Το ξέρατε ότι τα γαλανά μάτια είναι αποτέλεσμα γενετικής μετάλλαξης και μάλιστα μετάλλαξης που εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα στο ανθρώπινο είδος;
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αρχικά όλοι οι άνθρωποι είχαν καστανά μάτια και ότι το γαλανό χρώμα εμφανίστηκε λόγω της μετάλλαξης περίπου πριν 10.000 χρόνια. Σήμερα, εκτιμάται ότι ποσοστό 20-40% των Ευρωπαίων έχουν την τύχη να έχουν γαλανά μάτια.
Πόσο πιθανό είναι να γεννηθεί ένα παιδί με γαλανά μάτια και μάλιστα όταν και οι δύο γονείς του έχουν καστανά μάτια;
Το χρώμα των ματιών καθορίζεται από την ποσότητα χρωστικής που υπάρχει στην ίριδα: Περισσότερη χρωστική, μάτια καστανά, λιγότερη χρωστική, μάτια πράσινα ή μελί, ελάχιστη ή καθόλου χρωστική, μάτια γαλανά.
Έως και 16 διαφορετικά γονίδια καθορίζουν την ποσότητα χρωστικής στην ίριδα, όμως τα δύο βασικότερα είναι το HERC2 και το OCA2, τα οποία αλληλεπιδρούν ώστε να ενεργοποιηθούν οι πρωτεΐνες που παράγουν χρωστικές. Εάν ένα από τα δύο γονίδια έχει μεταλλαχθεί, σπάει η «αλυσίδα» και δεν παράγονται επαρκείς ποσότητες χρωστικής.
Πού οφείλονται τα γαλανά μάτια σε παιδί που προέρχεται από γονείς με καστανά μάτια
Εδώ τα πράγματα γίνονται λίγο πιο περίπλοκα. Κάθε άνθρωπος έχει στο DNA του δύο γονίδια HERC2 και δύο γονίδια OCA2. Ένα μωρό κληρονομεί ένα HERC2 και ένα OCA2 από τη μαμά του και ένα HERC2 και ένα OCA2 από το μπαμπά του. Εάν, για παράδειγμα, ο μπαμπάς διαθέτει στο γενετικό του κώδικα ένα μεταλλαγμένο OCA2 αλλά κανένα από τα δύο OCA2 της μητέρας δεν παρουσιάζει μετάλλαξη, τότε το μωρό θα έχει καστανά μάτια επειδή κληρονόμησε ένα λειτουργικό OCA2 από τη μαμά του. Εάν και οι δύο γονείς διαθέτουν ένα μεταλλαγμένο OCA2, τότε το παιδί έχει 25% πιθανότητες να γεννηθεί με γαλανά μάτια.
Ένα μεταλλαγμένο OCA2/ HERC2 μπορεί να περνά από γενιά σε γενιά χωρίς να γίνει αντιληπτό έως ότου ένας απόγονος κληρονομήσει δύο μεταλλαγμένα γονίδια από τους γονείς του.
Μην απορείτε λοιπόν εάν το μωράκι σας γεννηθεί με γαλανά μάτια ενώ στις οικογενειακές σας φωτογραφίες δεν υπάρχει ούτε για δείγμα συγγενής με γαλανά μάτια!
Πηγή:onmed.gr