της Αμμάρι Ναταλίας ,Παιδοψυχολόγου στο babyradio,
Όταν πιάνετε το παιδί σας να λέει ένα ψέμα, είναι φυσικό να αισθάνεστε προδομένοι, πληγωμένοι, θυμωμένοι και απογοητευμένοι. Αλλά η αλήθεια είναι η εξής: το ψέμα είναι φυσιολογικό. Είναι λάθος, αλλά είναι φυσιολογικό. Στην πραγματικότητα, όλοι το κάνουμε σε κάποιο βαθμό. Για τα παιδιά το ψέμα είναι ένας λάθος τρόπος επίλυσης προβλημάτων. Είναι η δουλειά μας ως γονείς να διδάσκουμε στα παιδιά μας πώς να λύσουμε αυτά τα προβλήματα με πιο εποικοδομητικούς τρόπους. Εδώ είναι μερικοί από τους λόγους για τους οποίους τα παιδιά λένε ψέματα.
Γιατί τα παιδιά λένε ψέματα;
Για να προσδιορίσουν την ταυτότητα τους: Ένας από τους τρόπους που τα παιδιά χρησιμοποιούν τα ψέματα είναι για να δημιουργήσουν μια ταυτότητα και να συνδεθούν με τους συμμαθητές τους, έστω και αν η ταυτότητα είναι ψευδής. Το παιδί σας μπορεί να λέει ψέματα στους φίλους του για πράγματα που λέει ότι έχει κάνει ενώ δεν τα έχει πραγματικά κάνει μόνο και μόνο για να εντυπωσιάσει.
- Για να γλυτώσουν τις τιμωρίες: Μερικές φορές οι έφηβοι χρησιμοποιούν ψέματα για να κρατήσουν μυστικά κάποιο μέρος της ζωής τους χωριστά από τους γονείς τους. Μερικές φορές μπορεί ακόμη και να λένε μικρά ψέματα για πράγματα που είναι ασήμαντα. Ένας ακόμη λόγος που τα παιδιά λένε ψέματα είναι όταν οι κανόνες και οι περιορισμοί των γονέων είναι πάρα πολύ αυστηροί. Για παράδειγμα υπάρχει ένα 16 χρονών κορίτσι το οποίο οι γονείς του δεν το αφήνουν να μακιγιαριστεί, αλλά όλες οι φίλες της μακιγιάρονται. Το αποτέλεσμα είναι το κορίτσι να μακιγιάρεται όταν φεύγει από το σπίτι της. Οπότε το ψέμα για εκείνη είναι ο τρόπος για να πιστέψουν οι γονείς της ότι «ακολουθεί» τους κανόνες του σπιτιού και από την άλλη μεριά είναι «φυσιολογική» για τις φίλες της.
- Για να τραβήξουν την προσοχή: Όταν το παιδί σας είναι μικρό και τα ψέματα είναι ασήμαντα, τότε αυτή η συμπεριφορά μπορεί να είναι απλώς ο τρόπος του να τραβήξει λίγη προσοχή. Όταν ένα μικρό παιδί λέει, «μαμά, μόλις είδα τον Άη-Βασίλη να πετάει έξω από το παράθυρο» είναι πολύ διαφορετικό από ένα μεγαλύτερο παιδί, που λέει, «τελείωσα την εργασία μου», όταν στην πραγματικότητα δεν το έχει κάνει. Τα μικρότερα παιδιά, επίσης, δημιουργούν ιστορίες κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Αυτό δεν είναι ψέμα, αλλά ένας τρόπος για αυτούς να μέσω της φαντασίας τους να αρχίσουν να κατανοούν τον κόσμο γύρω τους.
Οι συνέπειες έχουν αποτέλεσμα σε ένα παιδί που λέει ψέματα;
Το ψέμα δεν είναι ένα ηθικό ζήτημα. Το ψέμα είναι ένα πρόβλημα στο οποίο πρέπει να βρεθεί η λύση. Τα περισσότερα παιδιά ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος, άλλωστε για αυτό λένε ψέματα. Θέλουν να αποφύγουν τις συνέπειες για ότι έχουν κάνει και χρησιμοποιούν τα ψέματα για λύσουν τα προβλήματά τους. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται να δημιουργήσουν καλύτερες δεξιότητες, σαν γονείς μπορείτε να ενισχύσετε στα παιδιά σας την ικανότητά τους να λύνουν τα προβλήματά τους.
Πότε τα παιδιά αρχίζουν να λένε ψέματα;
Τα παιδιά μπορούν να μάθουν να λένε ψέματα από νεαρή ηλικία, συνήθως από περίπου τριών ετών. Σε γενικές γραμμές όμως, τα παιδιά λένε ψέματα στην ηλικία μεταξύ 4-6. Μελέτες έχουν δείξει ότι παιδιά τεσσάρων χρονών λένε ψέματα μια φορά κάθε δύο ώρες και έξι χρονών παιδιά λένε ψέματα κάθε ενενήντα λεπτά. Όταν τα παιδιά πάνε σχολείο λένε συχνότερα ψέματα και γίνονται πιο πειστικά. Τα ψέματα γίνονται επίσης πιο πολύπλοκα, καθώς το λεξιλόγιο τους αναπτύσσεται και μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο που σκέφτονται οι άλλοι άνθρωποι. Μέχρι την ηλικία των οχτώ τα παιδιά μπορούν να λένε ψέματα με επιτυχία χωρίς να πιαστούν.
Τι να κάνετε όταν το παιδί σας λέει ψέματα;
Να είστε θετικοίκαινα τονίσετε τη σημασίατης ειλικρίνειαςστην οικογένειά σας.
- Μπορείτε ναπείτε στο παιδίσας ότιεκτιμάτε να σας λέει την αλήθεια και ότι δεν σας αρέσειόταν λέει ψέματα. Γιαπαράδειγμα, προσπαθήστε να πείτε«Όταν δεν μου πειςτην αλήθεια, αισθάνομαιλυπημένηκαιαπογοητευμένη». Θα μπορούσατεεπίσης να δοκιμάσετετα βιβλίαήιστορίες πουυπογραμμίζουν τη σημασίατης ειλικρίνειας.
- Διαβεβαιώστε στο παιδί σας ότι θα είναι ασφαλές αν λέει την αλήθεια.
Γενικά, είναι καλύτερα να διδάξουμε στα παιδιά πόσο αξία έχει να λένε την αλήθεια, παρά να τα τιμωρήσετε. Ο έπαινος του παιδιού σας για την ειλικρίνεια είναι πολύ σημαντικός.