Η Πρώιμη Παρέμβαση και ο ρόλος των Γονιών στην Εκπαίδευση Παιδιών με Eιδικές Iκανότητες
Σκοπός της Πρώιμης Παρέμβασης
Η εξέλιξη στο χώρο της πρώιμης παρέμβασης χαρακτηρίζεται σήμερα από ευρύτητα, αισιοδοξία και έφεση για έγκαιρη προσφορά βοήθειας και στήριξης στα άτομα με ειδικές ικανότητες, στις κρίσιμες περιόδους ανάπτυξής τους. Οι πρωτοβουλίες ξεκίνησαν από τις περιοχές της Ιατρικής, της Παιδαγωγικής και της Ψυχολογίας με μια τάση και ετοιμότητα που αυξάνεται για διεπιστημονική σκέψη και συστηματικό τρόπο θεώρησης και αντιμετώπισης των προβλημάτων αγωγής και εκπαίδευσης των ατόμων με ειδικές ικανότητες. Έτσι, η εκπαίδευση απορρέει από συστόχευση επιστημών και αποσκοπεί στην βελτίωση των δυνατοτήτων εξέλιξης των ατόμων αυτών και εκείνων που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο.
Νέος Διαγωνισμός της Adelco Kids… Δηλώστε συμμετοχή και ΚΕΡΔΙΣΤΕ σετ ΠΑΙΔΙΚΗΣ περιποίησης ΥΨΗΛΗΣ ποιότητας!!!
[babyPostAd]Θεμελιώδης σκοπός της πρώιμης παρέμβασης είναι να καταστήσει το άτομο ικανό να μπορεί να αποκτά γνώσεις και δεξιότητες, ώστε να ενσωματωθεί κοινωνικά, να ενεργεί αυτόνομα και να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει, όσο γίνεται περισσότερο, μόνο του τη ζωή.
Σε τι συνίσταται η Πρώιμη Παρέμβαση;
Συγκεκριμένα, η πρώιμη παρέμβαση αποβλέπει:
◦ στην πρόληψη δευτερογενών διαταραχών και ανεπαρκειών,
◦ στη δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων εξέλιξης κατά τις “κρίσιμες φάσεις” της ζωής του παιδιού,
◦ στην προσφορά βοήθειας στην οικογένεια για να γνωρίσει και να αποδεχθεί το παιδί,
◦ στην προσφορά βοήθειας στους γονείς και στα πρόσωπα προσκόλλησης, ώστε να μπορούν να ασκήσουν σωστά και σκόπιμα το ρόλο τους δίπλα σε ένα παιδί με ειδικές ικανότητες,
◦ στην προσπάθεια πρώιμης ενσωμάτωσης του παιδιού στην οικογένεια, στο νηπιαγωγείο και το σχολείο, ώστε να μην υπάρξουν κενά και περιθώρια για διαφοροποίηση και κοινωνική απομόνωση
→ η πρώιμη υποστηρικτική παρέμβαση διευκολύνει τη μετάβαση από το οικογενειακό περιβάλλον (σπίτι) στο σχολικό (νηπιαγωγείο και αργότερα σχολείο) και έπειτα στο επαγγελματικό και οδηγεί στην ενσωμάτωση στο κοινωνικό σύνολο που είναι και ο απώτερος στόχος της αγωγής.
Για τους λόγους αυτούς σήμερα το κέντρο βάρους της Ειδικής Αγωγής μετατίθεται από τη σχολική στην προσχολική και κυρίως στην πρώτη παιδική ηλικία (πρώτο και δεύτερο έτος).
◦ σε πρακτικό επίπεδο αναφορικά με την οικονομική βοήθεια της οικογένειας για την κάλυψη βασικών αναγκών
Αναλυτικότερα…
▫ Αναφορικά με την πρόληψη δευτερογενών διαταραχών και ανεπαρκειών του παιδιού, η πρώιμη παρέμβαση δεν επιχειρεί απλά να αναγνωρίσει το υπάρχον πρόβλημα αλλά εστιάζει στην κατανόηση της διαδικασίας της επιγένεσης του συγκεκριμένου προβλήματος προλαμβάνοντας δευτερογενή προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από το γενεσιουργό αίτιο.
▫ Σχετικά με τη δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων εξέλιξης κατά τις “κρίσιμες φάσεις” της ζωής του παιδιού, αποσκοπεί στο να συντελέσει ώστε το παιδί να προσαρμοστεί όσο το δυνατόν στις προκλήσεις με τις οποίες καλείται να έρθει αντιμέτωπο κατά τη διάρκεια των φάσεων αυτών.
Οι φάσεις αυτές είναι μεταβατικές και έχουν αναγνωριστεί ως κρίσιμες λόγω των αλλαγών που πραγματοποιούνται και της επίδρασης που έχουν στο γνωστικό, κοινωνικό και συναισθηματικό τομέα της ανάπτυξης:
α) η ηλικία των 18-24 μηνών, κατά την οποία τα παιδιά αρχίζουν να αυτονομούνται στον κινητικό τομέα και να κατακτούν τη χρήση της γλώσσας,
β) η ηλικία των 5 περίπου ετών, η οποία σχετίζεται με σημαντικά επιτεύγματα στη γνωστική ανάπτυξη και
γ) η εφηβεία, κατά τη διάρκεια της οποίας αυξάνονται σημαντικά οι σεξουαλικές ορμόνες, αλλάζουν δραματικά τα εξωτερικά χαρακτηριστικά και εκδηλώνεται η ανάγκη προετοιμασίας για το ρόλο του ενήλικα.
{λόγω των σημαντικών αυτών αλλαγών ο χρόνος έναρξης της εφηβείας επηρεάζει σημαντικά την ψυχολογική ισορροπία του ατόμου. Π.χ. έρευνες έχουν δείξει ότι τα κορίτσια που ωριμάζουν πρόωρα τείνουν να έχουν πιο αρνητική εικόνα για το σώμα τους και περισσότερα συναισθηματικά και ψυχοσωματικά προβλήματα}
▫ Η προσφορά βοήθειας στους γονείς είναι εξαιρετικής σημασίας καθώς ήδη από την αρχή η πληροφόρησή τους αποτελεί ένα ιδιαίτερα λεπτό ζήτημα. Η πρώιμη παρέμβαση στοχεύει στη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης των γονέων και της οικογένειας με τους ειδικούς, γι’αυτό και αρχικά ο τρόπος που θα γίνει η ενημέρωσή τους απαιτεί μεγάλη προσοχή και κινείται σε μια κατεύθυνση κατανόησης των ιδιαίτερων αναγκών του παιδιού από τους γονείς και αποδοχής του “έτσι όπως είναι”.
▫ Η οικονομική βοήθεια και τα μέτρα που αποβλέπουν στην πρακτική υποστήριξη είναι πολύ σημαντικά και όσο πιο πρώιμα γίνει η διάγνωση και η παρέμβαση, τόσο θα συντελέσει στην κάλυψη διάφορων αναγκών του παιδιού και της οικογένειάς του. Σε όλες τις χώρες, οι πρόσθετες επιχορηγήσεις οι μειώσεις φόρων και η τεχνική βοήθεια παρέχονται και διασφαλίζονται από δημόσιες ή αντίστοιχες υπηρεσίες (πχ. ασφαλιστικές εταιρείες).
Η Συμβουλευτική των γονιών, η Εμπλοκή τους στις θεραπευτικές διαδικασίες και ο ρόλος τους ως “Συν-παιδαγωγοί”
Η οικογένεια πρέπει να βοηθήσει, ώστε να παίξει κεντρικό ρόλο, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της πρώιμης υποστηρικτική παρέμβασης. Στο πλαίσιο της έγκαιρης παρέμβασης η συμβουλευτική των γονιών αποκτά κεντρική σημασία.
Η συμβουλευτική προς τους γονείς ξεκινά από τη φάση της επεξεργασίας του προβλήματος που βρίσκονται. Πρώτος στόχος της συμβουλευτικής είναι να βοηθήσει τους γονείς να δουν αντικειμενικά το πρόβλημα, να το αποδεχθούν, να το συνειδητοποιήσουν και να προετοιμαστούν επιπλέον να ασκήσουν το ρόλο του γονιού ενός παιδιού με ειδικές ικανότητες. Γιατί η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση στο βρέφος και στο νήπιο εξαρτάται από τον τρόπο που βιώνουν, αντιλαμβάνονται και επεξεργάζονται το πρόβλημα οι γονείς.
Μετά από την παροχή ψυχολογικής υποστήριξης και τη γενική ενημέρωση της οικογένειας έρχεται και επιβάλλεται η μύηση των μελών της οικογένειας στις υποστηρικτικές τεχνικές αντιμετώπισης των συγκεκριμένων ανεπαρκειών και η συμμετοχή τους σε προγράμματα υποστήριξης και θεραπείας του παιδιού. Αδιάψευστο γεγονός αποτελεί το ότι η συμμετοχή της οικογένειας στη θεραπευτική αντιμετώπιση του προβλήματος του παιδιού παίζει αποφασιστικό ρόλο στη βελτίωση και συχνά στην αποκατάσταση της ανεπάρκειάς του.
Για το Babyradio: Σοφία Τελιάκη