Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια έννοια που συνδέεται στενά με την έννοια της ψυχικής υγείας. Και αν οι περισσότεροι γονείς παλιότερα, αλλά ακόμη και τώρα, πίστευαν την ιδέα ότι έχοντας ως κύριο μέλημα την ακαδημαϊκή και νοητική πρόοδο των παιδιών τους, εξασφάλιζαν το λαμπρό μέλλον τους, η σημερινή εικόνα της κοινωνίας, όπως έχει διαμορφωθεί μέσα από τα έντονα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά προβλήματα και τις σαφείς επιπτώσεις τους στον ψυχισμό των ανθρώπων, αποδεικνύει ότι η διανοητική ευφυΐα (I.Q.) δεν επαρκεί για να βοηθήσει ένα νέο άνθρωπο να “πάει μπροστά” και να είναι πιο αποτελεσματικός στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών απαιτήσεων.
Πιο σημαντική για την προσωπική και επαγγελματική επιτυχία είναι η συναισθηματική νοημοσύνη (E.Q), η οποία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τη δημιουργία παιδιών ικανών να διαχειρίζονται προσωπικές και περιβαλλοντικές δυσκολίες και να προχωρούν στη διαδικασία της μάθησης. Ως συναισθηματική νοημοσύνη ορίζεται η ικανότητα κάποιου να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του, να τα κατανοεί και να τα διαχειρίζεται, αλλά και η ικανότητα να αναγνωρίζει τα συναισθήματα των άλλων και να διαχειρίζεται τις διαπροσωπικές του σχέσεις.
Εναρμόνιση νου και καρδιάς
Το να είναι κάποιος-α συναισθηματικά έξυπνος-η, σημαίνει να χρησιμοποιεί το συναίσθημα με λογική, εξυπνάδα. Οι προηγούμενες γενιές μεγάλωσαν με την πεποίθηση ότι τα συναισθήματα δεν είναι καλός σύμβουλος στη ζωή, ενώ η λογική ναι. Οι άνθρωποι που έχουν γαλουχηθεί με την πεποίθηση αυτή, έμαθαν να καταπιέζουν τα συναισθήματά τους, να μην εκφράζουν τις ανάγκες τους και να μην αναγνωρίζουν τα “θέλω” τους και να κάνουν σχέσεις που ενισχύουν την εξάρτηση.
Σήμερα, τα διάφορα θεωρητικά μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί σχετικά με τη συναισθηματική νοημοσύνη μας υποδεικνύουν τη μέση οδό: συναίσθημα που χρησιμοποιεί τη λογική με παραγωγικό για το άτομο τρόπο, έτσι ώστε να ενισχύεται το αίσθημα αυταξίας και η ποιότητα της ζωής του. Εν ολίγοις, πρόκειται για μια διαδικασία συντονισμού του συναισθήματος με τη λογική, όπως τόσο επιτυχημένα περιγράφεται στη μεταφορά… “Να κατεβάζεις το νου στην καρδιά”.
Χαρακτηριστικά παιδιών με ανεπτυγμένη νοημοσύνη
Αυτεπίγνωση: Κατανοούν και έχουν επίγνωση των συναισθημάτων και των δικών τους αναγκών, αλλά και των γύρω τους. Μπορούν να ξεχωρίζουν ποιες καταστάσεις τους κάνουν καλό και ποιες όχι.
Ενσυναίσθηση: Κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων, εκφράζουν “γνήσιο” το ενδιαφέρον για τους άλλους ανθρώπους, μπορούν να μπουν στη θέση τους. Σέβονται ότι άλλα άτομα μπορεί να έχουν διαφορετικά συναισθήματα για τις καταστάσεις. Αναπτύσσουν υγιή αυτοεκτίμηση, έχουν εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους και αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες.
Αυτοέλεγχος: Νιώθουν αρνητικά συναίσθημα (π.χ.: θυμώνουν, λυπούνται, φοβούνται) και ταυτόχρονα μαθαίνουν να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους και να παρουσιάζουν ευελιξία προσαρμογής στις διάφορες καταστάσεις.
Συνεργασία: Παιδιά που κατανοούν την αξία της ομαδικότητας και συνεργάζονται για ένα κοινό στόχο. Επίσης, συνάπτουν “γερές” φιλικές σχέσεις.
Αρρωσταίνουν λιγότερο. Αναπτύσσουν πιο ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα.