Για ποιους λόγους μία γυναίκα που ερωτεύτηκε, συνδέθηκε με έναν άνδρα, μοιράστηκε τη ζωή και τα συναισθήματα της, βρίσκεται στη δύσκολη θέση να απομακρύνεται και να υποβάλλει αίτηση διαζυγίου;
Γιατί ποιους λόγους οι γυναίκες υποβάλλουν αίτηση διαζυγίου, σε ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό των ανδρών, παρότι είναι εκείνες που συνήθως ενδιαφέρονται εμπράκτως στο να διατηρήσουν τον γάμο τους (συμμετέχουν σε ψυχοεκπαιδεύσεις, ενημερώνονται γνωστικά, επισκέπτονται ειδικούς ψυχικής υγείας, κ.α.);
Ο πλέον συνηθισμένος λόγος που προβάλλει μία γυναίκα ως αιτία διαζυγίου είναι η «συναισθηματική κακοποίηση». Εάν, όμως, παρατηρήσουμε καλύτερα, θα προσέξουμε ότι η αληθινή αιτία είναι η αποτυχία επικοινωνίας των σκέψεων και των βαθύτερων συναισθημάτων ανάμεσα στο ζεύγος, με αποτέλεσμα τη δημιουργία συναισθηματικής απόστασης.
Ο άνδρας κι η γυναίκα είναι από τη φύση τους διαφορετικής πολυπλοκότητας όντα. Οι νοητικές κι οι ενδοψυχικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα, παρουσιάζουν διαφορές στα δύο φύλα κι ως εκ τούτου η καλή επικοινωνία αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο που σχετίζεται με την καλή προσαρμογή στο γάμο. Με τον όρο «καλή επικοινωνία» εννοούμε την διαδικασία εκείνη που περιέχει ειλικρινή συζήτηση, συναισθηματική έκφραση κι ακρόαση με τρόπο που θα επιτυγχάνεται η αμοιβαία κατανόηση και η καταλληλότερη λύση σε περίπτωση ασυμφωνίας.
Κι αυτό γιατί η ζωή μας δεν είναι ανεξάρτητη από εκείνη του/της συντρόφου μας. Ζούμε μαζί, ως ένας άνθρωπος κι ό,τι κάνουμε ή δεν κάνουμε τον/την επηρεάζει βαθιά, νοητικά και συναισθηματικά και μαζί με αυτόν και το επίπεδο της ποιότητας της κοινής μας ζωής. Το να είμαστε «δεμένοι» δε σημαίνει ότι χάνεται η προσωπικότητα του καθενός από εμάς, ούτε ότι μειώνονται οι προσωπικές επιθυμίες ή οι ανάγκες μας. Αντίθετα, μέσα από την καλή επικοινωνία αποφασίζονται από κοινού οι προτεραιότητες και επεξεργάζονται ζητήματα που μπορεί να τραυματίσουν τον γάμο.
Εάν η διαδικασία ακολουθηθεί και δεν αποβεί επιτυχής, ίσως θα πρέπει να υπάρξει πολύ σοβαρή σκέψη για τη λύση του γάμου. Ένα διαζύγιο, για τους σωστούς λόγους, ίσως και να είναι η αφορμή για μία καλύτερη ζωή, αλλά και η ευκαιρία για ενδοπροσωπική διερεύνηση των εσωτερικών χαρακτηριστικών των συντρόφων. Αυτό θα βοηθήσει τους συντρόφους να διαπιστώσουν τον βαθύτερο χαρακτήρα τους και να εργαστούν πάνω στη βελτίωση του, εάν, φυσικά το επιθυμούν.
Οι λόγοι που φθάνουν μία γυναίκα σε συναισθηματικό χάος με συνέπεια την εμφάνιση διαφόρων ψυχικών προβλημάτων, όπως άγχος, κατάθλιψη, αίσθημα μοναξιάς κ.ά. και την πιθανή αίτηση διαζυγίου, είναι κυρίως οι εξής:
Κλονισμός οικογενειακών θεμελίων λόγω απιστίας. Η γυναίκα βιώνει έντονα την απόρριψη κι αυτό της προκαλεί δυσβάσταχτο συναισθηματικό πόνο. Επηρεάζει αρνητικά την εμπιστοσύνη, την ασφάλεια, την οικειότητα του συζυγικού δεσμού. Βιώνεται ως απώλεια, δημιουργεί αισθήματα θυμού (προς τον εαυτό και τον σύζυγο) και συμπτώματα κατάθλιψης. 0 Εμπλοκή γονέων στο οικογενειακό σύστημα του ζεύγους. Το συζυγικό σύστημα είναι ιερό. Όταν ο άνδρας υποχωρεί μπροστά στις «οδηγίες» των γονέων του, έχουμε τη σύγκρουση τουλάχιστον δύο οικογενειακών συστημάτων. Ο ρόλος της γυναίκας μειώνεται κι η ζωή του ζεύγους άγεται και φέρεται από εξωσυστημικούς παράγοντες, δημιουργώντας ανασφάλεια και αστάθεια.
Επικοινωνιακή πόλωση ή αδιαφορία. Η καλή επικοινωνία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση και την εξέλιξη του γάμου. Εάν παρά τις προσπάθειες της γυναίκας, ο σύζυγος δεν «συντονίζεται» συναισθηματικά μαζί της, η γυναίκα βιώνει άγχος, ενδοπροσωπικές συγκρούσεις αναφορικά με τις αξίες και τα θέλω της και μοιραία οδηγείται να σκέφτεται τη λύση του γάμου της.
Ασυμφωνία χαρακτήρων. Ο τρόπος που μεγαλώνουμε (οικογενειακά και κοινωνικά στερεότυπα) κι οι συνθήκες που αναπτύσσουμε το νοητικό και το ψυχικό μας αποτύπωμα, δημιουργούν τον χαρακτήρα μας. Στην αρχή της σχέσης, η έλξη υπερκαλύπτει τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων. Τα επόμενα στάδια του γάμου, όμως, αποκαλύπτουν τους βαθύτερους προσωπικούς στόχους και εάν υπάρχουν σημαντικές διαφορές, θα δημιουργηθούν συγκρούσεις που θα τραυματίσουν την ευτυχία στο γάμο (π.χ. αδιαφορία για εργασία ή για την φροντίδα του νοικοκυριού).
Χαμηλή κοινωνικοποίηση. Η σχέση χτίζεται, αλλά και διατηρείται μέσα από το μοίρασμα, την παρουσία αλλά και την κοινωνική επαφή. Εάν επαγγελματικές κι οικογενειακές υποχρεώσεις, δεν αφήνουν προσωπικό χρόνο στο ζευγάρι, η γυναίκα βιώνει δυσφορία και μοναξιά, με αποτέλεσμα να ταράσσεται η σχέση.
Σεξουαλική οικειότητα. Συχνά οικογενειακοί, κοινωνικοί ή επαγγελματικοί παράγοντες γίνονται αιτία να φθαρεί ο ερωτικό ενδιαφέρον, μέσα στο γάμο. Η γυναίκα, δίνει μεγάλη αξία στην ερωτική εκπλήρωση της κι όταν δεν την βιώνει αναζητά τρόπους για να την κερδίσει. Μερικές φορές, μία ζεστή αγκαλιά, ένα θερμό «σε αγαπώ», ένα δυνατό φιλί το πρωί, βοηθούν την έκφραση σωματικής εγγύτητας και γλυτώνουν το ζευγάρι από την αποξένωση. 0 Προσωπικές ανάγκες/δραστηριότητες. Ο γάμος δεν πρέπει να γίνεται αιτία οι άνθρωποι να χάσουν την αυτοτέλεια τους. Ο κάθε ένας είναι ξεχωριστός κι έχει και προσωπικές ανάγκες για προσωπική ανάπτυξη. Τέτοιες δραστηριότητες, εάν συμφωνηθούν να γίνονται από κοινού, μπορούν να τονώσουν τον γάμο (π.χ. σπορ)
Ο τρόπος ισορροπίας μετά από ενδοοικογενειακές συγκρούσεις. Κάθε γάμος έχει στιγμές γαλήνης και στιγμές έντασης. Ο τρόπος με τον οποίο οι στιγμές έντασης εκφράζονται/εκτονώνονται (π.χ. λεκτική ή συναισθηματική βία) επηρεάζουν τη γυναικεία ψυχολογία. Το ζητούμενο είναι, κάθε διαφορά να λύνεται έγκαιρα, αποτελεσματικά και με σεβασμό τον άνθρωπο, ώστε να μη συσσωρεύονται αρνητικά συναισθήματα στο γάμο. 0 Επικίνδυνη οικονομική διαχείριση. Ο λόγος αυτός αναφέρεται στον τρόπο αντίληψης στο που και πως ξοδεύεται το οικογενειακό εισόδημα. Τι αποτελεί απαραίτητο και τι περιττό στοιχείο για επένδυση. Σε αυτό το λόγο συγκαταλέγονται και τα προβλήματα εθισμού στα τυχερά ή άλλα παιχνίδια. Ο εθισμός διαταράζει την ασφάλεια και την διατήρηση του οικονομικού περιβάλλοντος.
Η συναισθηματική επεξεργασία των παραπάνω αιτιών δεν είναι ίδια για όλες τις γυναίκες. Σημαντικό ρόλο παίζει η ιδιοσυγκρασία, ο τρόπος ανατροφής, το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζει κι εργάζεται, η συναισθηματική ένταση που έχει βιωθεί ένα γεγονός. Η απόφαση του γάμου και του διαζυγίου είναι ιδιαιτέρως σημαντική, για ένα ζεύγος. Την απόφαση αυτή, πρέπει να τη λάβει αποκλειστικά το ζευγάρι και να οδηγήσει τη ζωή του στον δρόμο που από κοινού θα διαλέξει.
Χαρίκλεια Μανουσάκη-Επιστημονική Συνεργάτης σε Θέματα Ψυχικής Υγείας κι Επικοινωνίας – e-mail:manousaki.c@gmail.com-M:6974 477 556