Σίγουρα έχετε πιάσει τον εαυτό σας να αναρωτιέται αν υπάρχει πράγματι κατάλληλη στιγμή να μείνετε έγκυος. Μια φίλη σας έγινε μαμά όταν τελείωσε το σχολείο, η ξαδέρφη σας στα 30, μόλις βρήκε μια σταθερή δουλειά – και ένα σταθερό σύντροφο, φυσικά! Αν, λοιπόν, ψάχνετε κατά καιρούς την απάντηση στην ερώτηση: «Εγώ πότε να γίνω μαμά;», τότε διαβάστε παρακάτω τι συμβουλεύουν ειδικοί από επιστημονική άποψη και μαμάδες που έχουν ζήσει την εμπειρία.
Το να μπορείς να δημιουργήσεις ζωή είναι αναμφισβήτητα ένα από τα πιο όμορφα δώρα που έχει δοθεί απλόχερα από τη φύση στις γυναίκες, αλλά αυτό το προνόμιο πάει πακέτο με ένα ρολόι… Ένα ρολόι του οποίου οι δείκτες χτυπάνε δυνατά και κυρίως μετράνε αντίστροφα. Στην πραγματικότητα είναι πολύ δύσκολο μια γυναίκα να νιώθει άνετα με αυτό το βιολογικό ρολόι, χωρίς να μπαίνει στη διαδικασία να απαριθμεί τις ευκαιρίες που περνάνε από τη ζωή της για να φτιάξει οικογένεια. Και, ενώ η γυναίκα αρχίζει να είναι πολύ γόνιμη στα 20 της, αυτή η δεκαετία δεν είναι η ιδανική, σύμφωνα με πολλές γυναίκες για άλλους λόγους. Κάποιες γυναίκες υποστηρίζουν ότι δεν είναι έτοιμες ούτε καν στα 30. Ίσως γι΄ αυτό και πολλοί ειδικοί καθώς και μαμάδες φαίνεται να συμφωνούν ότι δεν υπάρχει τέλεια ηλικία για να μείνει κάποια γυναίκα έγκυος.
«Όσο νεότερη είναι μια γυναίκα, τόσο λιγότερα χρήματα και πηγές εισοδήματος έχει στη διάθεσή της για να φροντίσει ένα παιδί, αλλά όσο πιο στην αρχή βρίσκεται στην καριέρα της, τόσο καλύτερα είναι να μπορέσει να λείψει από την εργασία της με άδεια μητρότητας» λέει η Wendy C. Goodall McDonald, γυναικολόγος στο Σικάγο των ΗΠΑ. «Όσο μεγαλύτερη είναι όμως μια γυναίκα, τόσο πιο πιθανό είναι να έχει ένα σταθερό εισόδημα, αλλά μπορεί τελικά να χρειαστεί να το ξοδέψει σε θεραπείες για να μπορέσει να μείνει έγκυος». Επίσης η McDonald τονίζει ότι όσο αφήνουμε το χρόνο να περνάει μέχρι να γίνουμε μητέρες, τόσο πιο πιθανό είναι να χρειαστεί να προσέχουμε ταυτόχρονα το νεογέννητο μωρό μας όταν το κρατήσουμε τελικά στην αγκαλιά μας αλλά και τους ηλικιωμένους γονείς μας ταυτόχρονα. Φυσικά η ιδανική στιγμή για μια γυναίκα να μείνει έγκυος είναι όταν εκείνη νιώθει έτοιμη -βιολογικά, συναισθηματικά και οικονομικά- και αυτή η στιγμή διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα. Πριν αποφασίσετε, λοιπόν, ποια ηλικία μπορεί να είναι για εσάς η καλύτερη για να μείνετε έγκυος, διαβάστε τι λένε ειδικοί αλλά και μαμάδες.
Πριν τα 20
Προφανώς αυτή η ηλικία δεν είναι ιδανική για την πλειονότητα των γυναικών, αλλά δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει ότι μια 20χρονη γυναίκα είναι τόσο γόνιμη όσο δεν θα είναι στην υπόλοιπη ζωή της. «Είναι επίσης ελάχιστες οι πιθανότητες να προκύψουν ανωμαλίες κατά την κύηση, όπως διαβήτης ή υπέρταση. Ωστόσο τα ποσοστά προεκλαμψίας είναι πολύ υψηλότερα στις αρχές κάθε δεκαετίας, στην εφηβία και στις αρχές των 30 και των 40. Αν δηλαδή η γυναίκα είναι πριν τα 20, υπάγεται στην κατηγορία υψηλού ρίσκου. Σ’ αυτό το ηλικιακό γκρουπ η οικονομική ανησυχία είναι επίσης ένα ακόμα κυρίαρχο ζήτημα. Παρ’ όλα αυτά η 29 ετών Ρ. παντρεύτηκε και έμεινε έγκυος στα 18 της όταν, όπως η ίδια λέει, ήταν ακόμη παιδί: «Ήμουν απίστευτα μπερδεμένη σχετικά με το πώς θα είμαι σαν μητέρα σ΄ αυτή την τόσο νεαρή ηλικία. Μην παρεξηγηθώ, τα παιδιά μου ήταν και είναι δώρο Θεού για μένα. Άλλαξαν τη ζωή μου. Αλλά είναι πολύ δύσκολο πράγμα να είσαι γονιός όταν έχεις πολλά ακόμα να σκεφτείς και δεν έχεις προλάβει να γνωρίσεις ούτε τον ίδιο σου τον εαυτό». Επίσης από την εμπειρία της έχει καταλήξει ότι η εγκυμοσύνη και η ανατροφή των παιδιών θα ήταν πολύ λιγότερο αγχωτικό για εκείνη αν περίμενε λίγο περισσότερο μέχρι να γίνει μητέρα γιατί τώρα βλέπει ότι έχει περισσότερες γνώσεις, είναι πιο υπομονετική και πρόθυμη να αφιερώσει χρόνο στο να γίνει σωστή γονιός.
Μεταξύ 20-24
Οι περισσότερες γυναίκες αυτής της ηλικίας είναι πολύ γόνιμες, με ένα ποσοστό εγκυμοσύνης 25% κάθε μήνα. Τα οικονομικά βέβαια συνεχίζουν να είναι το γνωστό πρόβλημα, αφού οι περισσότεροι νέοι και νέες στις αρχές των 20 ακόμα σπουδάζουν οπότε συνήθως έχουν υποχρεώσεις και όχι έσοδα. Η 27χρονη Μπ. ήταν μόλις 20 ετών όταν γέννησε την κόρη της και 25 όταν απέκτησε το γιο της. Παρ’ όλο που ήταν ακόμη φοιτήτρια, επέμεινε στην προσπάθειά της να σπουδάσει και τελικά κατάφερε να πάρει το πτυχίο της με πολύ κόπο βέβαια. «Η εγκυμοσύνη ήταν πολύ εύκολη για το σώμα μου την πρώτη φορά τότε που ήμουν ακόμα πιο νέα και περισσότερο σε φόρμα, ενώ στη δεύτερη εγκυμοσύνη, που είχα μπει ήδη ως εργαζόμενη στον τομέα του μάρκετινγκ, πέρασα μια φάση που ήμουν λιγότερο δραστήρια και η ζωή μου ήταν πιο αγχώδης. Η εμπειρία της δεύτερης εγκυμοσύνης ήταν πολύ πιο πολύπλοκη και χρειάστηκα περισσότερο χρόνο για να επανέλθω. Πιστεύω πάντως ότι δεν υπάρχει κατάλληλη στιγμή να μείνει μια γυναίκα έγκυος διότι, είτε η εγκυμοσύνη είναι σχεδιασμένη είτε όχι, το να φέρνεις στον κόσμο ένα παιδί ποτέ δεν είναι εύκολη υπόθεση».
Μεταξύ 25-29
Από ιατρικής άποψης, είναι πάνω κάτω το ίδιο όσον αφορά τα θετικά και τα αρνητικά του να μείνει κάποια γυναίκα έγκυος στην ηλικία των 24 ή προς τα τελευταία χρόνια αυτής της δεκαετίας. Οι περισσότερες γυναίκες έχουν ακόμη 25% να πετύχουν εγκυμοσύνη κάθε μήνα. Η Κ., 29 ετών, αποφάσισε να μείνει έγκυος ακριβώς μόλις παντρεύτηκε στα 27, παρά το γεγονός ότι εκείνη την περίοδο όλος ο περίγυρός της τη συμβούλευε να περιμένει λίγο. «Αυτό που οι γύρω μου δεν γνώριζαν ήταν ότι ο σύζυγός μου κι εγώ συζητούσαμε το θέμα της εγκυμοσύνης αρκετά χρόνια πριν παντρευτούμε. Ήταν κάτι που το θέλαμε πολύ. Πραγματικά λατρεύω το γεγονός ότι γέννησα την κόρη μου στα 27 μου. Ήμουν νέα, με αυτοπεποίθηση, γεμάτη ενέργεια και έτοιμη να γίνω η καλύτερη μητέρα του κόσμου».
Παρ’ όλα αυτά η 30χρονη Μ. απέκτησε το πρώτο της παιδί στα 28 και οι μνήμες από εκείνη την περίοδο δεν είναι και οι καλύτερες. Ακόμα όταν σκέφτεται αυτή την εμπειρία της νιώθει την πίεση, ειδικά από την οικογένειά της, να ξεκινήσει τις προσπάθειες για δεύτερο παιδί. «Μεγάλωσα σε μια οικογένεια με πολλά παιδιά. Οι γονείς μου με πίεζαν να κάνω παιδιά πριν γίνω 30. Η αλήθεια είναι ότι η κοινωνία ασκεί τόσο πολύ μεγάλη πίεση σε εμάς τις γυναίκες, αλλά συμφωνώ ότι το να κάνει μια γυναίκα παιδιά γύρω στα 25 της της δίνει την ευκαιρία να είναι λίγο πιο ευέλικτη όσον αφορά τον προγραμματισμό. Δηλαδή δεν την πιέζει ο χρόνος ότι πρέπει να βιαστεί να κάνει παιδιά, το ένα μετά το άλλο για να προλάβει».
Μεταξύ 30-34
«Η γυναίκα με το που μπαίνει στα 30, ειδικά μάλιστα όταν φτάνει στα 35, αρχίζει να παρατηρεί μείωση της γονιμότητάς της. Σίγουρα υπάρχουν εξαιρέσεις. Ωστόσο αν κάποια γυναίκα είναι αφοσιωμένη στην καριέρα της ή δεν έχει βρει ακόμη τον τέλειο σύντροφο, καλό θα ήταν να μην πιέζει τον εαυτό της να μπει σε τέτοια διαδικασία απλώς και μόνο για να αποκτήσει παιδί» υποστηρίζει η Mary Jane Minkin, καθηγήτρια της γυναικολογικής κλινικής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ. «Ωστόσο η καθεμία πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη της πόσα παιδιά θα ήθελε να αποκτήσει. Τα καλά του να μείνει η γυναίκα έγκυος στο κατώφλι των 30 ετών είναι ότι έχει το χρονικό περιθώριο μέχρι τότε να πειραματιστεί επαγγελματικά μέχρι να κατασταλάξει και φυσικά να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό της». Μια τέτοια περίπτωση είναι αυτή της 46χρονης Κ., η οποία έκανε το πρώτο της παιδί στα 34 της χρόνια: «Πιστεύω ότι πρέπει να αποκτήσεις διάφορες εμπειρίες στη ζωή σου. Εγώ προσωπικά δεν ήμουν έτοιμη να ξεκινήσω μια τόσο σοβαρή δέσμευση στη δεκαετία των 20, όταν ένιωθα ότι ήθελα να κάνω τόσα πολλά πράγματα και όχι να βάλω τις επιθυμίες μου σε δεύτερη μοίρα για να τις κάνω πραγματικότητα όταν πια τα παιδιά μου θα είναι μεγάλα». Επίσης η 37χρονη Μ. έμεινε έγκυος στα 32 της και αυτή ήταν η κατάλληλη στιγμή για εκείνη: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ακόμα και σε περίπτωση που η εγκυμοσύνη είναι εύκολη και το μωρό από τα πιο βολικά του κόσμου και πάλι πρέπει η γυναίκα να χαλαρώσει τους ρυθμούς της στην εργασία, έστω και για λίγο. Εγώ μέχρι να γίνω μητέρα είχα αφιερωθεί στη δουλειά μου. Απέδειξα ποια είμαι στον επαγγελματικό τομέα και αυτό μου επέτρεψε να μείνω λίγο πίσω όταν χρειάστηκε» λέει η ίδια. Όμως υπογραμμίζει και κάποια αρνητικά του να περιμένει κάποια μέχρι τα 30 για να γίνει μητέρα: «Θέλαμε να κάνουμε 1 ή 2 παιδιά, οπότε δεν αισθανόμουν πιεσμένη χρονικά. Όμως, αν κάποια θέλει να αποκτήσει παραπάνω παιδιά, τότε πρέπει σίγουρα να ξεκινήσει νωρίτερα την όλη διαδικασία».
Μεταξύ 35-39
Δυστυχώς είναι αλήθεια ότι η γονιμότητα αρχίζει να πέφτει σημαντικά στα 32 και πολύ γρήγορα στα 37. Επιπρόσθετα, η επιτυχία της υποβοηθούμενης γονιμότητας επίσης αρχίζει να μειώνεται και στα μειονεκτήματα αυτής της ηλικιακής ομάδας προστίθεται και το κόστος των θεραπειών, τονίζει η γυναικολόγος McDonald. «Επίσης αρχίζουν να εμφανίζονται διάφοροι κίνδυνοι, όπως υπέρταση, διαβήτης, προεκλαμψία, αύξηση ποσοστών των χρωμοσωμικών ανωμαλιών. Οι γυναίκες σ’ αυτή την ηλικία πρέπει να αρχίσουν να αναζητούν βοήθεια μετά από 6 μήνες ανεπιτυχών προσπαθειών. Η 43χρονη Μ. απέκτησε τα δύο της παιδιά στα 35 και στα 37 αντίστοιχα δίνοντας στον εαυτό της χρόνο να ωριμάσει και να αποκτήσει οικονομική σταθερότητα. «Λόγω του ότι ήμουν καλή επαγγελματίας όταν απέκτησα το γιο μου, είχα την εμπειρία και το know how έτσι ώστε να είμαι σε θέση να ξεκινήσω τη δική μου επιχείρηση consulting προκειμένου να είμαι ανεξάρτητη, να μπορώ να κανονίζω μόνη μου το πρόγραμμα και το ωράριό μου, πράγμα που πρωτύτερα φυσικά δεν μπορούσα να κάνω. Ένα όμως από τα αρνητικά που βλέπω τώρα είναι ότι έχω διαφορά ηλικίας με τις μαμάδες των συμμαθητών των παιδιών μου. Παρόλο που πηγαίνω σε όλες τις βραδιές μαμάδων και στις εξόδους και γενικά συμμετέχω όπου με προσκαλούν, και πάλι νομίζω ότι υπάρχει ένα ηλικιακό χάσμα μεταξύ μας, το οποίο δυσκολεύει την επικοινωνία μας».
Μεταξύ 40-45
Από την ηλικία των 40, το ποσοστό να μείνει έγκυος μια υγιής γυναίκα είναι λιγότερο από 5%. Η μεγαλύτερη ανησυχία σ’ αυτό το ηλικιακό γκρουπ είναι οι κίνδυνοι που κρύβονται στην περίπτωση εγκυμοσύνης. «Γυναίκες πάνω από 40 ετών έχουν υψηλά ποσοστά σε προβληματικές εγκυμοσύνες, όπως εξωμήτρια κύηση, αποβολές, επιπωματικός πλακούντας, ελλιποβαρές νεογνό, πρόωρο τοκετό» εξηγεί η Anate Brauer, ενδοκρινολόγος αναπαραγωγής στο Κέντρο Greenwich Fertility and IVF και βοηθός καθηγήτρια γυναικολογίας στη Σχολή Ιατρικής της Νέας Υόρκης. «Όλοι αυτοί οι κίνδυνοι αυξάνονται όταν μια γυναίκα έχει ήδη κάποια προβλήματα, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη ή παχυσαρκία. Ειδικά στις δίδυμες ή τρίδυμες κυήσεις, οι οποίες είναι συχνές όταν υπάρχει θεραπεία γονιμότητας, αυξάνονται σημαντικά αυτοί οι κίνδυνοι» υπογραμμίζει η ειδικός.
Η Σ., 43 χρόνων, έγινε μητέρα ένα μήνα πριν κλείσει τα 41 και αυτή τη συγκυρία δεν θα την άλλαζε ποτέ και με τίποτα στον κόσμο: «Είμαι πολύ χαρούμενη που γέννησα τότε την κόρη μου γιατί χάρισα στον εαυτό μου πολλά χρόνια να τον ανακαλύψω και να τον καθορίσω. Λόγω όλων των εμπειριών που αποκόμισα στη ζωή μου, ξέρω ότι είμαι σε θέση να βοηθήσω την κόρη μου να ζήσει μια ζωή γεμάτη αγάπη».
Συμπέρασμα; Ειδικοί και μαμάδες καταλήγουν στο ίδιο: όντως δεν υπάρχει σωστή απάντηση στην ερώτηση «Ποια είναι η καλύτερη ηλικία να μείνω έγκυος;». Βιολογικά, η απάντηση ίσως θα ήταν στις αρχές των 20, αλλά πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσοι πολλοί παράγοντες, οι οποίοι μάλιστα διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Ωστόσο η καλύτερη συμβουλή φαίνεται να είναι η εξής: κάντε αυτό που νιώθετε σωστό, που νιώθετε ότι σας ταιριάζει και σας εκφράζει – ό,τι κι αν είναι αυτό!