Κάθε φορά που το παιδί έχει υψηλό πυρετό και διαπιστώνουν ότι ευθύνονται οι αμυγδαλές οι γονείς αναστατώνονται και ζητούν από το γιατρό να τις αφαιρέσει.
Πότε όμως είναι πραγματικά απαραίτητη μια τέτοια επέμβαση; Απαντήσεις στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί.
Της Χριστίνας Ι. Μπουντούρη
Γενικού – Οικογενειακού Ιατρού
Λίγα προβλήματα αποτέλεσαν αντικείμενο τόσων συζητήσεων στην ιστορία της Ιατρικής όσο η αμυγδαλεκτομή. Η επέμβαση αυτή υπήρξε πεδίο αντιπαραθέσεων, με κύριο θέμα την αναγκαιότητα της αφαίρεσης του οργάνου.
Οι αμυγδαλές είναι τμήματα μαλακού λεμφικού ιστού σαν μαξιλαράκια στις δυο πλευρές του φάρυγγα που βοηθούν στην οργάνωση του ανοσοποιητικού (αμυντικού) συστήματος, «φιλτράροντας» οτιδήποτε περνάει από το στόμα και την μύτη.
Κατά τη γέννηση οι αμυγδαλές είναι πολύ μικρές και σταδιακά αυξάνονται έως την ηλικία των 6 ή 7 ετών.
Στη συνέχεια συρρικνώνονται, αλλά δεν εξαφανίζονται. Αμυγδαλεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση των αμυγδαλών. Αμυγδαλίτιδα είναι η φλεγμονή των παρίσθμιων αμυγδαλών που οφείλεται σε μικρόβια ή ιούς. Είναι συχνή στην παιδική ηλικία, ενώ σπάνια εμφανίζεται σε ηλικιωμένα άτομα.
Αρκετοί ενήλικες σήμερα έχουν κάνει αμυγδαλεκτομή σε μικρή ηλικία, γιατί κάποτε ήταν μια κοινή διαδικασία για τη θεραπεία της λοίμωξη και της φλεγμονής των αμυγδαλών (αμυγδαλίτιδα).
Κατά το πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα επικρατούσε η αντίληψη ότι οι λοιμώξεις των αμυγδαλών ευθύνονται για συστηματικές διαταραχές, όπως ρευματισμούς, σπειραματονεφρίτιδες, βαρηκοΐα κτλ.
Η συχνότητα της αμυγδαλεκτομής κορυφώθηκε από τα τέλη του 1950 μέχρι και τη δεκαετία του 1970, ενώ στη συνέχεια μειώθηκε κατά 70%. Ο λόγος για αυτή τη μείωση είναι η αυξανόμενη δυσπιστία εκ μέρους των ιατρών για τα οφέλη της επέμβασης στον έλεγχο των λοιμώξεων.
Μία μεγάλη μελέτη του 2004 κατέληξε στο συμπέρασμα πως πολλές αμυγδαλεκτομές, αν όχι οι περισσότερες, θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί.
Παρόλα αυτά υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις όπου η αμυγδαλεκτομή είναι απαραίτητη.
αποφρακτικά αίτια
Αποφρακτική υπνική άπνοια ή διαταραχές του ύπνου. Η υπνική άπνοια είναι μια κατάσταση όπου η αναπνοή διακόπτεται προσωρινά τη νύχτα και μπορεί να προκληθεί από σημαντικά διογκωμένες αμυγδαλές και συνήθως συνοδεύεται από βαρύ ροχαλητό.
Έντονο ροχαλητό και χρόνια αναπνοή από το στόμα.
Δυσκολία στην κατάποση και διαταραχές της ομιλίας που οφείλονται στις διογκωμένες αμυγδαλές.
Φλεγμονώδη αίτια
6-7 επεισόδια φαρυγγοαμυγδαλίτιδας το χρόνο.
5 επεισόδια φαρυγγοαμυγδαλίτιδας το χρόνο τα τελευταία 2 έτη.
3 επεισόδια φαρυγγοαμυγδαλίτιδας το χρόνο τα τελευταία 3 έτη.
Σχετικές ενδείξεις αμυγδαλεκτομής σε υποτροπιάζουσες φαρυγγοαμυγδαλίτιδες είναι το ιστορικό αλλεργικών αντιδράσεων σε πολλά αντιβιοτικά, το σύνδρομο PFAPA (περιοδικός πυρετός, αφθώδης στοματίτιδα, φαρυγγίτιδα και τραχηλική λεμφαδενίτιδα) και το ιστορικό περιαμυγδαλικού αποστήματος.
Άλλα αίτια
Κακοήθεια παρίσθμιων αμυγδαλών
Επαναλαμβανόμενες αιμορραγίες από τα αιμοφόρα αγγεία κοντά στην επιφάνεια των αμυγδαλών
Η αμυγδαλεκτομή μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία αρκεί να υπάρχει ένδειξη. Σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 4 ετών θα πρέπει να γίνεται μόνον εφόσον κρίνεται εντελώς απαραίτητο, καθώς η αφαίρεση των αμυγδαλών σε μικρές ηλικίες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανοσολογική συμπεριφορά του παιδιού έναντι των μικροβιακών λοιμώξεων.
Χριστίνα Ι. Μπουντούρη
Γενικός – Οικογενειακός Ιατρός
email: cbountouri@gmail.com