Σε ποια όργανα μπορεί να εμφανιστεί ενδομητρίωση;
Η ενδομητρίωση είναι μια πάθηση κατά την οποία ενδομήτριο αναπτύσσεται σε περιοχές έξω από τη μήτρα, δηλαδή στα όργανα της κοιλιάς και της λεκάνης. Στις περιοχές αυτές αναπτύσσονται εστίες ή οζίδια ή κύστεις. Η ενδομητρίωση εμφανίζεται τις περισσότερες φορές:
- Στις ωοθήκες και ονομάζεται ενδομητρίωμα ή σοκολατοειδής κύστη
- Πίσω από τη μήτρα
- Επάνω στους συνδέσμους της μήτρας
- Στο έντερο, στην ουροδόχο κύστη, στον κόλπο
- Στο περιτόναιο
- Σπανίως σε απομακρυσμένα όργανα όπως το διάφραγμα και τον πνεύμονα.
- Επίσης σπανίως στα τοιχώματα της κοιλιάς μετά από καισαρική τομή ή χειρουργείο
Πώς προκαλείται η ενδομητρίωση; Η παθογένεση της ενδομητρίωσης δεν είναι γνωστή υπάρχουν αρκετές θεωρίες που την ερμηνεύουν μερικώς αλλά όχι πλήρως. Από πολλές εργασίες έχει αποδεικτεί ότι σε κάποιες γυναίκες υπάρχει προδιαθεσικός κληρονομικός παράγοντας, ο οποίος σε συνδυασμό με άλλους ανοσολογικούς και βιοχημικούς παράγοντες έχει σαν αποτέλεσμα την δημιουργία ενδομητριωσικών εστιών έξω από την μήτρα, σε άλλους χώρους της κοιλιακής χώρας της γυναίκας. Επίσης περιβαλλοντικοί λόγοι δείχνουν να ενισχύουν την ανάπτυξη ενδομητρίωσης. Η πιο γνωστή θεωρία ανάπτυξης ενδομητρίωσης είναι μέσω της μετανάστευσης κυττάρων ενδομητρίου κατά την διάρκεια της περιόδου. Συγκεκριμένα το αίμα κατά την περίοδο πέφτει δια των σαλπίγγων μέσα στην κοιλιακή χώρα, οπότε στις γυναίκες με προδιάθεση ενδομητρίωσης γίνεται εμφύτευση αυτών των κυττάρων του ενδομητρίου σε κοιλιακά όργανα και στο περιτόναιο. Έτσι δημιουργούνται οι εστίες ενδομητρίωσης.
Τι συμπτώματα προκαλεί η ενδομητρίωση;
- Το κυριότερο σύμπτωμα είναι ο πόνος ο οποίος μπορεί να είναι κατά την περίοδο με την μορφή έντονης δυσμηνόρροιας ή κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή ακόμα και σε καθημερινή βάση στην κοιλιακή χώρα λόγω συμφύσεων (δηλαδή ένωσης των κοιλιακών οργάνων μεταξύ τους) ή λόγω διείσδυσης των ενδομητριωσικών κυττάρων στα νευρικά πλέγματα της κοιλιάς.
- Μπορεί να παρατηρηθεί μικρή διαφυγή αίματος από τα ούρα ή από το έντερο.
- Υπογονιμότητα: έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες με ενδομητρίωση παρουσιάζουν δυσκολία στην σύλληψη ενός εμβρύου και συγκεκριμένα όσο βαρύτερη είναι η ενδομητρίωση τόσο μεγαλύτερη δυσκολία για τεκνοποίηση παρουσιάζεται.
- Αλλαγές στην ψυχολογία της γυναίκας. Παρουσιάζεται συχνά κατάθλιψη, άγχος, αϋπνία.
- Σπανιότατα έχει παρουσιαστεί έντονος πόνος στο στήθος και δυσκολία στην αναπνοή λόγω πνευμοθώρακα ο οποίος αναπτύσσεται κατά την περίοδο λόγω ενδομητρίωσης του πνεύμονα.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ενδομητρίωσης;
Πολύ σπουδαίο ρόλο παίζει το αναλυτικό ιστορικό που θα δώσει η γυναίκα αλλά και η κλινική εξέταση από τον γυναικολόγο. Βασικής σημασίας είναι το διακολπικό ή και το διορθικό υπερηχογράφημα. Πολλές φορές ως συμπληρωματικές εξετάσεις είναι η μαγνητική τομογραφία, ό βαριούχος υποκλυσμός και η πυελογραφία. Η αιματολογική εξέταση που πρέπει να γίνεται είναι ο βιοχημικός δείκτης CA125 όπου στην ενδομητρίωση είναι πολύ συχνά αυξημένος. Αδιαμφισβήτητα ο πιο σίγουρος τρόπος για να τεθεί η διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι η λαπαροσκόπηση. Μόνο με την λαπαροσκόπηση ελέγχουμε επακριβώς την ύπαρξη και την έκταση της ενδομητρίωσης. Η μέθοδος αυτή αποτελεί το μοναδικό χειρουργικό τρόπο αντιμετώπισης και εξάλειψης της νόσου. Ποιά είναι η θεραπεία της ενδομητρίωσης; Η θεραπεία είναι φαρμακευτική ή χειρουργική ή συνδυασμός και των δύο.
Από την Βασιλική Χατζηραφαήλ
Χειρουργός Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Ρομποτική, Λαμπαροσκοπική Χειρουργική