Παιδιά και συναισθηματική νοημοσύνη: πώς τα βοηθάμε να τη χτίσουν;

Για χρόνια το ακαδημαϊκό σύστημα είναι προσανατολισμένο προς το να “βοηθά” τους μαθητές να αναπαράγουν στείρα γνώση, την οποία δεν έχουν κατανοήσει και να ενισχύει τις γνωστικές τους δεξιότητες δίνοντας έμφαση στον αριστερό εγκέφαλο. Ακόμα και οι γονείς μας αγωνιούσαν πότε θα μιλήσουμε και γιατί αργούμε, πότε θα μάθουμε να διαβάζουμε και να γράφουμε, παραμελώντας κατά πάρα πολύ το κομμάτι της αναγνώρισης και της διαχείρισης των συναισθημάτων μας. Σαν υπνωτισμένοι και οι ίδιοι από τους δικούς τους γονείς να ακολουθούν την ίδια γραμμή πλεύσης: “Μάθε παιδί μου γράμματα να γίνεις σωστός άνθρωπος στην κοινωνία”. Μεγάλη αλήθεια κρύβει η παραπάνω φράση, αλλά μήπως της έχουμε δώσει περισσότερη αξία, παραγκωνίζοντας άλλες δεξιότητες που μας είναι το ίδιο ή/και περισσότερο χρήσιμες;

Οι περισσότεροι γνωρίζουμε ελάχιστα για τον όρο “συναισθηματική νοημοσύνη”, ενώ αντίθετα ο όρος “νοημοσύνη” συνήθως παραπέμπει σε γνωστικές δεξιότητες και στο πόσο “έξυπνοι” είμαστε σε νοητικό επίπεδο. Ο όρος “συναισθηματική νοημοσύνη” αναφέρεται στη δεξιότητα του ατόμου να αναγνωρίζει και να κατονομάζει τα συναισθήματα του, να φέρεται στους άλλους ανθρώπους με ενσυναίσθηση (προσπαθώντας να μπει στη θέση τους), αλλά και να μπορεί να αυτορρυθμίζει τα συναισθήματα του. Οι γονείς μας είχαν μηδαμινή εκπαίδευση σε αυτό το κομμάτι, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αναγνωρίσουν και να ρυθμίσουν τα δικά τους συναισθήματα, πόσο μάλλον να μας μάθουν να αναγνωρίζουμε τα δικά μας συναισθήματα. Μένοντας πίσω όμως σε αυτόν τον τομέα, προκύπτουν πολλές περισσότερες δυσκολίες στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους σε πολλούς τομείς (επαγγελματικό, φιλικό, διαπροσωπικό). Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε και τα παιδιά μας αν δεν το κατέχουμε εμείς οι ίδιοι;

Διαβάστε ακόμα: Καλλιεργείστε στα παιδιά σας συναισθηματική νοημοσύνη και αγάπη, με όρια

Δουλεύοντας ενεργά σε αυτήν την κατεύθυνση και με θέληση να αλλάξουμε και εμείς τον εαυτό μας, μπορούμε να τα καταφέρουμε. Αρχικά είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε με το να αναγνωρίζουμε το τι νιώθουν τα παιδιά μας και να προσπαθούμε να μπούμε με ενσυναίσθηση στην θέση τους. Ακόμα και αν θεωρούμε τις συναισθηματικές αντιδράσεις του παιδιού μας “υπερβολικές”, θα το βοηθήσουμε περισσότερο αν του πούμε απλά: “Σε καταλαβαίνω, θύμωσες που σου πήρε ο Γιωργάκης το παιχνίδι”. Έτσι θα δημιουργήσουμε μια γέφυρα επικοινωνίας και τα παιδιά μας θα νιώσουν ότι συνδεόμαστε μαζί τους. Το αμέσως επόμενο βήμα, είναι να μην σπεύσουμε να τα παρηγορήσουμε πριν καν προλάβουν να εκφράσουν τα συναισθήματα τους. Είναι βασικό να τους δίνουμε χώρο και χρόνο, ώστε να νιώσουν ότι όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά. Επιπλέον, κάτι ιδιαίτερα βοηθητικό είναι να τα ενθαρρύνουμε να μιλήσουν για όσα νιώθουν, τι τους ενόχλησε, πόσο θύμωσαν, τι θα ήθελαν να είναι διαφορετικό. Τέλος, μαθαίνουμε στα παιδιά τρόπους να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους (αναπνοές, χορός, τρέξιμο), ώστε να μπορέσουν να ηρεμήσουν και το σώμα τους.

Το να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να χτίσουν την συναισθηματική τους νοημοσύνη, τα βοηθάμε να επενδύσουν στο μέλλον και να μην φοβούνται τα συναισθήματα τους, αλλά να τα βιώνουν, να τα αποδέχονται και να τα αγκαλιάζουν. Τα συναισθήματα μας δεν μας χαρακτηρίζουν, δεν είμαστε οι “θυμωμένοι”, αλλά χαρακτηρίζουν πλευρές του εαυτού μας που θυμώνουν. Αν από μικρή ηλικία τις αγαπήσουμε, τότε θα βαδίσουμε πιο γρήγορα και σταθερά στην ενηλικίωση.

Κρητικού Μαρίνα
Ψυχολόγος Υγείας/ Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλος
Συνεργάτης Attachment Parenting Hellas

Διαβάστε ακόμη: