Πότε ξεκινάμε στερεές τροφές στα παιδιά;

Πότε να δώσω στερεές τροφές στο παιδί μου; Πώς να ξέρω ότι είναι έτοιμο να τις δεχτεί;

Σύμφωνα με τις σύγχρονες οδηγίες της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας, μέχρι και τη συμπλήρωση του 4^ου μήνα ζωής, καλό θα ήταν να μην δίνουμε στο παιδί τίποτε άλλο παρά γάλα, και μέχρι του 6^ουμήνα εάν θρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα. Υπάρχουν βέβαια καταστάσεις που μπορεί να φέρουν δυσκολίες (προωρότητα, διαταραχές στην κατάποση, αλλεργίες κλπ), η πλειοψηφία εντούτοις των παιδιών τα καταφέρνει γύρω στο 4^ο– 6^ο μήνα.

Μέχρι τον 4^ο μήνα τα μωρά αντιδρούν φυσιολογικά με μια αντανακλαστική κίνηση της γλώσσας, η οποία διώχνει προς τα έξω ό,τιδήποτε μη υγρό μπαίνει στο στόμα τους. Εάν αυτό το αντανακλαστικό διατηρηθεί και λίγο παραπάνω, μπορούμε να περιμένουμε μέχρι τους 5 ½ μήνες. Εάν όμως το μωρό εξακολουθεί και μετά τον 6^ο μήνα να αντιδρά σπρώχνοντας με τη γλώσσα έξω το κουτάλι ή τον πουρέ, συζητήστε το με τον παιδίατρό σας μήπως χρειάζεται κάποια παρέμβαση.

Το μωρό σας είναι έτοιμο για κουτάλι όταν:

• Μπορεί να μένει στην καθιστή θέση ανεξάρτητα ή με λίγη υποστήριξη
• Έχει καλή στήριξη και έλεγχο του κεφαλιού (για καλή κατάποση)
• Βάζει πράγματα στο στόμα (κάτι που προετοιμάζει το στόμα για νέες γεύσεις και υφές)
• Δείχνει ενδιαφέρον για τροφές που σας βλέπει να τρώτε

Τι είδους κουτάλι να χρησιμοποιήσω;

Βρείτε ένα κουταλάκι σχετικά επίπεδο και αρκετά μικρό ώστε να έρχεται σε επαφή με το κέντρο της γλώσσας του μωρού σας. Η τυπική αναμενόμενη αντίδραση είναι να το υποδέχεται ανοίγοντας καλά το στόμα. Αν αυτό επιμένει να μην το καταφέρνει, όσο συντομότερα αξιολογηθεί τόσο λιγότερες επιπλοκές θα υπάρξουν.

Πώς να ξεκινήσω;

Διαλέξτε κάποια στιγμή που το παιδί είναι πεινασμένο αλλά όχι ..εξαγριωμένο από την πείνα. Ειδικά για τις πρώτες φορές συνιστάται να δοθεί από πριν στο παιδί λίγο στήθος ή μπιμπερό έτσι ώστε να μην είναι ανυπόμονο και ανήσυχο και να δεχτεί με επιτυχία το κουτάλι. Τις πρώτες επίσης φορές σιγουρευτείτε ότι του δίνετε ένα λεπτόρρευστο καλοαλεσμένο πουρέ χωρίς κομματάκια που μπορεί να προκαλέσουν αντίδραση εμετου. Προσφέρετε το κουτάλι έτσι ώστε το παιδί να το βλέπει να έρχεται και να ανοίξει το στόμα του. Εάν δεν το ανοίξει, ακουμπήστε με το κουτάλι απαλά το κάτω χείλος. Εάν πάλι δεν το ανοίξει, αφήστε μια μικρή ποσότητα πάνω στα χείλη ώστε να έχει την ευκαιρία να το γευτεί. Όταν ανοίξει το στόμα του, οδηγήστε το κουτάλι όσο πιο κοντά στη μέση της γλώσσας μπορεί να το ανεχθεί. Κρατήστε το κουτάλι αφήνοντας το παιδί να «βυζάξει» το περιεχόμενο. Αυτό θα υποστηρίξει κατάλληλα τη γλώσσα ώστε να διευκολυνθεί η σωστή κατάποση, και θα αποτρέψει το φαινόμενο της «ανακύκλωσης», όπου η γλώσσα λόγω του γνωστού αντανακλαστικού διώχνει πάλι την μισή τροφή έξω από το στόμα. Αυτή η τεχνική επίσης ενεργοποιεί το άνω χείλος να συμμετέχει στο καθάρισμα του κουταλιού- η κίνηση του άνω χείλους για το καθάρισμα του κουταλιού είναι η ίδια που χρειάζεται για να πει το μωρό «μαμά»

Μην ξεχνάτε ότι το τάισμα είναι ώρα εξερεύνησης και γνωριμίας με τις τροφές

Η αναστάτωση και το λέρωμα επιτρέπονται και είναι εξάλλου αναπόφευκτα. Όταν τελειώσει το γεύμα, αλείψτε λίγο πουρέ στον δίσκο, και αφήστε το να παίξει με τα χέρια, εξοικειώνοντας το έτσι με τις διάφορες υφές. Σιγά σιγά, μπορείτε να προχωράτε από τον πουρέ σε λιγότερο λιωμένη τροφή, και να αρχίσει το παιδί να εκθλίβει και να μασάει.

Εισάγετε μια καινούρια τροφή κάθε φορά, σε διαστήματα τουλάχιστον 3-7 ημερών, έτσι ώστε να μπορεί να βγεί συμπέρασμα για το τι φταίει σε περίπτωση που εκδηλωθούν αλλεργίες. Οι οδηγίες για το ποιες τροφές να δοθούν νωρίτερα ή αργότερα, έχουν πρόσφατα αναθεωρηθεί, και πρακτικά δεν υπάρχουν αυστηρά προγράμματα ή περιορισμοί παρά μόνο σε περιπτώσεις γνωστών αλλεργιών στο παιδί ή την οικογένεια.

Γενικά, δεν είναι καλό να καθυστερήσει ο απογαλακτισμός περισσότερο από τον 6^ο μήνα, παρά μόνο αν υπάρχουν σοβαροί ιατρικοί λόγοι. Ακόμη και τα αποκλειστικώς θηλάζοντα βρέφη έχουν να ωφεληθούν, διότι εκτός των άλλων, η καθυστέρηση μπορεί να σημαίνει απώλεια του «αναπτυξιολογικού παράθυρου» και να οδηγήσει σε σοβαρές δυσλειτουργίες.

Πότε πρέπει να ανησυχήσω και να αναζητήσω ειδική συμβουλή;

Τα παρακάτω σημεία τις περισσότερες φορές χρειάζονται ιδιαίτερη αξιολόγηση και παρέμβαση:

• Άρνηση του κουταλιού και μετά τον 6^ο μήνα
• Αναγούλιασμα, εμετός, πνιγμονή ή «έξαψη» στη διάρκεια του γεύματος ή μετά
• Κοπιαστικό τάισμα
• Άρνηση, γύρισμα του κεφαλιού, χτύπημα ή δάγκωμα του κουταλιού, κλάματα, ανησυχία
• Έξοδος της γλώσσας έξω από το στόμα στη διάρκεια του ταΐσματος
• Η γλώσσα αρνείται το άγγιγμα του κουταλιού, ή αντιδρά κινούμενη προς τα πίσω

Μην ξεχνάτε ότι η στιγμές του ταΐσματος έχουν κάθε λόγο να είναι ευχάριστες και χαρούμενες, και για το παιδί και για σας. Εάν δυσκολεύεστε εσείς ή εκείνο, ζητείστε παιδιατρική και αναπτυξιολογική εκτίμηση. Σε μερικές περιπτώσεις θα χρειαστεί και περαιτέρω έρευνα και παρέμβαση.

Μόντη Αικατερίνη, παιδίατρος ειδικευμένη στην αναπτυξιολογία-παιδονευρολογία