Πρώτο παράδειγμα: Χτες κατά τη διάρκεια της επίσκεψης ζήτησα από ένα παιδί 8 ετών να βγάλει τα παπούτσια του για να μετρήσω το ύψος του. Απευθύνθηκε λοιπόν στη μητέρα του, η οποία κατευθείαν έσκυψε για να του λύσει τα κορδόνια, ενώ αυτό παρέμεινε ακίνητο. Προχθές ζήτησα το ίδιο από ένα πεντάχρονο παιδί, το οποίο έβγαλε μόνο του τα παπούτσια του μπροστά στη μητέρα του, η οποία παρέμεινε καθιστή να το παρατηρεί. Δυο διαφορετικά παιδιά. Δυο διαφορετικά εκπαιδευτικά στυλ.
Η κίνηση του να δέσει ένα παιδί τα κορδόνια του αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Στο βάθος υπάρχει η αυτονομία, ο νευρομυϊκός συντονισμός ανάμεσα στον εγκέφαλο, στις νευρικές ίνες και στα περιφερικά νεύρα, καθώς και η καλλιέργεια της ικανότητας εκμάθησης. Εάν παρατηρήσετε έναν ενήλικα να δένει τα παπούτσια του, θα διαπιστώσετε πως απαιτούνται πολλές διαφορετικές, αλλά και συγκεκριμένες κινήσεις των δακτύλων, ώστε να φθάσει στο τελικό αποτέλεσμα. Όλα εξαρτώνται από τη σταθερότητα, την υπομονή, αλλά και την επανάληψη που αφιέρωσε για να μάθει τη συγκεκριμένη τεχνική όταν ήταν παιδί, παρατηρώντας κάποιον που την είχε ήδη κατακτήσει.
Συχνά οι γονείς τείνουν να διευκολύνουν τη ζωή των παιδιών τους, όπως έκανε η μητέρα του οχτάχρονου παιδιού. Τείνουν να προηγούνται ως προς τους χρόνους των παιδιών και να τους κάνουν τη ζωή όσο πιο εύκολη γίνεται, για να μην απογοητευτούν. Λειτουργώντας όμως καταυτόν τον τρόπο, τους στερούν το στοιχειώδες ερέθισμα που θα τα οδηγήσει στην εκμάθηση.
Εάν αντιθέτως, έδιναν στα παιδιά το χρόνο που χρειάζονται για να μάθουν παρατηρώντας, αλλά και κάνοντας λάθη, τα ίδια θα συνειδητοποιούσαν ότι για να πετύχουν το στόχο τους πρέπει να κουραστούν και να ξαναπροσπαθήσουν. Φανταστείτε τι «ένεση» εμπιστοσύνης και αυτοπεποίθησης θα αποτελούσε για ένα παιδί το τελικό αποτέλεσμα! Τη στιγμή εκείνη δεν θα έχει μάθει μόνο τη σωστή τεχνική, αλλά και το ότι η εκμάθηση απαιτεί κόπο, καθώς και το ότι για να πετύχεις πρέπει να παρατηρείς, αλλά και να δοκιμάσεις ξανά και ξανά…
Δεύτερο παράδειγμα: η μητέρα ενός βρέφους 5 μηνών με ρωτάει στο Ιατρείο πότε το μωρό της θα αποκτήσει αυτονομία ώστε να κοιμάται το βράδυ, χωρίς η ίδια να πρέπει να αντιμετωπίσει τις τόσο συχνές νυχτερινές αφυπνίσεις.
Τα δύο αυτά παραδείγματα δείχνουν ξεκάθαρα το πόσο λανθασμένα οι γονείς λειτουργούν απέναντι στα παιδιά τους. Από τη μια δεν τους παραχωρούν τον απαραίτητο χρόνο για να μάθουν, βάζοντας φραγμό στη σταδιακή καλλιέργεια της αυτονομίας τους και από την άλλη, διακατέχονται από την επιθυμία τα παιδιά τους να μεγαλώσουν απότομα, να γίνουν αυτόνομα, ακόμα κι όταν τα ίδια αδυνατούν να το κάνουν, απλά επειδή δεν είναι έτοιμα ακόμα.