Παιδί και μυωπία: Πως θα αναγνωρίσετε τα σημάδια!

Συνέντευξη στο Χειρουργό Οφθαλμίατρο,Στέφανο Μ. Στέφααπό τη Μαριάννα Σπυράκου-dearmom.gr

Αν περπατήσουμε στο δρόμο, θα δούμε πάρα πολλά παιδάκια να φορούν γυαλιά, από πολύ μικρή ηλικία. Αυτή η εικόνα μας γεννά ερωτήματα και απορίες σχετικά με την υγεία των ματιών των παιδιών μας. Το Dearmom κάνει καίρια ερωτήματα στον ειδικό και βρίσκει τις σωστές απαντήσεις για να είμαστε ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι.

Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου έχει μυωπία; Υπάρχουν ενδείξεις που πρέπει να λάβω υπόψιν μου;
Η μυωπία είναι διαθλαστική ανωμαλία κατά την οποία είναι ιδιαίτερα δυσχερής η μακρινή όραση. Στην παιδική ηλικία διακρίνουμε δύο βασικούς τύπους μυωπίας:
– Τη συγγενή μυωπία που εμφανίζεται σπανιότερα σε ηλικίες < 3 ετών.
– Την απλή ή σχολική μυωπία (school myopia), που αποτελεί και τη συνηθέστερη μορφή της νόσου κι αρχίζει στις μεσαίες τάξεις του δημοτικού.
Οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι οι πρώτοι που πρέπει να αναγνωρίσουν κάθε συμπεριφορά του παιδιού που δείχνει πιθανά προβλήματα όρασης κι απαιτούν άμεση εξέταση από οφθαλμίατρο.
Ειδικότερα, σημαντικές ενδείξεις πιθανής μυωπίας είναι:
– Τα κόκκινα, κουρασμένα κι ερεθισμένα μάτια που δακρύζουν ή τσούζουν (αναγκάζοντας το παιδί συχνά να τα τρίβει).
– Η θολή μακρινή όραση που δυσκολεύει την παρακολούθηση των μαθημάτων (ιδίως όταν το παιδί κάθεται στις πίσω σειρές των θρανίων στην τάξη).
– Το «σφίξιμο των ματιών» ή η συνοφρύωση κατά την παρακολούθηση εικόνων από μακρινή απόσταση (πχ. τηλεόρασης ή κινηματογράφου)

Υπάρχει τρόπος να το κάνω να ακολουθήσει έναν τρόπο ζωής που θα το προστατέψει από την εμφάνιση μυωπίας ή δε μπορούμε να παρέμβουμε σε αυτό;
Η μυωπία σε αρκετές περιπτώσεις είναι κληρονομική ανωμαλία, αφού οι βαθμοί της και η εξέλιξη της διαθλαστικής αυτής βλάβης καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το γονιδίωμά μας (DNA). Σε αυτή την περίπτωση είναι προφανές ότι δε μπορούμε να παρέμβουμε (τουλάχιστο επί του παρόντος).
Σημαντικός στην εμφάνιση και την εξέλιξη της νόσου αναδεικνύεται στατιστικά και ο περιβαλλοντολογικός παράγοντας, αφού έχει αποδειχθεί ότι, η παρατεταμένη εργασία σε κλειστούς σκοτεινούς χώρους, καθώς κι η κατάχρηση του ηλεκτρονικού υπολογιστή σε καθημερινή βάση από τις παιδικές κιόλας ηλικίες, συνδέονται ισχυρά με τη μεγάλη αύξηση της επίπτωσης της μυωπίας στις σύγχρονες κοινωνίες. Εδώ η παρέμβαση των γονιών για τον έλεγχο αυτών των επιβαρυντικών παραγόντων είναι καθοριστική.

Γιατί εμφανίζεται η μυωπία στο ένα παιδί, ενώ στο αδερφάκι του όχι;
Ο ακριβής τρόπος κληρονομικής μετάδοσης της πάθησης δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως μέχρι σήμερα.
Φαίνεται πως, στην περίπτωση της μυωπίας, περισσότερα του ενός γονιδίου είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση της νόσου και φυσικά υπεισέρχεται κι η επίδραση των περιβαλλοντικών παραγόντων που ποικίλλουν ακόμα και μεταξύ ατόμων της ίδιας οικογένειας (αναλόγως της ιδιοσυγκρασίας, των προτιμήσεων, των αντοχών κα).

Πόσο συχνά πρέπει να την ελέγχω; Είναι αλήθεια ότι ανεβαίνει συνέχεια στα μικρά παιδιά
Η παιδική μυωπία συνήθως ακολουθεί την ανάπτυξη κι αυξάνεται μέχρι την όψιμη εφηβική ηλικία. Οι διεθνείς οφθαλμολογικές εταιρίες συνιστούν έλεγχο της όρασης από  εξειδικευμένο οφθαλμίατρο ανά διετία μετά την ηλικία των 3 ετών και μέχρι την εφηβική ηλικία.
Φυσικά σε μερικές περιπτώσεις αμβλυωπίας και συνοδού στραβισμού, τα μεσοδιαστήματα των εξετάσεων χρειάζεται να μειωθούν (εξέταση σε ετήσια βάση).

Αν περπατήσουμε στο δρόμο, θα δούμε πάρα πολλά παιδάκια να φορούν γυαλιά, από πολύ μικρή ηλικία. Αυτή η εικόνα μας γεννά ερωτήματα και απορίες σχετικά με την υγεία των ματιών των παιδιών μας. Το Dearmom κάνει καίρια ερωτήματα στον ειδικό και βρίσκει τις σωστές απαντήσεις για να είμαστε ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι.

Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου έχει μυωπία; Υπάρχουν ενδείξεις που πρέπει να λάβω υπόψιν μου;
Η μυωπία είναι διαθλαστική ανωμαλία κατά την οποία είναι ιδιαίτερα δυσχερής η μακρινή όραση. Στην παιδική ηλικία διακρίνουμε δύο βασικούς τύπους μυωπίας:
– Τη συγγενή μυωπία που εμφανίζεται σπανιότερα σε ηλικίες < 3 ετών.
– Την απλή ή σχολική μυωπία (school myopia), που αποτελεί και τη συνηθέστερη μορφή της νόσου κι αρχίζει στις μεσαίες τάξεις του δημοτικού.
Οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι οι πρώτοι που πρέπει να αναγνωρίσουν κάθε συμπεριφορά του παιδιού που δείχνει πιθανά προβλήματα όρασης κι απαιτούν άμεση εξέταση από οφθαλμίατρο.
Ειδικότερα, σημαντικές ενδείξεις πιθανής μυωπίας είναι:
– Τα κόκκινα, κουρασμένα κι ερεθισμένα μάτια που δακρύζουν ή τσούζουν (αναγκάζοντας το παιδί συχνά να τα τρίβει).
– Η θολή μακρινή όραση που δυσκολεύει την παρακολούθηση των μαθημάτων (ιδίως όταν το παιδί κάθεται στις πίσω σειρές των θρανίων στην τάξη).
– Το «σφίξιμο των ματιών» ή η συνοφρύωση κατά την παρακολούθηση εικόνων από μακρινή απόσταση (πχ. τηλεόρασης ή κινηματογράφου)

Υπάρχει τρόπος να το κάνω να ακολουθήσει έναν τρόπο ζωής που θα το προστατέψει από την εμφάνιση μυωπίας ή δε μπορούμε να παρέμβουμε σε αυτό;
Η μυωπία σε αρκετές περιπτώσεις είναι κληρονομική ανωμαλία, αφού οι βαθμοί της και η εξέλιξη της διαθλαστικής αυτής βλάβης καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το γονιδίωμά μας (DNA). Σε αυτή την περίπτωση είναι προφανές ότι δε μπορούμε να παρέμβουμε (τουλάχιστο επί του παρόντος).
Σημαντικός στην εμφάνιση και την εξέλιξη της νόσου αναδεικνύεται στατιστικά και ο περιβαλλοντολογικός παράγοντας, αφού έχει αποδειχθεί ότι, η παρατεταμένη εργασία σε κλειστούς σκοτεινούς χώρους, καθώς κι η κατάχρηση του ηλεκτρονικού υπολογιστή σε καθημερινή βάση από τις παιδικές κιόλας ηλικίες, συνδέονται ισχυρά με τη μεγάλη αύξηση της επίπτωσης της μυωπίας στις σύγχρονες κοινωνίες. Εδώ η παρέμβαση των γονιών για τον έλεγχο αυτών των επιβαρυντικών παραγόντων είναι καθοριστική.

Γιατί εμφανίζεται η μυωπία στο ένα παιδί, ενώ στο αδερφάκι του όχι;
Ο ακριβής τρόπος κληρονομικής μετάδοσης της πάθησης δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως μέχρι σήμερα.
Φαίνεται πως, στην περίπτωση της μυωπίας, περισσότερα του ενός γονιδίου είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση της νόσου και φυσικά υπεισέρχεται κι η επίδραση των περιβαλλοντικών παραγόντων που ποικίλλουν ακόμα και μεταξύ ατόμων της ίδιας οικογένειας (αναλόγως της ιδιοσυγκρασίας, των προτιμήσεων, των αντοχών κα).

Πόσο συχνά πρέπει να την ελέγχω; Είναι αλήθεια ότι ανεβαίνει συνέχεια στα μικρά παιδιά
Η παιδική μυωπία συνήθως ακολουθεί την ανάπτυξη κι αυξάνεται μέχρι την όψιμη εφηβική ηλικία. Οι διεθνείς οφθαλμολογικές εταιρίες συνιστούν έλεγχο της όρασης από  εξειδικευμένο οφθαλμίατρο ανά διετία μετά την ηλικία των 3 ετών και μέχρι την εφηβική ηλικία.
Φυσικά σε μερικές περιπτώσεις αμβλυωπίας και συνοδού στραβισμού, τα μεσοδιαστήματα των εξετάσεων χρειάζεται να μειωθούν (εξέταση σε ετήσια βάση).