Κάθε βράδυ πηγαίνουμε για ύπνο χωρίς να γνωρίζουμε τι θα βιώσουμε κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το άγχος και ο φόβος που μπορεί να μας δημιουργήσει αυτό μπορεί εύκολα να ξεπεραστεί αν αναλογιστεί κανείς ότι στα όνειρα μπορούμε να ζήσουμε καταστάσεις που στον πραγματικό κόσμο δεν θα είχαμε ποτέ την ευκαιρία.
Μπορεί να αποκτήσουμε φτερά, να συνομιλήσουμε με ανθρώπους που έχουν «φύγει από τη ζωή» ή ακόμη και να μεταφερθούμε πίσω στο παρελθόν. Τα όνειρα είναι… ένα πέπλο μυστηρίου και απασχολούν τους επιστήμονες εδώ και πολλά χρόνια.
Αν και αρκετά πράγματα έχουν θεωρητικά αποκωδικοποιηθεί, ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τα όνειρα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Οι τυφλοί έχουν περισσότερους εφιάλτες
Οι περισσότεροι τυφλοί υποστηρίζουν ότι στον ύπνο τους μπορούν να δουν ότι διαθέτουν όραση. Δανοί επιστήμονες διεξήγαγαν έρευνα, στην οποία ζήτησαν από πενήντα ανθρώπους -οι 25 ήταν τυφλοί- να καταγράφουν τα όνειρά τους επί τέσσερις εβδομάδες. Αυτό που ανακάλυψαν ήταν ότι όσοι δεν ήταν τυφλοί εκ γενετής είχαν ακόμη κάποιες εικόνες στα όνειρά τους ενώ οι υπόλοιποι έβλεπαν πολύ λιγότερα.
Αρκετά ενδιαφέρον συμπέρασμα της έρευνας ήταν ότι οι άνθρωποι που έχουν χάσει την όρασή τους, έχουν περισσότερους εφιάλτες. Από όσους δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την όρασή τους, το 7% δήλωσε πως βλέπει εφιάλτες ενώ το ποσοστό στους τυφλούς έφτασε το 25%.
Συνήθως αφορούσαν φοβίες της καθημερινής τους ζωής, όπως το να χάσουν το σκύλο-οδηγό τους, να χαθούν σε κάποιο δρόμο ή να χτυπηθούν από αμάξι. Οι ερευνητές υποθέτουν πως ίσως αυτοί οι εφιάλτες να είναι μια μορφή προετοιμασίας και πρόληψης για την πραγματική ζωή.
Μπορείτε να έχετε τον έλεγχο σχετικά με το τι ονειρεύεστε
Πώς θα σας φαινόνταν να έχετε και εσείς την ικανότητα του Dom Cobb (Inception); Κατά κάποιο τρόπο την έχετε. Σύμφωνα με ερευνητή του Harvard, εάν έχετε κάποιο πρόβλημα που σας ταλαιπωρεί, μπορείτε να επιλέξετε να το δείτε και να βρείτε και λύση σε αυτό. Ή μήπως επιθυμείτε να ονειρευτείτε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο; Και αυτό γίνεται.
Εάν λοιπόν θέλετε να βρείτε λύση στο πρόβλημά σας, πριν πάτε για ύπνο προσπαθήστε να δημιουργήσετε μία εικόνα του στο μυαλό σας και σκεφτείτε το έντονα πριν κοιμηθείτε.
Παράλληλα, οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως ένα αντικείμενο είναι ικανό να σας βοηθήσει περισσότερο. Για παράδειγμα, εάν προσπαθείτε να γράψετε ένα τραγούδι, τοποθετήστε την κιθάρα κοντά σας. Πιθανότατα στον ύπνο σας θα σας έρθει έμπνευση. Ή εάν έχετε θέματα με τον/την σύζυγό σας, κοιτάξτε τους καλά λίγο πριν τον ύπνο.
Μπορείτε να ελέγξετε τις πράξεις σας
Εκτός από το περιεχόμενο των ονείρων σας, μπορείτε να ελέγξετε και τις πράξεις σας χάριν αυτού που ονομάζεται συνειδητό όνειρο (ή διαυγές όνειρο). Σε αυτές τις περιπτώσεις, έχετε πλήρη συνείδηση του τι βλέπετε και μπορείτε να ελέγξετε τι κάνετε.
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι να «προκαλέσετε» ένα διαυγές όνειρο. Ένας από αυτούς είναι ο «έλεγχος της πραγματικότητας» σύμφωνα με ερευνητή του Stanford. Μέρος του ελέγχου αυτού είναι να διερωτάστε κατά τη διάρκεια της ημέρας εάν ονειρεύεστε και αφού αντιλαμβάνεστε πως είστε ξύπνιοι, να ψάχνετε αποδείξεις γι’ αυτό. Μπορεί να σκεφτείτε πως δεν είναι αναγκαίο, εφόσον είναι προφανές πως δεν κοιμάστε. Όμως, η διαδικασία αυτή καθώς είστε ξύπνιοι θα σας βοηθήσει να αντιληφθείτε το βράδυ πως… δεν είστε.
Πριν ξαπλώσετε υπενθυμίστε στον εαυτό σας πως το πρωί θα θυμάστε τα όνειρά σας. Φέρτε στο μυαλό σας ένα πρόσφατο όνειρο και ψάξτε αποδείξεις που να δηλώνουν πως ήταν όντως όνειρο. Στη συνέχεια, επαναλάβετε τα βήματα αυτά μέχρι να αποκοιμηθείτε. Εάν η διαδικασία σας φαίνεται λίγο δύσκολη, δεν έχετε άδικο. Τα συνειδητά όνειρα απαιτούν αρκετή πνευματική εξάσκηση. Όμως φαίνεται να αξίζει τον κόπο.
Τα μωρά δεν ονειρεύονται
Έχετε παρατηρήσει ποτέ ένα αξιαγάπητο μωράκι να κοιμάται; Εάν ναι, σίγουρα θα αναρωτηθήκατε τι θα μπορούσε να ονειρεύεται. Προς έκπληξή σας όμως, σας δίνουμε την εξής απάντηση: τίποτα.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, επειδή τα μωρά βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης του μυαλού τους, δεν έχουν τη νοητική δύναμη για δημιουργία ονείρων. Αυτό ισχύει ως την ηλικία των τεσσάρων με πέντε ετών. Ακόμη και τότε, τα όνειρά τους έχουν έλλειψη χαρακτήρων, αναμνήσεων και συναισθημάτων.
Τα όνειρα σας προσφέρουν λύσεις
Πόσες φορές έχετε ενδώσει σε έναν ύπνο μικρής διάρκειας στη μέση της ημέρας σας; Δε χρειάζεται να νιώθετε πλέον τύψεις. Αποδείχθηκε πως τα όνειρα που θα δείτε, πιθανώς να σας δώσουν λύση σε κάποιο ζήτημα της μέρας σας.
Σε έρευνα που διεξήχθη από το Harvard, 99 συμμετέχοντες έπαιξαν ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι το οποίο απαιτούσε τη λύση ενός εικονικού λαβύρινθου. Στη συνέχεια, οι μισοί από αυτούς κοιμήθηκαν για δύο ώρες και οι υπόλοιποι έμειναν ξύπνιοι. Ύστερα, όλοι έπαιξαν ξανά.
Οι συμμετέχοντες που δήλωσαν πως ονειρεύτηκαν το λαβύρινθο, διόρθωσαν την απόδοσή τους κατά έξι φορές περισσότερο από όσους δεν κοιμήθηκαν ή δεν ονειρεύτηκαν σχετικά με αυτό.
Τα βίαια όνειρα μπορεί να προμηνύουν νευρολογικές διαταραχές
Γνωρίζατε πως οι μύες σας σχεδόν παραλύουν όταν κοιμάστε; Όσο φρικιαστικό να σας ακούγεται, είστε πιο ασφαλείς από αυτούς των οποίων οι μύες τους δεν χαλαρώνουν, καθώς σύμφωνα με έρευνες έχουν περισσότερες πιθανότητες για νευρολογικές διαταραχές όπως η άνοια ή ο νόσος του Πάρκινσον.
Σε μια σπάνια κατάσταση που ονομάζεται διαταραχή συμπεριφοράς κατά τον ύπνο REM (ύπνος γρήγορων κινήσεων των ματιών), οι άνθρωποι ενεργούν βίαια στα όνειρά τους και μπορεί να τραυματίσουν είτε τον εαυτό τους είτε κάποιον που κοιμάται δίπλα τους.
Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι αυτό του κωμικού Mike Birbiglia, ο οποίος έχει γράψει σχετικά με το πώς είναι να ζεις με τη συγκεκριμένη διαταραχή. Ο Birbiglia είχε ονειρευτεί κάποτε πως ένας πύραυλος ετοιμαζόταν να πέσει στο δωμάτιο του ξενοδοχείου που διέμενε και πάνω στην ταραχή του πήδηξε από το παράθυρο του δεύτερου ορόφου και στον ύπνο του αλλά… και στον ξύπνιο του.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ μελέτησαν περίπου εκατό ενήλικες οι οποίοι έπασχαν από τη διαταραχή συμπεριφοράς κατά τον ύπνο REM. Διαπίστωσαν ότι τα άτομα που διαγνώστηκαν με τη διαταραχή είναι κατά 18% πιο πιθανό να αναπτύξουν νευροεκφυλιστική ασθένεια πέντε χρόνια μετά τη διάγνωσή τους και 52% πιθανότερο μετά από δώδεκα χρόνια.
Τα όνειρά σας κάνουν πιο δημιουργικούς
Αμέτρητα έργα τέχνης και ανακαλύψεις έχουν προέλθει από όνειρα, συμπεριλαμβανομένων της ταινίας «Ο Εξολοθρευτής», το βιβλίο «Δόκτωρ Τζέκιλ και κύριος Χάιντ» καθώς και το διάσημο τραγούδι του Πολ ΜακΚάρτνεϋ, “Yesterday”. Όλα αυτά δεν αποτελούν έκπληξη καθώς τα όνειρα στην πραγματικότητα μας κάνουν περισσότερο δημιουργικούς.
Όταν είμαστε ξύπνιοι, η φαντασία μας -συνήθως- είναι πιο περιορισμένη. Όμως, κατά τη διάρκεια του ύπνου, έχουμε την ελευθερία να σκεφτούμε ό,τι ποθούμε. Η κορτιζόλη, μία ορμόνη που κατά κάποιο τρόπο «εμποδίζει» τις αναμνήσεις, αυξάνεται κατά τη διάρκεια του ύπνου REM. Το μυαλό δε δέχεται αυτό το φραγμό και με μικρά «κομμάτια» από κάθε ανάμνηση, δημιουργεί ιστορίες. Αυτή η διαδικασία φέρει ως αποτέλεσμα μία δημιουργικότερη σκέψη.
Πολλές μελέτες έχουν βρει μία αρκετά θετική σύνδεση ανάμεσα των ονείρων και της δημιουργικότητας. Σε μία έρευνα που διάφοροι εθελοντές είχαν να βρουν τη συντομότερη λύση σε ένα μαθηματικό πρόβλημα, τη βρήκε μόλις το 25%. Όμως, στην ομάδα αυτών που είχαν κοιμηθεί για οκτώ ώρες, τη λύση βρήκε το εντυπωσιακό ποσοστό του 58%.
Υλικό από Weird things you never knew about dreams