“Πώς ο θηλασμός με βοήθησε να είμαι αυθεντική και να ακολουθώ το μητρικό μου ένστικτο”

Είναι λίγο μετά τα μεσάνυχτα… Η κόρη μου κλωτσάει τα σκεπάσματα κ στριφογυρίζει στο κρεβάτι. Φωνάζει «όχι, όχι… δεν θέλωωωω». Βλέπει άσχημο όνειρο.

Ξεκινάω τα χαδάκια στην πλατούλα της και της ψιθυρίζω: «εδώ είμαι, αγάπη μου, δεν είσαι μόνη». Ανοίγει τα ματάκια της αλλά αυτή τη φορά οι αγκαλιές δεν είναι αρκετές να ηρεμήσουν την ψυχούλα της. Είναι ακόμη τρομαγμένη. Αρχίζει να ψάχνει το στήθος μου κι εγώ ανταποκρίνομαι με χαρά στο αίτημά της για θηλασμό ώστε να βρει την ηρεμία που χρειάζεται. Έτσι, χαλαρώνει και ανακουφίζεται άμεσα. Αισθάνομαι το κορμάκι της να βαραίνει ξανά καθώς αποκοιμιέται και πάλι γαλήνια.

Εγώ στο πλάι της, νιώθω πλημμυρισμένη από συναισθήματα ευγνωμοσύνης για τη μητρική αυτή υπερδύναμη που θρέφει ψυχή και σώμα ενώ, ταυτόχρονα, μένω έκπληκτη που το ταξίδι του θηλασμού μας έχει κρατήσει τόσο καιρό.

Θηλάζουμε εδώ και 4,5 χρόνια

Με αυτές τις σκέψεις αφήνομαι να μεταφερθώ ξανά στις πρώτες εκείνες μέρες που είχα στην αγκαλιά μου το βρεφάκι μου. Είμαι καθισμένη στο κρεβάτι με το μαξιλάρι του θηλασμού γύρω από τη μέση μου, με τα απολύτως απαραίτητα πάνω στο κομοδίνο μου… χαρτομάντιλα, μωρομάντιλα, πάνες και φυσικά νερό και σνακ για να τσιμπάει κάτι και η μαμά. Το μωρό μου θηλάζει, αποκοιμιέται, θηλάζει ξανά, αποκοιμιέται ξανά, πολλές φορές μέσα στη νύχτα. Εγώ το κοιτάζω. Το κοιτάζω και ακόμη δεν έχω συνειδητοποιήσει ποιο είναι αυτό το νεογέννητο πνεύμα που φωλιάζει μέσα στην αγκαλιά μου αλλά και μέσα στην ψυχή μου.

Ως νέα μητέρα, θυμάμαι τις ερωτήσεις των συγγενών σχετικά με το πόσο καιρό έχω σκοπό να θηλάσω. Η αλήθεια είναι πως δεν είχα ιδέα, αλλά απαντούσα με αυτοπεποίθηση: «σίγουρα για 2 χρόνια», ενώ ταυτόχρονα τεκμηρίωνα την τοποθέτησή μου λέγοντας πως αυτό συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Αλλά στα δεύτερα γενέθλια της κόρης μου, κατάλαβα πως έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας.

Κι έτσι η «μια μέρα ακόμη» έγινε «μια εβδομάδα ακόμη» και οι μέρες έγιναν μήνες και οι μήνες χρόνια…

Κάθε μέρα νιώθω ευλογημένη που είμαι ικανή να θρέψω την κόρη μου με αυτόν τον τρόπο. Είναι μια εξαιρετική σύνδεση που χαροποιεί και τις δυο μας. Θηλάζουμε κάθε πρωί και κάθε βράδυ πριν τον ύπνο, μία φυσιολογική διαδικασία μετάβασης από το ένα στάδιο της ζωής μας στο άλλο. Μετά από μία απαιτητική μέρα χαλαρώνει και βυθίζεται στον ύπνο. Μετά τον χαλαρωτικό της ύπνο, παίρνει δύναμη να ξεκινήσει την απαιτητική της μέρα. Είμαστε μαζί στις μεταβάσεις της κι έτσι τις κάνει πλημμυρισμένη από αγάπη και σύνδεση.

Μέσα στην ημέρα θα θηλάσει περιστασιακά, συνήθως για να ηρεμήσει μετά από ένα χτύπημα, είτε σωματικό είτε συναισθηματικό. Και όταν το κάνει, νιώθω σαν να γεμίζουμε και οι δύο από μια θεραπευτική χρυσόσκονη. Είναι σαν να σταματάει ο χρόνος. Λίγες στιγμές διαλογισμού όπου ο κόσμος σταματάει να κινείται και τότε υπάρχουμε μόνο οι δυο μας. Λίγες στιγμές γλυκιάς βραδύτητας που μου δίνει χώρο και χρόνο να μελετήσω την ταχύτητα που διέπει τις ζωές μας. Οι στιγμές αυτές της σύνδεσής μας είναι εφόδιο για τη συνέχειά μας, είτε μαζί είτε χώρια.

Λίγες στιγμές να επαναπροσδιορίσω και να επαναπροσδιοριστώ… να στρέψω την προσοχή μου στην ανάσα μου και στην κόρη μου, μέσα στον θορυβώδη κόσμο μας.

Δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν έχω καθημερινή βοήθεια από κάποια γιαγιά ή θεία, όπως και πολλές άλλες μητέρες στις μέρες μας. Η δυσκολία και η κούραση είναι τεράστια, αλλά τα οφέλη αυτού θα έλεγα ότι είναι απελευθερωτικά. Η θετική πλευρά του να μην έχεις βοήθεια, βέβαια, είναι η ελευθερία των επιλογών και των αποφάσεων σχετικά με την ανατροφή της κόρης μου.

Αλλά έχω ακούσει πολλά σχόλια αυτά τα χρόνια και, δυστυχώς, κάποια με επηρέασαν. «Αν έχει δόντια, τότε παραείναι μεγάλη για να θηλάζει! Αν μπορεί να ζητήσει γάλα, τότε δεν το χρειάζεται! Δεν είναι ώρα να δώσει πάλι πίσω το στήθος στον άντρα σου; -λες και είναι δικό του, όχι δικό μου- Με τον θηλασμό καταστρέφεις συναισθηματικά το παιδί σου!»

Η δυτική κουλτούρα θεωρεί αφύσικο τον θηλασμό μετά τη βρεφική ηλικία κι έτσι, συνειδητά ή ασυνείδητα, συχνά σαμποτάρει τη διαδικασία. Αν μια γυναίκα θα θηλάσει ή όχι και για πόσο καιρό θα θηλάσει, είναι καθαρά προσωπική της επιλογή. Μία επιλογή που δεν θα έπρεπε να κρίνεται αλλά να υποστηρίζεται με σεβασμό προς τη δυάδα (μαμά – παιδί).

Το άρθρο αυτό δεν έχει σκοπό να διχάσει, αλλά να ενημερώσει τις μαμάδες (και όσους νοιάζονται γι αυτές) ώστε να νιώθουν αρκετά δυνατές να πάρουν τις αποφάσεις τους. Εξάλλου «η γνώση είναι δύναμη» και μία καλά ενημερωμένη μαμά ξέρει ποιες είναι οι σωστές και χρήσιμες αποφάσεις για αυτήν και για την οικογένειά της.

Διαβάστε, λοιπόν, παρακάτω ορισμένους επιστημονικά αποδεδειγμένους λόγους που αποδεικνύουν ότι ο θηλασμός στα νήπια είναι κάτι παραπάνω από φυσιολογικός και γιατί:

1. Επειδή ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να θηλάζει και μετά τη βρεφική ηλικία

Η ανθρωπολόγος και σύμβουλος θηλασμού Dr. Katherine A. Dettwyler, εισηγείται πως, βάσει εξέλιξης, τα παιδιά μας είναι αναμενόμενο να θηλάζουν 3-7 έτη. Η Katherine παραθέτει πολυάριθμες ανθρωπολογικές έρευνες ώστε να προσδιοριστεί η «φυσιολογική» ηλικία αποθηλασμού:

• Τετραπλασιασμός βάρους γέννησης: Έρευνες δείχνουν πως τα μεγάλα θηλαστικά αποθηλάζουν αφού τετραπλασιάσουν το βάρος γέννησής τους. Στους ανθρώπους, αυτό συμβαίνει γύρω στους 27-30 μήνες.
• Σωματικό βάρος ενηλίκων: Άλλες έρευνες παραθέτουν πως τα πρωτεύοντα θηλαστικά απογαλακτίζονται όταν φτάνουν το 1/3 του συνολικού βάρους που θα έχουν στην ενήλικη ζωή τους. Για τους ανθρώπους, αυτό σημαίνει απογαλακτισμός μεταξύ των 3 και των 7 ετών.
• Διάρκεια εγκυμοσύνης: Οι χιμπατζήδες και οι γορίλες θηλάζουν 6 φορές περισσότερο από τη διάρκεια μιας κυοφορίας. Στον άνθρωπο, αυτό μεταφράζεται ως 4,5 χρόνια.
• Οδοντοφυΐα: Πολλά πρωτεύοντα θηλαστικά θηλάζουν μέχρι να εμφανιστούν οι πρώτοι μόνιμοι τραπεζίτες, που στους ανθρώπους εκφύονται γύρω στα 5,5 με 6 χρόνια.

2. Επειδή το γάλα της μαμάς δεν έχει ημερομηνία λήξεως

Μία πρόσφατη έρευνα της Vicki Greene από το πανεπιστήμιο του South Devon College έγινε viral στη Βρετανία όταν δημοσίευσε φωτογραφίες από εννέα τρυβλία Petri (σσ. το “τρυβλίο” είναι το τζαμάκι πάνω στο οποίο οι μικροβιολόγοι κάνουν τις αναλύσεις) που περιείχαν βακτήρια M. luteus, στα οποία είχε προσθέσει μητρικό γάλα από μία μαμά ενός μωρού 15 μηνών και από μία μαμά ενός παιδιού 3 ετών. Τα αποτελέσματα ήταν απίστευτα!

Στο κέντρο του τρυβλίου που είχε τοποθετηθεί το μητρικό γάλα, τα βακτήρια είχαν εξοντωθεί πλήρως. Παρόμοια αποτελέσματα είχε στο E. coli και στον σταφυλόκοκκο. Τέτοια εκπληκτικά αποτελέσματα έχουν αναφερθεί στην έρευνα groundbreaking 2010 study που έδειξε πως το μητρικό γάλα περιέχει μια ουσία γνωστή ως “HAMLET” που φαίνεται να σκοτώνει 40 διαφορετικούς τύπους καρκινικών κυττάρων.

Σε αυτά, έρχονται να προστεθούν και τα αποτελέσματα από μία δημοσίευση του 2015 στο Journal of the American Medical Association, η οποία ανέλυε 18 μελέτες που σχετίζονται με τη λευχαιμία και το θηλασμό. Οι μελέτες έδειξαν ότι ο θηλασμός ενός παιδιού για έξι ή περισσότερους μήνες συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο λευχαιμίας κατά 19%. Είναι επίσης ενθαρρυντικό το ότι ο κίνδυνος της παιδικής λευχαιμίας μειώνεται γενικά  κατά 11% στα παιδιά που έχουν θηλάσει έστω και για λίγο.

Η σύσταση του μητρικού γάλακτος διαφοροποιείται με τον καιρό και προσαρμόζεται κάθε φορά στις ανάγκες του παιδιού. Είναι λάθος η αντίληψη πως το μητρικό γάλα δεν έχει θρεπτική αξία ή προστατευτική λειτουργία μετά από μία συγκεκριμένη ηλικία. Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα των παιδιάτρων, the journal Pediatrics, αναφέρεται πως η περιεκτικότητα του λίπους και των θρεπτικών συστατικών που υπάρχουν στο γάλα των μαμάδων που θηλάζουν περισσότερο από ένα χρόνο, είναι «σημαντικά αυξημένη» σε σχέση με εκείνων που θηλάζουν βρέφη. Αυξάνεται, επίσης, και η συγκέντρωση κάποιων αμυντικών παραγόντων στο δεύτερο έτος θηλασμού.

Σύμφωνα με το άρθρο στο KellyMom.com, 448mL μητρικού γάλακτος εφοδιάζει τα νήπια σε ποσοστό 29% των αναγκών τους σε ενέργεια, 43% σε πρωτεΐνη, 36% σε ασβέστιο και 94% των αναγκών τους σε βιταμίνη Β12.

3. Επειδή είναι η καύσιμη ύλη της συναισθηματικής και διανοητικής νοημοσύνης

Μακροχρόνια έρευνα έδειξε ότι τα παιδιά που θήλασαν περισσότερο είχαν υψηλότερα ποσοστά διανοητικών επιτευγμάτων (δείκτης IQ, βαθμοί στο σχολείο) και ότι υπάρχει μία συνάφεια μεταξύ μακροχρόνιου θηλασμού και κοινωνικής ανάπτυξης. Η E. Baldwin στο άρθρο της Extended Breastfeeding and the Law, γράφει: «Για να βοηθήσουμε το παιδί να γίνει ανεξάρτητο, πρέπει να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του για εξάρτηση. Τα παιδιά ξεπερνούν αυτές τις ανάγκες στον προσωπικό τους ξεχωριστό ρυθμό και χρόνο.»

Τα παιδιά που ανεξαρτητοποιήθηκαν πρόωρα λόγω πίεσης από τους γονείς, έχουν μειωμένο αίσθημα ασφάλειας σε σύγκριση με αυτά που ανεξαρτητοποιήθηκαν με το δικό τους ρυθμό. Όταν ανταποκρινόμαστε στην ανάγκη τους για εξάρτηση από εμάς, χτίζουμε για τα παιδιά μας γερές βάσεις από μικρή ηλικία. Αυτό θα τα βοηθήσει να γίνουν αργότερα πιο αποτελεσματικοί και ανεξάρτητοι έφηβοι και ενήλικες.

4. Επειδή ενισχύει και προστατεύει την υγεία της μητέρας

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει πως, ο παρατεταμένος θηλασμός συμβάλει στη μείωση του ρίσκου του προεμμηνοπαυσιακού καρκίνου του στήθους σε ποσοστό 30%. Υπάρχουν, όμως, ακόμη περισσότερα οφέλη για την υγεία:

• Καθυστερεί τη γονιμότητα, καταστέλλοντας την ωορρηξία, ευνοώντας έτσι μια φυσιολογική διαφορά ηλικίας με το επόμενο παιδί.
• Μειώνει το ρίσκο του καρκίνου των ωοθηκών, της μήτρας και του ενδομητρίου
• Προστατεύει από την οστεοπόρωση
• Μειώνει το ρίσκο για ρευματοειδή αρθρίτιδα, καρδιοαγγειακές ασθένειες και επιλόχειο κατάθλιψη

5. Επειδή ο θηλασμός προστατεύει τα παιδιά κάθε ηλικίας

Ο Π.Ο.Υ. προτείνει ότι «μία μέτρια αύξηση στους δείκτες θηλασμού θα μπορούσε να μειώσει έως και 10% την παιδική θνησιμότητα, σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών. Ο θηλασμός παίζει καθοριστικό και συχνά υποτιμημένο ρόλο στην πρόληψη και στη θεραπεία των παιδικών ασθενειών». Το μητρικό γάλα είναι μία μοναδική ουσία που δεν μπορεί να αντιγραφεί, η οποία προστατεύει τα μωρά και τα παιδιά από τις ασθένειες, ασχέτως ηλικίας.

Κατά τον δεύτερο χρόνο μετά τον τοκετό, το μητρικό γάλα περιέχει σημαντικά υψηλότερες συγκεντρώσεις σε λακτοφερρίνη, λυσοζύμη και ανοσοσφαιρίνη Α συγκριτικά με το γάλα των νέων μαμάδων. Καθ’ όλη τη διάρκεια του θηλασμού τα αντισώματα σε μεταδιδόμενες νόσους παραμένουν υψηλά και, όταν ένα θηλάζον παιδί ασθενεί, έχει ως αποτέλεσμα να εκτοξεύεται ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων στο γάλα της μητέρας του. Το «σήμα» για να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός αυτός λαμβάνεται από το στόμα του παιδιού κατά το θηλασμό.

Είναι επίσης γνωστό ότι τα μωρά που θηλάζουν παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά άσθματος και αλλεργιών καθώς και ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι πιο ισχυρό.

Θηλάστε τα νήπια

Πριν γίνω μητέρα, δεν πίστευα καν ότι θα θηλάσω. Αλλά όταν παραδινόμαστε στη μητρότητα, αυτή έχει έναν τρόπο να συντρίβει τις προκαταλήψεις μας και να αποδυναμώνει τα πολιτιστικά και κοινωνικά πρότυπα. Αυτό το ταξίδι μου έμαθε πως το να προσπαθώ να ταιριάξω στα πρότυπα των άλλων, είναι κάτι υπερεκτιμημένο. Το κλειδί της ύπαρξης είναι να είμαι αυθεντική και να ακολουθώ το μητρικό μου ένστικτο.

Ο θηλασμός είναι η μητρική υπερδύναμη. Με ξεπερνάει το ότι θα πρέπει να την εγκαταλείπουμε πρόωρα.

Η Norma Jane Bumgarner στο βιβλίο της συνοψίζει τέλεια τις σκέψεις μου. «Παρά τη μεγάλη προσπάθεια για εμπορευματοποίηση της απόστασης μεταξύ μητέρας και παιδιού – μέσω υποκατάστατων της μαμάς, όπως πιπίλες και πάρκα, ή υποκατάστατων των παιδιών, όπως χόμπι και κατοικίδια – όπως φαίνεται… η μάνα είναι μόνο μία! Εξακολουθούμε να είμαστε πιο χαρούμενες με τα παιδιά μας στην αγκαλιά μας».

Η μαγεία ξεκινά όταν κρατάμε τα παιδιά μας στην αγκαλιά μας!

Αν κι εσείς θεωρείτε τον θηλασμό μετά τη βρεφική ηλικία την καλύτερη επιλογή, τότε σας προτρέπω να ακολουθήσετε την καρδιά σας!

Αντλήστε δύναμη από το γεγονός ότι οι γυναίκες, καθ’ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, θήλαζαν τα παιδιά τους πέρα από τη βρεφική ηλικία. Άλλωστε, το υποστηρίζει και η επιστήμη: Ο θηλασμός πέρα από την βρεφική ηλικία ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ.

Με πληροφορίες από το raisedgood.com