Συγκοίμηση ουσιαστικά σημαίνει ο ύπνος σε κοντινή απόσταση με το παιδί σας. Μπορεί να είναι στο ίδιο κρεβάτι ή στο ίδιο δωμάτιο.
Μερικοί γνωστοί τρόποι συγκοίμησης είναι:
- Ίδιο κρεβάτι/Οικογενειακό κρεβάτι: Γονείς στο ίδιο κρεβάτι με το παιδί.
- Κούνια στη μια πλευρά: Ασφαλής σύνδεση της κούνιας στη μια πλευρά του κρεβατιού των γονέων. Οι τρεις από τις τέσσερεις πλευρές τις κούνιας παραμένουν ως έχουν αλλά η μία από αυτές είτε κατεβαίνει είτε αφαιρείται έτσι ώστε μητέρα και παιδί να έχουν πρόσβαση ο ένας στον άλλο. Υπάρχουν έτοιμες κούνιες επίσης στην αγορά για μια τέτοια προσαρμογή.
- Διαφορετικά κρεβάτια, ίδιο δωμάτιο: Αυτό μπορεί να γίνει είτε αν η κούνια να είναι προσβάσιμη με το τέντωμα ενός χεριού από το κρεβάτι των γονέων (διευκολύνει τη νύχτα) είτε απλά στο ίδιο δωμάτιο είτε με την τοποθέτηση παλέτας ή κρεβατιού (για μεγαλύτερα παιδιά) στο πάτωμα, δίπλα από το κρεβάτι των γονέων.
- Παιδί ευπρόσδεκτο στο κρεβάτι των γονέων κατ’ απαίτηση: Το βρέφος/παιδί έχει δικό του δωμάτιο αλλά είναι ευπρόσδεκτο στο κρεβάτι των γονιών οποιαδήποτε στιγμή. Σε πολλές οικογένειες τα παιδιά έχουν δικό τους δωμάτιο κατάκλισης αλλά είναι ευπρόσδεκτα στο κρεβάτι των γονιών μετά από κάποιο νυχτερινό ξύπνημα.
Πλεονεκτήματα της συγκοίμησης
Η συγκοίμηση δεν είναι απαραίτητα βέλτιστη επιλογή για κάθε οικογένεια αλλά έχει πολλά πλεονεκτήματα:
- Οι γονείς κοιμούνται περισσότερο.
- Τα μωρά κοιμούνται περισσότερο. Τα μωρά βρίσκονται μεταξύ ύπνου και ξύπνιου όταν θέλουν φροντίδα αλλά αν είναι δίπλα στη μαμά, αυτή μπορεί να τα θηλάσει ή να τα ηρεμήσει πριν ξυπνήσουν εντελώς.
- Ο θηλασμός κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι πιο εύκολος όταν το μωρό είναι δίπλα.
- Ο θηλασμός κατά τη διάρκεια της νύχτας βοηθά τη διατήρηση της παραγωγής γάλακτος για τη μητέρα.
- Ο ύπνος στο ίδιο δωμάτιο με το μωρό μειώνει το ρίσκο για το Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου κατά 50% [AAP].
- Η φροντίδα των παιδιών τη νύχτα τείνει να παρατείνει τα οφέλη της δράσης του θηλασμού στα παιδιά (child-spacing effects of breastfeeding.)
- Δεν υπάρχει το άγχος νυχτερινού αποχωρισμού
- Μειώνεται η ενόχληση των παιδιών πριν πέσουν για ύπνο
- Είναι υπέροχο να ξυπνάς δίπλα σε ένα χαμογελαστό μωρό!
Δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος ύπνου για το μωρό σας
Οποιαδήποτε επιφάνεια ύπνου χρησιμοποιεί το μωρό σας (κούνιες, σημεία ύπνου ή κρεβάτι ενηλίκων) θα πρέπει να έχει προδιαγραφές ασφαλείας για το μωρό σας:
- Το μωρό πρέπει να τοποθετείται για ύπνο ανάσκελα.
- Η επιφάνεια ύπνου πρέπει να είναι σκληρή. Μην τοποθετήσετε το μωρό σε στρώματα νερού, μαξιλάρια, σάκους, φλοκάτες ή οποιαδήποτε άλλη μαλακή επιφάνεια για να κοιμηθεί.
- Το κρεβάτι θα πρέπει να αγκαλιάζει σφιχτά το στρώμα.
- Το στρώμα θα πρέπει να προσαρμόζεται ακριβώς στην κεφαλή ή το τέλος του κρεβατιού (ή στα πλάγια της κούνιας) χωρίς κενό ανάμεσα.
- Δεν πρέπει να υπάρχουν καθόλου μαλακά μαξιλάρια, γεμισμένα ζώα ή μαλακές κουβέρτες κοντά στο πρόσωπο του μωρού.
- Δεν πρέπει να υπάρχει καθόλου κενό μεταξύ κρεβατιού και τυχόν πλαϊνού τοίχου όπου το παιδί μπορεί να γυρίσει και να εγκλωβιστεί.
- Τα μωρά (με ή χωρίς ενήλικα δίπλα τους) ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΠΟΤΕ να κοιμούνται σε καναπέ, πολυθρόνα, ανάκλιντρο ή οποιαδήποτε άλλη επιφάνεια όπου μπορεί να γλιστρήσει και να πέσει σε χαράδρα ή να μείνει σφηνωμένο στην πλάτη πχ κάποιας καρέκλας/καναπέ κλπ.
Η απορία μιας μαμάς: Υπάρχει περίπτωση να βλάψω το μωρό μου με την συγκοίμηση;
Ασφάλεια ύπνου στο ίδιο κρεβάτι
Ο ύπνος στο ίδιο κρεβάτι είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να πραγματοποιηθεί συγκοίμηση εντός της οικογένειας αλλά εφαρμόζεται συχνά κυρίως από μητέρες που θηλάζουν. Το πρόβλημα με το ίδιο κρεβάτι είναι η ασφάλεια.
Μερικές πηγές αναφέρουν ότι ο ύπνος στο ίδιο κρεβάτι δεν είναι ασφαλής πρακτική με όποιο τρόπο και να γίνεται αλλά υπάρχουν τρόποι να κοιμάστε στο ίδιο κρεβάτι με ασφάλεια αν ακολουθείτε τις οδηγίες ασφαλείας σε επιφάνειες ύπνου και κοινού ύπνου.
Σύμφωνα με την ‘Academy of Breastfeeding Medicine’, αναφέρουν στο πρωτόκολλό τους Clinical Protocol #6: Guideline on Co-Sleeping and Breastfeeding το εξής:
Προς το παρόν δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις για να υποστηρίξουν τις παροτρύνσεις εναντίον της συγκοίμησης. Οι γονείς πρέπει να εκπαιδεύονται για τους κινδύνους και τα πλεονεκτήματα της συγκοίμησης και θα πρέπει να αποφασίζουν εν συνεχεία οι ίδιοι για το ποια τακτική θα ακολουθήσουν.
Η ιστοσελίδα ISIS Infant Sleep Information Source (Ενημέρωση περί του Βρεφικού Ύπνου) σημειώνει:
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι θάνατοι βρεφών που μοιράζονταν το ίδιο κρεβάτι με τους γονείς συνέβαιναν όταν ο ενήλικας είχε καπνίσει, καταναλώσει αλκοόλ ή ναρκωτικά (είτε παράνομα είτε ως μέρος μιας θεραπείας) που τον έκαναν να κοιμάται βαριά.
Μερικές φορές οι γονείς κοιμούνται με τα μωρά τους κατά λάθος ή χωρίς να έχουν πρόθεση να κοιμηθούν. Αυτό μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνο, ειδικά αν συμβεί σε έναν καναπέ ή πολυθρόνα όπου το μωρό μπορεί να εγκλωβιστεί ανάμεσα στον ενήλικα και τα μαξιλάρια.
Ο James J. McKenna, Ph.D., παγκοσμίας φήμης σύμβουλος σε θέματα βρεφικού ύπνου (δείτε εδώ notes) σημειώνει:
Εν ολίγοις, η συντριπτική πλειοψηφία των βρεφικών θανάτων κατά τη διάρκεια συγκοίμησης, σχετίζονται με τουλάχιστον έναν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου. Τέτοιοι παράγοντες είναι για παράδειγμα η τοποθέτηση του μωρού μπρούμυτα ή η τοποθέτησή του σε κρεβάτι ενήλικα χωρίς επίβλεψη ή χωρίς θηλασμό ή μαζί με άλλα παιδιά στο κρεβάτι ή πάνω από ένα μαξιλάρι ή η τοποθέτηση του μωρού στο κρεβάτι ενώ η μητέρα κάπνιζε ακόμη και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το οποίο σημαίνει ότι θα διακυβεύεται πιθανότατα η ικανότητα του βρέφους να εγερθεί (για να τερματίσει μια υπο-οξυγόνωση ή μια άπνοια). Η χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ έχουν επίσης συνδεθεί με άσχημα αποτελέσματα για παιδιά που κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι έτσι αν τα ναρκωτικά/αλκοόλ είναι γεγονός παρακαλώ αποφύγετε τη συγκοίμηση στο ίδιο κρεβάτι.
Γενικές οδηγίες ασφαλείας για τον ύπνο στο ίδιο κρεβάτι
Αν το βρέφος μοιράζεται το κρεβάτι με άλλο άτομο:
- Πολύ μικρά, πρόωρα και λιποβαρή μωρά έχουν μεν μεγαλύτερο κίνδυνο όταν μοιράζονται το ίδιο κρεβάτι με τους γονείς αλλά ευεργετούνται περισσότερο από τη συγκοίμηση – η οποία θα μπορούσε να είναι σε ξεχωριστή επιφάνεια ύπνου κάπου δίπλα στους γονείς (δείτε εδώ: more).
- Μην κοιμάστε με το μωρό αν είστε καπνιστές ή αν καπνίζατε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης – αυτό αυξάνει τον κίνδυνο του Συνδρόμου Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου (δείτε εδώ: more)
- Μην κοιμάστε στην ίδια επιφάνεια με το μωρό σας αν είστε πάρα πολύ κουρασμένοι ή αν έχετε καταναλώσει αλκοόλ/ηρεμιστικά/ναρκωτικά (ή οποιαδήποτε ουσία που σας κάνει να έχετε λιγότερη διαύγεια, δείτε περισσότερα εδώ: more).
- Τα μωρά φαίνεται να είναι πιο ασφαλή όταν κοιμούνται δίπλα από τη θηλάζουσα μητέρα τους ( δείτε εδώ More info here for non-breastfeeding parents)
- Μεγαλύτερα αδέλφια ή άλλα παιδιά δεν πρέπει να κοιμούνται με μωρά μικρότερα του ενός έτους.
- Μην φασκιώνετε το μωρό σας όταν κοιμάστε μαζί του. Το μωρό μπορεί να υπερθερμανθεί (το οποίο αποτελεί παράγοντα κινδύνου για το ΣΑΒΘ). Επίσης, ένα φασκιωμένο μωρό δεν μπορεί να κουνήσει αποτελεσματικά τα σκεπάσματα από το πρόσωπο ή να χρησιμοποιήσει τα χέρια και τα πόδια του για να προειδοποιήσει τους ενήλικες που είναι υπερβολικά κοντά του (δείτε εδώ more).
- Άλλοι πιθανοί κίνδυνοι: τα πολύ μακριά μαλλιά πρέπει να είναι δεμένα έτσι ώστε να μην τυλιχτούν κοντά στο λαιμό ενός μωρού. Ένας γονιός που κοιμάται πολύ βαριά ή ένας υπέρβαρος γονιός που δεν μπορεί να νιώσει πόσο κοντά ακριβώς βρίσκεται στο μωρό ίσως θα έπρεπε να σκεφτεί να κοιμίζει το βρέφος του δίπλα του αλλά σε ξεχωριστή επιφάνεια (δείτε εδώ more).
Μερικοί φορείς προτείνουν τη συγκοίμηση αλλά όχι στο ίδιο κρεβάτι, αφού αισθάνονται ότι το να μην μοιράζεται ένας ενήλικας το κρεβάτι με ένα βρέφος είναι ο ευκολότερος τρόπος για να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι του ύπνου στο ίδιο κρεβάτι, για παράδειγμα το Ίδρυμα American Academy of Pediatrics λέει ότι «η συγκοίμηση στο ίδιο δωμάτιο αλλά όχι στο ίδιο κρεβάτι συστήνεται – υπάρχουν αποδείξεις που λένε ότι αυτός ο διακανονισμός μειώνει τον κίνδυνο του ΣΑΒΘ κατά 50%.»
To 46% των μαμάδων κάνουν συγκοίμηση και λένε ψέματα γι’ αυτό! Εσείς;
Νυχτερινή φροντίδα και λοιμώξεις του αυτιού;
Μπορεί να ακούσετε ότι το να θηλάσετε τα βρέφη σας σε ξαπλωμένη θέση θα προκαλέσει λοιμώξεις στο αυτί. Έρευνες καταδεικνύουν ότι αυτό είναι αναληθές. Επίσης, λάβετε υπόψη ότι στις περισσότερες στάσεις φροντίδας το μωρό είναι ξαπλωμένο – είτε είναι η μητέρα επίσης ξαπλωμένη είτε όχι!
Μπορεί ή συγκοίμηση να προκαλέσει ψυχολογικά προβλήματα στο παιδί μου;
Οι άνθρωποι που δεν αισθάνονται άνετα με την ιδέα της συγκοίμησης πολλές φορές λένε ότι η συγκοίμηση με τους γονείς είναι γι’αυτά τα παιδιά «λιγότερο υγιής» από τα παιδιά που κοιμούνται μόνα τους και θα δημιουργήσει ψυχολογικό τραύμα στα παιδιά τα οποία γίνονται πολύ εξαρτημένα από τους γονείς του κλπ. Ο Dr. James McKenna αναφέρει τα εξής σε σχέση με το ζήτημα:
Εν μέρει, αυτή η άποψη αποτελεί μια προσωπική και αυθαίρετη κρίση την οποία ο καθένας έχει δικαίωμα να κάνει αρκεί να μην προσπαθεί να το περάσει ως επιστημονική αλήθεια. Τέτοιες αποφάσεις βασίζονται στις δυτικές αξίες που ευνοούν την αντίληψη της προσπάθειας εύρεσης του καλύτερου τρόπου για την απόκτηση της αυτονομίας και του ατομικισμού από τη βρεφική ήδη ηλικία.
ΚΑΜΙΑ έρευνα παρόλα ταύτα δεν έχει δείξει ότι οι στόχοι της ατομικής αυτονομίας και της ανεξαρτησίας (ή της ευτυχίας επίσης) κατακτάται στο άτομο μέσω της ξεχωριστής διάταξης ύπνου του μωρού από τους γονείς ούτε υπάρχει καμία έρευνα που να δείχνει τα αρνητικά αποτελέσματα των παιδιών και γονιών που επιλέγουν τη συγκοίμηση για συνασθηματικούς ή ιδεολογικούς λόγους, με εξαίρεση όταν η συγκοίμηση είναι μέρος ενός συναισθηματικού-οικογενειακού ψυχολογικού προβλήματος ή όταν γίνεται κάτω από επικίνδυνες συνθήκες.
Οι μόνες μελέτες που έχουν γίνει για τα ψυχολογικά και κοινωνικά οφέλη της συγκοίμησης έχουν δείξει, αντιθέτως, θετικές και όχι αρνητικές επιπτώσεις. Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε μεταξύ στρατιωτικών οικογενειών έδειξε ότι τα παιδιά που ήταν σε καθεστώς συγκοίμησης με τους γονείς έλαβαν υψηλότερους βαθμούς καλής διαγωγής από τους δασκάλους τους σε σχέση με τα παιδιά που κοιμόταν μόνα τους και επίσης είχαν μικρότερη συμμετοχή σε ψυχιατρικές διαταραχές σε σύγκριση με τα παιδιά που κοιμόταν μόνα τους [Forbes JF, Weiss DS: The cosleeping habits of military children. Mil Med 1992; 157:196-200].
Οι Lewis & Janda επίσης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι φοιτητές που είχαν κάνει συγκοίμηση κατά τη διάρκεια της βρεφικής τους ηλικίας ήταν πιο ευπροσάρμοστοι και πιο ικανοποιημένοι με τη σεξουαλική τους ταυτότητα και συμπεριφορά από αυτούς που κοιμόταν μόνοι τους ως βρέφη. [Lewis RJ, Janda H: The relationship between adult sexual adjustment and childhood experience regarding exposure to nudity, sleeping in the parental bed, and parental attitudes towards sexuality. Arch Sex Behav 1988; 17:349-363].
Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να αλλάξουμε τη δική μας εννοιολόγηση σχετικά με το τι συνιστά ένα μοτίβο κανονικού και υγιή ύπνου για τα παιδιά μας!
Δεν έχει αποδειχθεί ποτέ ούτε καταδειχθεί ότι ο ύπνος με το μωρό έχει οποιαδήποτε μακροπρόθεσμα αρνητικά αποτελέσματα όταν οι σχέσεις αυτών που συμμετέχουν σε μια συγκοίμηση είναι υγιείς. Αντίθετα, ειδικοί καταλήγουν όλο και περισσότερο στο συμπέρασμα ότι η συγκοίμηση μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη θετικών ποιοτήτων ενός ανθρώπου όπως περισσότερη άνεση με το άγγιγμα και το χάδι, περισσότερη εμπιστοσύνη στη σεξουαλική ταυτότητα, περισσότερο αισιόδοξη στάση απέναντι στη ζωή ή περισσότερη δημιουργικότητα ως βρέφος και πιο αυξημένη ικανότητά παραμονής χωρίς συνοδεία σε έναν χώρο.