Όσα πρέπει να γνωρίζετε για το Παιδικό Άσθμα
Εμμανουήλ Παρασκάκης,
Παιδίατρος -Παιδοπνευμονολόγος,
Αν. Καθηγητής Παιδιατρικής, Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Πρόεδρος Ελληνικής Παιδοπνευμονολογικής εταιρίας
Στέλιος Λουκίδης Αν Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ
Πέτρος Μπακάκος Επ Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ
Συντονιστές ομάδας ΒΑ/ΕΠΕ
[babyPostAd]Το άσθμα είναι μία από τις συχνότερες χρόνιες ασθένειες στα παιδιά και κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες η συχνότητα εμφάνισης του έχει αυξηθεί. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, το 7-10% των Ευρωπαίων υποφέρουν από βρογχικό άσθμα. Πρόκειται για χρόνια φλεγμονώδη νόσο η οποία προκαλεί υπεραντιδραστικότητα στον πνεύμονα.
Με απλά λόγια το παιδί εκδηλώνει βρογχόσπασμο, δύσπνοια, δυσκολία στην άσκηση, όταν έλθει σε επαφή με αλλεργιογόνα ή λοιμώξεις. Ένα παιδί για να αποκτήσει άσθμα πρέπει να έχει γενετική προδιάθεση για την νόσο (παρουσία άσθματος ή αλλεργικών νοσημάτων στην οικογένεια). Σταδιακά μετά την έκθεση του παιδιού με τη γενετική προδιάθεση στα περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα, αρχίζουν και δημιουργούνται βλάβες στον πνεύμονα, που όταν συσσωρευθούν, δημιουργούν τα γνωστά συμπτώματα του άσθματος.
Πάνω από το 50% των ασθματικών εμφανίζουν τα πρώτα συμπτώματα στην προσχολική ηλικία. Συνήθως τα παιδιά σε αυτή την ηλικία παρουσιάζουν συρίττουσα αναπνοή είτε μετά από κάποια ιογενή λοίμωξη ή μετά την έκθεση σε αλλεργιογόνα. Στα μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά, τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά των ενηλίκων, δηλαδή δυσανεξία στην άσκηση ή αναπνευστική δυσχέρεια μετά από λοίμωξη ή έκθεση σε αλλεργιογόνα.
Επίσης σε όλες τις ηλικίες το βρογχικό άσθμα μπορεί να εμφανιστεί ως κρίση βρογχικού άσθματος δηλαδή το παιδί εμφανίζει έντονη δύσπνοια, βήχα, κυάνωση( πιο συχνή στα βρέφη), ταχύπνοια (γρήγορες αναπνοές), κατάσταση που χρήζει επείγουσα αντιμετώπιση. Η πλειοψηφία των παιδιών που παρουσιάζουν συμπτώματα της νόσου πριν την ηλικία των 5 ετών, δεν συνεχίζει να εμφανίζει συμπτώματα στη σχολική ηλικία.
Τα παιδιά που γεννιούνται από μητέρες που καπνίζουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης γεννιούνται με μικρότερο βάρος και έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άσθματος και αλλεργικών νοσημάτων στη ζωή τους. Το κάπνισμα είναι προδιαθεσικός παράγοντας για ελλιπή ρύθμιση του άσθματος, και λήψη μεγαλύτερων δόσεων φαρμάκων για τον έλεγχο της νόσου. Θα πρέπει να τονιστεί ότι στα ασθματικά παιδιά δεν έχουν νόημα οι γενικές απαγορεύσεις επαφής με γνωστά αλλεργιογόνα, όπως η σκόνη, η υγρασία ή οι τροφές που προκαλούν αλλεργία, αν το παιδί δεν είναι αποδεδειγμένα αλλεργικό σε κάποιο από αυτά.
Υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να αντιμετωπίσουν τη χρόνια φλεγμονή που υπάρχει στον πνεύμονα του ασθματικού παιδιού και να μειώσουν τα συμπτώματα. Τις περισσότερες φορές η αγωγή είναι χρόνια και εξασφαλίζει στο παιδί τον πλήρη έλεγχο της νόσου, την απουσία συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας και νύχτας, την πλήρη αθλητική δραστηριότητα και την απουσία κρίσεων βρογχικού άσθματος. Όταν εξασφαλιστούν τα παραπάνω ο θεράπων ιατρός προβαίνει σε σταδιακή μείωση της φαρμακευτικής αγωγής και όταν κριθεί σωστό μπορεί η φαρμακευτική αγωγή να σταματήσει. Τα φάρμακα του βρογχικού άσθματος όταν χορηγούνται στις σωστές δόσεις υπό στενή ιατρική παρακολούθηση, ακόμα κι αν η χορήγησή τους είναι χρόνια, δεν εμφανίζουν σοβαρές παρενέργειες που μπορεί να σχετίζονται με το βάρος, το ύψος ή την πυκνότητα των οστών των μικρών ασθενών.