφτασε στα όρια του, ότι δεν αντέχει άλλο, ότι κουράστηκε. Κι εκείνη τη στιγμή θα χυθεί και λίγο γάλα στο χαλί… Η μία επιλογή είναι να βάλεις τις φωνές (για κάτι που ούτε το ήθελε, ούτε αλλάζει) και η άλλη να λειτουργήσεις ψύχραιμα. Να εξηγήσεις στο παιδί ότι δεν πειράζει, οι ζημιές γίνονται έτσι κι αλλιώς και να το μαζέψετε μαζί. Έτσι απλά!
- Μην παραμελείς τη συντροφική σου σχέση! Πόσο εύκολο είναι να σε πάρει η ρουτίνα και να θεωρείς πράγματα δεδομένα; Το θέμα είναι να μην ξεχνάς πως τα παιδιά σου δε θα υπήρχαν αν δεν υπήρχε αυτός ο άνθρωπος που έχεις δίπλα σου. Που τόσο ερωτεύτηκες και θέλησες τα παιδιά του κι εκείνος το ίδιο. Αν, λοιπόν, κρατάμε τη σχέση μας ζωντανή είναι ευκολότερο να αντιμετωπίσουμε την οποιαδήποτε «κρίση» εμφανιστεί, γιατί θα είμαστε δεμένοι, «ομάδα».
Και κάτι για το τέλος… Όταν αναρωτιέται κανείς πώς πραγματικά θέλει να συμπεριφέρεται στα παιδιά του, αρκεί να αναλογιστεί τι θα ήθελε να θυμούνται εκείνα από αυτόν με το πέρασμα του χρόνου… Τόσο απλά!
Φιλικά, Σοφία
Πηγή: mamoula.gr