Επ Καθηγητής Παιδοπνευμονολογίας -Παιδοπνευμονολογκή
Η φροντίδα του παιδιού με άσθμα και ιδιαίτερα του παιδιού προσχολικής ηλικίας με συμπτώματα από το αναπνευστικό που επιμένουν ή συχνά υποτροπιάζουν, συζητήθηκαν μεταξύ άλλων στα πλαίσια του 5ο Πανελλήνιου Παιδοαλλεργιολογικού και Παιδοπνευμονολογικού Συνεδρίου στην Αθήνα το τριήμερο 19-21 Σεπτεμβρίου.
Αυτή την εποχή οι οξείες ιογενείς λοιμώξεις αποτελούν την κύρια αιτία νοσηρότητας από το αναπνευστικό στη βρεφική και νηπιακή ηλικία. Μερικά παιδιά νοσούν συχνότερα από άλλα, εκδηλώνουν θορυβωδέστερα συμπτώματα, μπορεί δε στη διάρκεια των μηνών με μεγάλη νοσηρότητα να παρουσιάζουν περιόδους άσθματος με υφέσεις και εξάρσεις χωρίς ποτέ να μένουν ελεύθερα.
Κοινωνικοοικονομικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η παρακολούθηση Παιδικού Σταθμού, ο αριθμός των αδελφών, ο περιορισμένος χρόνος μητρικού θηλασμού, η έκθεση στο κάπνισμα των γονέων, και η εξω-οικιακή ατμοσφαιρική ρύπανση έχουν συνδεθεί με μεγαλύτερη νοσηρότητα από άσθμα στα βρέφη και τα νήπια. Συχνά μπορεί να συνυπάρχει αλλεργική προδιάθεση ή ιστορικό προωρότητας που δρουν επίσης ενισχυτικά και τα συμπτώματα μπορεί να είναι ενδεικτικά άσθματος.
Επειδή τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνονται τα επεισόδια είναι συγκεκριμένα, χρειάζεται να διευκρινισθεί ποια είναι και να αξιολογηθεί το καθένα ξεχωριστά.
• Πρόκειται για επεισόδια που ο βήχας συνοδεύεται από συριγμό (σφύριγμα στο στήθος) ή τελικά εκδηλώνεται μόνο βήχας;
• Ο βήχας ή ο συριγμός εκδηλώνεται με το τρέξιμο, το γέλιο ή το κλάμα;
• Υπάρχουν στοιχεία αλλεργικής νόσου στο παιδί, όπως είναι η ατοπική δερματίτιδα και η τροφική αλλεργία, ή υπάρχει στο οικογενειακό ιστορικό σαφής πληροφορία άσθματος ή αλλεργίας στους γονείς και τα αδέλφια;
Αν υπάρχει συριγμός που εκδηλώνεται με το τρέξιμο, το γέλιο ή το κλάμα, αν υπάρχουν συνοδές εκδηλώσεις ενδεικτικές αλλεργικής νόσου, ή υπάρχει σαφής ανταπόκριση στην αντιασθματική αγωγή, ισχυροποιείται η υποψία του παιδικού άσθματος.
Στα ολιγοήμερα επεισόδια ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού δε χορηγείται φαρμακευτική αγωγή. Δε χορηγούνται αντιβηχικά ούτε βλεννολυτικά.
Τα επεισόδια παρατεινόμενης διάρκειας με βήχα και συριγμό, ή έστω με βήχα χωρίς ακουστό συριγμό, κατ’ αρχήν, εκλαμβάνονται ως εκδηλώσεις παιδικού άσθματος και χορηγείται αγωγή, ανάλογα με την ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων, σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες.
Στην περίπτωση που απαιτείται μακροχρόνια αγωγή μπορεί να χορηγούνται εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή ή μοντελουκάστη τα οποία σε ορισμένους ασθενείς, ιδιαίτερα τους μη ατοπικούς, μπορεί να είναι αποτελεσματικότερα.
Σε περίπτωση μη επαρκούς ελέγχου των συμπτωμάτων συνιστάται ο συνδυασμός εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών με μοντελουκάστη. Τα μεν χορηγούνται με αεροθάλαμο σε εισπνοές, τα δε από το στόμα σε μασώμενα δισκία ή για τα μικρότερα παιδιά σε κοκκία. Τα κοκκία της μοντελουκάστης είναι μια καινοτόμος μορφή για βρέφη ηλικίας 6 μηνών έως 5 ετών, με αναπνευστικά συμπτώματα, αποτελώντας έτσι θεραπεία εκλογής για αυτές τις ηλικίες.
Κώστας Ν. Πρίφτης
Επ Καθηγητής Παιδοπνευμονολογίας Παιδοπνευμονολογκή και Παιδοαλλεργιολογική Μονάδα, 3η Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Π.Γ.Ν. «Αττικόν»