Προωρότητα και τύψεις – Γιατί συμβαίνει;
Δεν μπόρεσες να κρατήσεις λίγο ακόμη το παιδί, νιώθεις ότι το σώμα σου σε πρόδωσε, νιώθεις ενοχές που γέννησες πρόωρα; Το να αναγνωρίζεις πού έχεις κάνει λάθος ώστε να μην το επαναλάβεις είναι πολύ χρήσιμο. Το να χρεώνει μια μαμά τον εαυτό της για κάτι που έχει παρέλθει και δεν αλλάζει δεν είναι. Αντίθετα μπορεί να γίνει καταστροφικό. Η ψυχολόγος Χριστιάνα Γερμανού μάς λύνει όλες τις απορίες σχετικά με τις ενοχές και δίνει μερικές ιδέες για να απαλλαγούμε από αυτές.
Για ποια πράγματα οι μητέρες των πρόωρων αισθάνονται ένοχες;
Τις περισσότερες φορές επειδή πιστεύουν πως θα μπορούσαν να είχαν κάνει κάτι διαφορετικό για να διατηρήσουν την εγκυμοσύνη τους λίγο παραπάνω. Άλλες νιώθουν ότι το ίδιο τους το σώμα τις πρόδωσε, π.χ. λόγω ηλικίας, νομίζουν ότι θα μπορούσαν να είχαν παραμείνει στο κρεβάτι καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης κι ότι αυτό θα άλλαζε τα πράγματα. Και βέβαια υπάρχουν και οι γυναίκες που αναφέρουν ότι δεν είχαν υποστήριξη από τον σύντροφο τους, ότι χρειάστηκε να κάνουν τα πάντα μόνες τους με αποτέλεσμα να μην αντέξουν ή ότι εργάζονταν πολύ και η κούραση μαζί με το στρες τις οδήγησε στην προωρότητα.
Και σαφώς υπάρχουν παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν στην προωρότητα (π.χ. κάπνισμα, αυτοάνοσα νοσήματα, διαβήτης, ανεπάρκεια τραχήλου κ.ά.), όμως οι ενοχές είναι ένας μηχανισμός που προκύπτει μετά και που στην ουσία δεν συμβάλλει στη βελτίωση της κατάστασης.
Γιατί, τελικά, αισθανόμαστε ενοχές;
Οι ενοχές πάνε χέρι με χέρι με την μητρότητα και όχι με την προωρότητα! Είναι πολύ σημαντικό να το θυμόμαστε. Τις περισσότερες φορές οι μαμάδες των πρόωρων θεωρούν ότι μόνο εκείνες οφείλουν να έχουν ενοχές. Ναι, σαφώς είναι πολύ πιο εύκολο για τη μαμά ενός πρόωρου να κατηγορήσει τον εαυτό της, όμως στην πραγματικότητα όλες οι μαμάδες νιώθουμε ενοχές! Κι αυτό το κάνει πολύ πιο ανακουφιστικό, έτσι δεν είναι; Οι μαμάδες τελειόμηνων παιδιών απλά βρίσκουν άλλες αφορμές για να κατηγορούν τον εαυτό τους (π.χ. δεν έπαιξα αρκετά μαζί του σήμερα ή δεν πρόσεχα κι έπεσε κι έσπασε το πόδι του).
Ο λόγος που νιώθουμε ως μαμάδες ενοχές είναι γιατί αρχικά αισθανόμαστε (κι έχουμε κοινωνικοποιηθεί να αισθανόμαστε) οι κύριες υπεύθυνες – αν όχι οι μόνες υπεύθυνες- για την ανατροφή, την ανάπτυξη, την προστασία και την ευημερία του παιδιού μας. Σε συνειδητό επίπεδο από την ημέρα που επιβεβαιώνεται η εγκυμοσύνη είμαστε αυτές που ό,τι κάνουμε έχει αντίκτυπο σε έναν άλλον άνθρωπο -σε σημείο τόσο χειροπιαστό όσο ποτέ πριν στη ζωή μας. Για παράδειγμα, τρώω φρούτο/γλυκό και το μωρό μου κουνιέται γοργά. Η σύνδεση είναι άμεση κι άρρηκτη. Περνάμε λοιπόν αυτούς τους μήνες σκεπτόμενες για δύο και προετοιμαζόμενες να σκεφτόμαστε για δύο. Αυτή είναι πλέον η «ρύθμιση» του νου. Όταν λοιπόν εκπαιδεύομαι για να σκέφτομαι έτσι, αναμενόμενα σε μία πρόωρη γέννηση το πρώτο πράγμα που θα σκεφτώ αυτόματα είναι «έκανα εγώ κάτι λάθος και γεννήθηκε νωρίτερα». Η λέξη κλειδί εδώ είναι το «αυτόματα». Ο εγκέφαλος που προγραμματιζόταν όλον αυτόν τον καιρό στη συνθήκη αιτία –> αιτιατό κάνει ΑΥΤΟΜΑΤΑ την επιλογή της ενοχικής σκέψης. Αφού μέχρι τώρα ό,τι έκανα επηρέαζε άμεσα το έμβρυο άρα και τώρα η κύρια υπεύθυνη είμαι εγώ. Η μαμά που έπρεπε να προστατέψει το μωρό της κι απέτυχε. Κι από το σημείο αυτό και μετά, ακολουθεί μια αλληλουχία ενοχικών σκέψεων και λανθασμένων ερμηνειών στις οποίες κινδυνεύει να παγιδευτεί η μαμά του πρόωρου.
Όταν η πατρότητα διδάσκεται σε ταχύρρυθμα έξω από τη ΜΕΝΝ….
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι των ενοχών;
Οι ενοχές λειτουργούν αυτο-τιμωρητικά και το μόνο που καταφέρνουμε είναι να στερούμε τον εαυτό μας και τις δυνάμεις μας από το παιδί μας. Αν δεν τις ελέγξουμε ίσως καταλήξουν να γίνουν οι παρωπίδες που περιορίζουν το οπτικό μας πεδίο και δεν μας επιτρέπουν να αντιληφθούμε τις πραγματικές ανάγκες του παιδιού μας.
Πώς οι δικές μας τύψεις επηρεάζουν τη συμπεριφορά των παιδιών;
Είναι αναμενόμενο να επηρεάσουν τη συμπεριφορά των παιδιών. Κι αυτό επειδή οι τύψεις μας επηρεάζουν αρχικά τη δική μας συμπεριφορά προς τα παιδιά, δηλαδή τους φερόμαστε συνήθως λίγο πιο «καλά» από ό,τι θα κάναμε υπό άλλες συνθήκες, ή τα αντιμετωπίζουμε σαν να χρήζουν ειδικής μεταχείρισης. Όσο εμείς τους φερόμαστε διαφορετικά και τους κάνουμε χατίρια ή τρέχουμε με το παραμικρό στον γιατρό, τόσο εκείνα αντιλαμβάνονται ότι κάτι συμβαίνει με αποτέλεσμα να εισπράξουν το μήνυμα πως, πρώτον, διαφέρουν από τους συνομήλικούς τους, και, δεύτερον μπορούν να το χειριστούν προς όφελος τους. Το πρώτο είναι πολύ δυσάρεστο γιατί τα παιδιά προσπαθούν να ενταχθούν σε ομάδες, να ταιριάξουν και να ανήκουν οπότε η διαφορετικότητα αυτή κλονίζει την αυτοπεποίθηση τους και το δεύτερο γίνεται προβληματικό γιατί έτσι μαθαίνουν να εκμεταλλεύονται καταστάσεις.
Τη σχέση μας με τον σύντροφό μας;
Οι ενοχές μπορεί να κλονίσουν τη σχέση μας με τον σύντροφο μας με δύο τρόπους: Είτε επειδή διαφωνούμε προς τη χρησιμότητά τους και τη διαχείρισή τους οπότε δημιουργούνται εντάσεις και καβγάδες, είτε – πιο συχνά – επειδή οι μαμάδες επικεντρώνονται στο παιδί παραμελώντας τον σύντροφο και την ερωτική σχέση.
Πώς να ζήσουμε αρμονικά μαζί τους;
Το πρώτο βήμα για να απαλλαχτούμε από τις ενοχές μας είναι να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη και τις συνέπειές τους στη ζωή μας. Το επόμενο βήμα είναι να αποδεχτούμε ότι νιώθουμε τύψεις και να μας επιτρέψουμε να νιώθουμε έτσι. Τότε οι τύψεις αποδυναμώνονται. Στη συνέχεια αποφασίζουμε συνειδητά πως δεν θέλουμε να ζούμε δέσμιες μιας κατάστασης που δεν οδηγεί πουθενά αλλά μάλλον να εστιάσουμε την προσοχή μας στο παιδί (στην ουσία δηλαδή) και στη σχέση μας μαζί του.
Αν οι τύψεις επιμένουν, πώς να τις αντιμετωπίσουμε;
Είναι σημαντικό η μαμά να μιλήσει (με τον γιατρό, την ψυχολόγο, τη μαία, τη φίλη) και να μοιραστεί ανοιχτά αυτές τις σκέψεις ώστε να μπορέσει να πάρει βοήθεια για τον εαυτό της και το παιδί. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβει πως δεν είναι όλα στον έλεγχο μας και πως πολλές φορές αυτά συμβαίνουν. Γι’ αυτό και είναι λυτρωτικό να βρει κι άλλες μαμάδες με τις ίδιες εμπειρίες. Στην περίπτωση που οι ενοχές επιμένουν και γίνονται βασανιστικές, είναι καλή ιδέα να συμβουλευτεί κάποιον ειδικό.
Πηγή: 31ebdomades.gr