Σωστή ανατροφή: Μύθοι και παρανοήσεις
Η λογοπεδικός Χαρά Καραμήτσου γράφει για το ρόλο που παίζουν τα γονίδια, η επικοινωνία και ο γονεϊκός έλεγχος
Η ανατροφή των παιδιών έχει και αυτή τις τάσεις της. Εμφανίζεται πιο παιδοκεντρική, βαθιά επηρεασμένη από τους κοινωνικούς κανόνες και τα πρότυπα της εποχής, λαμβάνοντας ελάχιστα υπόψη τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών και το πώς μεγαλώνουν.
Μύθος 1: Oι μπαμπάδες δεν μετράνε
Ενώ το φεμινιστικό κίνημα μετρά πάνω από 100 χρόνια, είναι τουλάχιστον λυπηρό να αναφέρονται στη βιβλιογραφία σχεδόν αποκλειστικά οι μαμάδες ως οι κύριες και μοναδικές υπεύθυνες σε θέματα ανατροφής. Σε μια κοινωνία που νουθετεί πρότυπα με βάση το φύλο, οι μητέρες μπορεί να περνούν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά τους από τους πατεράδες, όμως τα παιδιά χρειάζονται εξίσου και τους μπαμπάδες τους. Θα πρέπει, επομένως, να αναδείξουν από κοινού τον εμφανή και πρωταρχικό ρόλο του πατέρα και την ισότιμη και απόλυτη ενασχόλησή του με το μεγάλωμα του παιδιού του.
Μύθος 2: Τα παιδιά δεν πρέπει να βλέπουν τους καβγάδες των γονιών τους
Είναι άκρως τραυματικό ένα παιδί/έφηβος να βιώνει στο περιβάλλον του εντάσεις, ανασφάλεια και, ιδίως, να βλέπει τους γονείς να μισούν και να απαξιώνουν ο ένας τον άλλον. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι οι γονείς δεν γνωρίζουν πώς να διαφωνούν χωρίς το περιβάλλον να βιώνει ολέθριες συνέπειες. Η αποτελεσματική διαχείριση των συγκρούσεων και η επίλυση των προβλημάτων τους θα πρέπει να γίνεται μέσα από ήρεμη και εποικοδομητική συζήτηση. Ετσι, μελλοντικά θα μάθουν να αντιμετωπίζουν παρόμοιες προβληματικές καταστάσεις που θα προκύπτουν και στις δικές τους σχέσεις.
Μύθος 3: Για όλα φταίνε τα γονίδια
Πολλά έχουν ειπωθεί από την επιστημονική διεθνή κοινότητα για τον ρόλο των γονιδίων και πόσο πολύ μας καθορίζουν. Το περιβάλλον, όμως, μας επηρεάζει εξίσου. Μας επηρεάζει μάλιστα αφάνταστα. Παιδιά που μεγαλώνουν σε πλούσιο γλωσσικό περιβάλλον είναι κανόνας ότι θα αναπτύξουν καλύτερες γλωσσικές δομές, όπως επίσης και ότι αυτά που ασχολούνται με αθλητικές δραστηριότητες από μικρή ηλικία θα γίνουν καλοί αθλητές. Τελικά, ο αντίκτυπος των γονιδίων είναι μεν σημαντικός, αλλά δεν μπορούν να υπερισχύσουν σε ένα αποστειρωμένο από ερεθίσματα ή σε ένα αγχωτικό περιβάλλον.
Τι ισχύει για το ανώτατο χρόνο άδειας εκπαιδευτικών για ανατροφή παιδιού έως 6 ετών
Μύθος 4: Το μόνο που χρειάζεται για τη σωστή ανατροφή ενός παιδιού είναι η αγάπη των γονιών του
Η σπουδαιότητα της συναισθηματικής πλαισίωσης του παιδιού είναι αδιαμφισβήτητη. Ενα παιδί, όμως, δεν χρειάζεται μόνο τους γονείς του. Στις σύγχρονες κοινωνίες τα παιδιά συχνά στερούνται δραστηριοτήτων που προάγουν τις επαφές, τις φιλίες, την ομαδοποίηση. Εχουν ταυτόχρονα ανάγκη να δημιουργήσουν έναν κοινωνικό κύκλο και να έχουν ευρύτερες επαφές με την κοινότητά τους. Ετσι, θα αποκτήσουν φίλους και σχέσεις εκτός σπιτιού, εμπειρίες και μαθήματα ζωής.
Μύθος 5: Τα μωρά δεν καταλαβαίνουν τίποτα
Πολλοί γονείς εσφαλμένα πιστεύουν ότι το μωρό τους επειδή ακόμα δεν μιλάει δεν καταλαβαίνει το περιβάλλον του. Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική! Τα παιδιά αναπτύσσουν τις νευρικές τους συνδέσεις από πολύ μικρή ηλικία, με αποτέλεσμα να θεωρείται υψίστης σημασίας η έγκαιρη εκπαίδευσή τους στο γνωστικό πεδίο. Θα πρέπει να είναι από νωρίς εκτεθειμένα σε ποικιλόμορφα ερεθίσματα γλώσσας, μουσικής, χρωμάτων, στην ακρόαση μικρών ιστοριών, τραγουδιών κ.λπ. Επίσης, θα πρέπει να αποφεύγονται οι αρνητικές επιρροές. Η υπερβολική ένταση στο περιβάλλον, η οικογενειακή βία, η στέρηση πλούσιων ερεθισμάτων στη ζωή τους δημιουργούν προβλήματα στην ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη.
Μύθος 6: H τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι καλά εκπαιδευτικά εργαλεία
Τα μωρά μαθαίνουν καλύτερα μέσα από τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και την επαφή με τον περιβάλλοντα χώρο τους. Η τηλεόραση, οι έξυπνες συσκευές -εκτός εξαιρέσεων-, ακόμα και τις φορές που δεν ενθαρρύνουν την παθητική ενασχόληση στα μικρά παιδιά, τους παρέχουν μεν διασκέδαση αλλά ελάχιστες ευκαιρίες για πραγματική μάθηση. Την ίδια και καλύτερη πληροφόρηση ένα παιδί μπορεί να την αποκτήσει σε ένα πλούσιο σε δραστηριότητες και ερεθίσματα περιβάλλον, όπως η φύση, αλλά και με την αμφίδρομη επικοινωνία του στον δρόμο της γειτονιάς, με την επαφή με τους φίλους του κ.λπ.
Μύθος 7: Οι γονείς πρέπει πάντα να έχουν τον έλεγχο
Παιδιά που μαθαίνουν σταδιακά πώς να παίρνουν αποφάσεις μόνα τους έχουν γενικά λιγότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα στη μετάβασή τους στην ενήλικη ζωή.
Μύθος 8: Μερικά παιδιά, απλά, δεν μπορούν να τα καταφέρουν
Μέχρι την ηλικία των 7 ετών τα παιδιά έχουν απίστευτη νευρική πλαστικότητα, που σημαίνει ότι είναι σε θέση να μάθουν σχεδόν τα πάντα. Μετά τα 7 μπορεί να δυσκολεύονται ελαφρά, αλλά δεν υπάρχει τίποτα που δεν μπορούν να το μάθουν χωρίς λίγη βοήθεια και επιμονή. Εάν δυσκολεύονται σε κάτι, μην τα κατηγορήσετε για ανικανότητα, αλλά βρείτε έναν διαφορετικό τρόπο για να το κατανοήσουν.
Πηγή: mother.gr