Με μια ματιά
- Οι γονείς παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες και θέματα προσοχής συχνά νιώθουν ένοχοι.
- Ενώ τα αισθήματα ενοχής είναι συχνά, σπάνια είναι δικαιολογημένα ή χρήσιμα.
- Υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να παραμερίσετε την ενοχή και να προχωρήσετε πιο παραγωγικά.
Εάν νιώθετε ένοχοι για τα προβλήματα μάθησης και προσοχής που αντιμετωπίζει το παιδί σας, είναι σημαντικό να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι. Τα συναισθήματα ενοχής και ντροπής είναι συχνά μεταξύ των γονέων τέτοιων παιδιών.
Ίσως να νιώθετε ένοχοι που το παιδί σας αντιμετωπίζει τέτοια θέματα, γιατί τα «πήρε από εσάς». Ίσως νιώθετε ένοχοι για το πώς αντιδράτε στη συμπεριφορά ή τις δυσκολίες του παιδιού σας. Ή ίσως πιστεύετε ότι θα έπρεπε ή θα μπορούσατε να έχετε κάνει (ή να κάνετε) κάτι διαφορετικό.
Η κατανόηση ορισμένων από τους λόγους που οι γονείς νιώθουν έτσι, ίσως σας βοηθήσει να αφήσετε την ενοχή στην άκρη και να κάνετε πιο παραγωγικές ενέργειες για να νιώσετε καλύτερα. Στη συνέχεια θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές.
Γιατί μπορεί να νιώθετε ένοχοι
Υπάρχουν πολλοί λόγοι γιατί μπορεί να νιώθετε ένοχοι για τις μαθησιακές δυσκολίες και τα θέματα προσοχής του παιδιού σας. Μερικοί από τους πιο συχνούς που αναφέρουν οι γονείς είναι:
- Η αίσθηση ότι «κολλήσατε» το παιδί σας μαθησιακές δυσκολίες και θέματα προσοχής. Εάν αντιμετωπίζετε μαθησιακές δυσκολίες ή θέματα προσοχής και οι ίδιοι, ίσως νιώθετε άσχημα που τα κληροδοτήσατε στο παιδί σας.
- Η αίσθηση ότι δημιουργήσατε ή παραβλέψατε θέματα. Εάν είστε μητέρα, ίσως αναρωτιέστε εάν δεν φροντίσατε τον εαυτό σας αρκετά καλά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Άλλοι γονείς ανησυχούν ότι δεν αναγνώρισαν τα πρώιμα σημάδια μαθησιακών δυσκολιών ή θεμάτων προσοχής και δεν έσπευσαν αρκετά νωρίς για κάποια αξιολόγηση.
- Η άσχημη αίσθηση του να εύχεται κανείς το παιδί του να μην αντιμετώπιζε μαθησιακές δυσκολίες ή θέματα προσοχής. Ορισμένες φορές ίσως να θεωρείτε τα θέματα του παιδιού σας και δικό σας βάσανο και να θυμώνετε που εσείς και το παιδί σας χρειάζεται να διαχειριστείτε κάτι τέτοιο. Ίσως να σκέφτεστε «Γιατί εγώ;» ή «Γιατί το παιδί μου;».
- Η αίσθηση ότι είστε κακός γονιός. Ακόμη κι εάν ξέρετε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια, ίσως να νιώθετε και πάλι ότι εάν προσπαθούσατε λίγο περισσότερο, το παιδί σας δεν θα δυσκολευόταν τόσο στο σχολείο. Ή άλλοι άνθρωποι ίσως να υπονοούν ότι φταίει ο τρόπος διαπαιδαγώγησής σας και να σας κάνουν να αναρωτιέστε εάν είναι όντως έτσι.
- Η αίσθηση ντροπής για τις αντιδράσεις σας. Ίσως να νιώθετε ντροπή που δεν υπήρξατε όσο υπομονετικοί, ευγενικοί ή ενσυναισθητικοί νομίζατε ότι θα έπρεπε απέναντι στο παιδί σας.
Τρόποι να ξεπεράσει κανείς την ενοχή
Όλα αυτά τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά. Αλλά δεν είναι βοηθητικά ή αιτιολογημένα.
Εάν το γνωρίζετε αυτό, ίσως μπορέσετε να βάλετε την ενοχή λίγο στην άκρη και να κάνετε πιο παραγωγικές ενέργειες για να νιώσετε καλύτερα. Ορισμένες βοηθητικές συμβουλές:
- Να ξέρετε ότι δεν προκαλέσατε τα θέματα του παιδιού σας. Υπάρχει γενετικός παράγοντας στα μαθησιακά και τα θέματα προσοχής, αλλά δεν είναι προβλέψιμος. Ορισμένα παιδιά με οικογενειακό ιστορικό δυσλεξίας, έχουν δυσλεξία και κάποια άλλα όχι. Και ορισμένα παιδιά χωρίς οικογενειακό ιστορικό με ΔΕΠΥ, ίσως έχουν ΔΕΠΥ.
- Αντισταθείτε στην έντονη επιθυμία να κατηγορήσετε τον εαυτό σας ή τον άλλο γονιό του παιδιού σας. Αντ’ αυτού, αναλογιστείτε τα οφέλη του να μπορεί κανείς να συζητήσει και να κατανοήσει τα θέματα του παιδιού από προσωπικό βίωμα.
- Δημιουργήστε ένα υποστηρικτικό δίκτυο. Το να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι, βοηθά επίσης. Άλλοι γονείς παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες ή θέματα προσοχής μπορούν να αποτελέσουν πηγή συμβουλών ή ανακουφιστικούς ακροατές. Ίσως να σκεφτείτε επίσης να μιλήσετε σε συγκεκριμένα μέλη της οικογένειας και φίλους, ώστε να τους ενημερώσετε για το τι χρειάζεστε και πώς μπορούν να βοηθήσουν.
- Μάθετε όσα περισσότερα μπορείτε για τις μαθησιακές δυσκολίες και τα θέματα προσοχής του παιδιού σας. Το να μάθετε περισσότερα για τα θέματα του παιδιού σας και τα δικαιώματα που αφορούν την εκπαίδευση, αυξάνει την αυτοπεποίθησή σας. Μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να συνηγορήσετε υπέρ του παιδιού σας στο σχολείο. Και να σας βοηθήσει να καταλάβετε ότι με τη σωστή υποστήριξη, το παιδί σας μπορεί να είναι επιτυχημένο και χαρούμενο.
- Δημιουργήστε στρατηγικές αντιμετώπισης. Κάποιες μέρες θα είναι καλύτερες από άλλες. Μάθετε πώς να διατηρείτε την ψυχραιμία σας και ανακαλύψτε τρόπους να ανταποκρίνεστε στην απόγνωση του παιδιού σας –και τη δική σας. Η ενσυναισθητική στάση και η ηρεμία μπορούν να σας προσφέρουν μεγαλύτερη αίσθηση ελέγχου και λιγότερης ενοχής σε ό,τι αφορά τις αντιδράσεις σας απέναντι στο παιδί.
Το πιο σημαντικό είναι να έχετε κάποιο σχέδιο διαχείρισης καταστάσεων που ενδεχομένως πυροδοτήσουν ενοχή. Αναλογιστείτε πώς θα απαντήσετε όταν οι άλλοι πούνε πράγματα που θα σας κάνουν να νιώσετε ένοχοι ή ενοχλημένοι. Ανακαλύψτε τρόπους να διατηρήσετε μια δυνατή σχέση με τον/την σύντροφο ή μια συνεργασία με τον/την πρώην.
Ίσως να σκεφτόσασταν τη συμμετοχή σας σε κάποια ομάδα, όπου θα μπορείτε να έρθετε σε επαφή με άλλους γονείς που έχουν περάσει τα ίδια.
Βασικά συμπεράσματα
- Οι μαθησιακές δυσκολίες και τα θέματα προσοχής δεν προκαλούνται από την κακή γονεϊκότητα.
- Η υποστήριξη από άλλους ανθρώπους μπορεί να σας βοηθήσει να εκφράσετε αυτά τα συναισθήματα και να νιώσετε λιγότερο μόνοι.
- Η γνώση για τα θέματα και τα δικαιώματα του παιδιού σας μπορεί να σας βοηθήσει να αναδειχθείτε σε πιο αποτελεσματικό συνήγορο.
Για βοήθεια στην πράξη
Τον Νοέμβριο 2019 θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη μια ομάδα ενημέρωσης γονιών παιδιών με ΔΕΠΥ. Περισσότερες πληροφορίες κλικ εδώ
Πηγή: https://www.understood.org/
Συγγραφείς: Amanda Morin & Mark Griffin, PhD
Ελ. μετάφραση: Μαριαλένα Κατσούρα
*Η Μαριαλένα Κατσούρα είναι MSc in Person-Centered Counseling and Psychotherapy, Cos-P Facilitator, P.E.T./T.E.T. Trainer, Focusing Companion, EFT trained, ADHD Professional