Έχει αποδειχθεί πως οι ιστορίες που ακούμε σαν παιδιά είναι αυτές που καθορίζουν την πορεία της υπόλοιπης ζωής μας. Ταυτιζόμαστε με τον ήρωα του παραμυθιού και η ζωή του θα αποτελέσει τον χάρτη για τη δική μας ζωή,βοηθώντας μας να απαντήσουμε στα θεμελιώδη ερωτήματα της ύπαρξης και της ζωής, βοηθώντας μας να θεραπευτούμε από τα τραύματα της παιδικής μας ηλικίας.
Το παιδί έρχεται από έναν πνευματικό κόσμο και συχνά ως την έναρξη της σχολικής ζωής του, διατηρεί ζωντανή και πάλλουσα την σύνδεση με την πνευματικότητα ή έστω κάποια σπαράγματα από τις μνήμες αυτού του κόσμου, του αληθινού σπιτιού της ύπαρξής του. Έρχεται αντιμέτωπο με ερωτήματα που θέτει στον εαυτό του, τα οποία θα επιχειρήσει να επιλύσει ως το τέλος της διαδρομής της ζωής, όπως για παράδειγμα, κάποια από τα ουσιώδη για τον άνθρωπο ζητήματα που τίθενται : ¨Ποιος είμαι; από που έρχομαι; που πηγαίνω; Γιατί βρίσκομαι εδώ; Ποιος είναι ο σκοπός της ζωής μου; Ποιο το αληθινό νόημα της ύπαρξής και της ζωής; Που πηγαίνουν οι άνθρωποι μετά τον θάνατο;¨
Πολλές φορές το παιδί ζητά επίμονα να ακούσει το ίδιο παραμύθι κατ΄επανάληψη, ξανά και ξανά και τούτο συμβαίνει γιατί την συγκεκριμένη χρονική περίοδο το συγκεκριμένο παραμύθι επιδρά ανακουφιστικά στον ψυχισμό του, δίνει απαντήσεις στα ερωτήματά του, ίσως επιλύει κάποια αδιέξοδα, από τα οποία υποφέρει, κάποιους φόβους, αγωνίες ή ανασφάλειες. Ο φόβος ότι το αγαπημένο παιχνίδι του παιδιού μπορεί να πεθάνει, είναι απολύτως πραγματικός, όπως και ο φόβος ότι μπορεί κάτω από το κρεβάτι του το βράδυ να βγουν τα τέρατα που ΄ναι κρυμμένα, ο φόβος ότι δεν θα καταφέρει να πετάξει και τόσοι άλλοι φόβοι, που για τους μεγάλους φαντάζουν ανύπαρκτοι και δίχως υπόσταση. Μέσα από το παραμύθι το παιδί ταυτίζεται με τον ήρωα και τις δοκιμασίες του και καταφέρνει να υπερβεί και τα δικά του αδιέξοδα.
Το παραμύθι μπορεί να βοηθήσει το παιδί σε πολλά επίπεδα και να λειτουργήσει ως ένα θαυμάσιο παιδαγωγικό και θεραπευτικό εργαλείο για την εξέλιξή του.
Ας δούμε όμως, συνοπτικά, τις σημαντικότερες επιπτώσεις των παραμυθιών για το παιδί:
1. Διευρύνουν τον κόσμο εμπειριών του παιδιού, τροφοδοτούν και ενισχύουν τη φαντασία του, καθώς του παρέχουν τη δυνατότητα να φανταστεί και να αποκτήσει γνώση και εμπειρία για πράγματα και καταστάσεις που δεν έχει συναντήσει ή αντιμετωπίσει ως τώρα στη ζωή.
2. Εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό του παιδιού, ενισχύουν την αφηγηματική του ικανότητα και γενικότερα τη δυνατότητα έκφρασής του.
3. Ενισχύουν την ικανότητα συγκέντρωσης του παιδιού και εστιασμού της προσοχής του σε ένα σημείο. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό στην εποχή μας, που στα παιδιά παρατηρείται αύξηση των περιπτώσεων της διάσπασης προσοχής ή της υπερκινητικότητας.
4. Ενδυναμώνουν την συναισθαντικότητα, ψυχαγωγούν και δίνουν τη δυνατότητα στο παιδί να διαχειριστεί δύσκολες καταστάσεις, συναισθήματα και φόβους, ρεαλιστικούς ή φανταστικούς (που για το παιδί έχουν την ίδια βαρύτητα και σημασία με τους ρεαλιστικούς φόβους.)
5. Δίνουν την εμπειρία της πνευματικής πραγματικότητας, ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητα και μεταδίδουν την αισιόδοξη πίστη ότι όλα είναι δυνατά.
6. Δίνουν βάσεις για τη ζωή, διδάσκουν ηθική, ιδεαλισμό, παγκόσμια δικαιοσύνη, αλλά και αποτελούν ένα αντίδοτο με τη μαγεία που κουβαλούν στις ψυχοφθόρες επιδράσεις της σύγχρονης ζωής.
7. Δείχνουν τρόπους αντιμετώπισης και επίλυσης διαφόρων δύσκολων καταστάσεων και καλλιεργούν ηθικές αξίες και αρχές.
Τα παραμύθια μπορούν να αποτελέσουν ένα θαυμάσιο εργαλείο για παιδιά που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικογενεικά ή ψυχικά προβλήματα. Όπως και στις περιπτώσεις παιδιών που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά από τον πατέρα τους ή άλλο μέλος του οικογενειακού περιβάλλοντος, έχει αποδειχθεί ότι μέσω των παραμυθιών κατάφεραν να νοιώσουν ασφάλεια και να μιλήσουν μέσα από το στόμα των ηρώων για τις δικές τους τραυματικές εμπειρίες.
Με ένα παραμύθι που μιλά για ένα παιδάκι ή ένα ζωάκι που περνά δύσκολες καταστάσεις, εύκολα μπορούμε να κινήσουμε το ενδιαφέρον του παιδιού, ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημά του και να το υπερβεί. Το παιδί αρχικά ταυτίζεται με το παιδάκι ή το ζωάκι που βιώνει το πρόβλημα, καθώς αναγνωρίζει τον καθρέφτη του και στη συνέχεια, γίνεται ο σοφός που κατανοεί το πρόσωπο του παραμυθιού ή ο ήρωας που θέλει να το βοηθήσει. Έτσι το παιδί αναλαμβάνει να παίξει έναν ρόλο διαφορετικό, εκείνο του ήρωα που λυτρώνει το αβοήθητο πλάσμα και μέσω αυτού του ρόλου θεραπεύει και το δικό του τραύμα μεταβαίνοντας σε μια άλλη συναισθηματική κατάσταση και ανακτώντας τη χαμένη δύναμή του.