Παρά τα άλματα στην επιστήμη της Ιατρικής, ο καρκίνος των ωοθηκών παραμένει ακόμη και σήμερα ένα μυστήριο για τους ειδικούς, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την προέλευσή του.
Η ασθένεια θεωρείται εδώ και χρόνια «σιωπηλός δολοφόνος» για τις γυναίκες, καθώς στα πρώτα στάδια δεν εκδηλώνονται συμπτώματα ή εάν εκδηλώνονται είναι ήπια και ασαφή. Παράλληλα, ο προληπτικός έλεγχος δεν αποδεικνύεται πάντα αποτελεσματικός για τον έγκαιρο εντοπισμό των καρκινικών αλλοιώσεων.
Πρόσφατη έκθεση των Εθνικών Ακαδημιών Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής, μιας συμβουλευτικής επιτροπής της αμερικανικής κυβέρνησης, αναφέρει μάλιστα ότι ο καρκίνος των ωοθηκών μπορεί στην πραγματικότητα να μην αποτελεί μία μεμονωμένη νόσο, αλλά «μείγμα» διαφόρων καρκίνων, θεωρία που περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
«Όσο καλύτερα κατανοούμε τη βασική βιολογία των διαφόρων μορφών καρκίνου των ωοθηκών, όπως το πού ξεκινά στο σώμα, τόσο πιο άμεσα θα μπορέσουμε να κινηθούμε προς την καλύτερη πρόληψη, τον προληπτικό έλεγχο, τον έγκαιρο εντοπισμό, τη διάγνωση, τη θεραπεία και την υποστηρικτική φροντίδα», αναφέρει ο Δρ Τζερόμ Στράους ΙΙΙ, πρόεδρος της επιτροπής που εκπόνησε την έκθεση.
Τα στοιχεία της έκθεσης αποκαλύπτουν επίσης ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των γυναικών λαμβάνουν τη διάγνωση σε προχωρημένο στάδιο, όταν ο καρκίνος έχει ήδη κάνει μετάσταση εκτός της ωοθήκης. Αποτέλεσμα της καθυστερημένης διάγνωσης είναι η χειρότερη πρόγνωση για την ασθενή.
Κρίνεται λοιπόν ζωτικής σημασίας η ανάπτυξη νέων μεθόδων έγκαιρης ανίχνευσης αλλά και η καλύτερη πληροφόρηση των γυναικών σχετικά με τα συμπτώματα της επικίνδυνης νόσου.
Τα κυριότερα συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών
Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρία, ορισμένες ενδείξεις θεωρούνται συνήθεις στην περίπτωση του καρκίνου των ωοθηκών. Αυτές είναι:
– το φούσκωμα
– ο πόνος στην πυελική χώρα (λεκάνη) ή την κοιλιακή χώρα
– δυσκολίες στο φαγητό ή γρήγορος κορεσμός
– ουρολογικά συμπτώματα (π.χ. συχνουρία)
Να σημειωθεί ότι συμπτώματα είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν στις γυναίκες με προχωρημένο καρκίνο των ωοθηκών. Επίσης, τα συμπτώματα αυτά μπορεί να οφείλονται σε μη καρκινικές αλλοιώσεις ή σε καρκίνο άλλου οργάνου του σώματος.
Όταν οφείλονται στον καρκίνο των ωοθηκών, τα συμπτώματα είναι επίμονα (διαρκούν αρκετές εβδομάδες) και εκδηλώνονται συχνότερα και σε πιο έντονο βαθμό απ’ ό,τι συνήθως.
Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρία συνιστά στις γυναίκες να επισκεφθούν γιατρό, κατά προτίμηση γυναικολόγο, εάν εκδηλώνουν τα συμπτώματα αυτά συχνότερα από 12 φορές το μήνα.
Μερικά συνοδά συμπτώματα που ενδέχεται να εκδηλωθούν σε γυναίκες με καρκίνο των ωοθηκών είναι τα εξής:
– κόπωση
– ναυτία
– πόνος στη μέση
– πόνος στο σεξ
– δυσκοιλιότητα
– αλλαγές στον κύκλο της περιόδου
– πρήξιμο στην κοιλιά και απώλεια βάρους
Τα συμπτώματα αυτά δεν θεωρούνται μοναδικά για τον καρκίνο των ωοθηκών, καθώς εκδηλώνονται σε πληθώρα άλλων παθήσεων.
Πώς ανιχνεύεται ο καρκίνος των ωοθηκών
Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποιο εργαλείο αποκλειστικά για τον εντοπισμό του καρκίνου των ωοθηκών, δηλαδή κάτι αντίστοιχο με τη μαστογραφία στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού.
Ακόμη και κατά την κλινική εξέταση, ο γυναικολόγος σπανίως καταφέρνει να ανιχνεύσει τις καρκινικές αλλοιώσεις στις ωοθήκες.
Εάν μια γυναίκα εκδηλώνει τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω, μπορεί να ζητήσει από το γιατρό της διακολπικό υπέρηχο ή ειδική αιματολογική εξέταση (CA-125), αν και σε καμία από τις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα δεν είναι 100% έγκυρο.
Καρκίνος ωοθηκών και τεστ Παπ
Το τεστ Παπ ανιχνεύει κυρίως ανωμαλίες και αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας.
Είναι σχεδόν απίθανο να ανιχνεύσει τον καρκίνο των ωοθηκών σε αρχικό στάδιο, αλλά και σε περιπτώσεις μετάστασης η αποτελεσματικότητά του ως εργαλείο εντοπισμού αποδεικνύεται εξαιρετικά περιορισμένη.