Η προσχολική ηλικία είναι σίγουρα η δυναμικότερη εξελικτικά περίοδος της ζωής του ανθρώπου. Το ρητό «μη δώσεις στον πεινασμένο ένα ψάρι, μάθε του πώς να ψαρεύει» έχει σαφή και συγκεκριμένη εφαρμογή σε αυτή την καθοριστική ηλικία για την μετέπειτα πορεία ενός ανθρώπου.
Η κα Αρχοντία Καθάριου – Τσιατήρα, διευθύντρια ενός ιδιωτικού Νηπιαγωγείου μας μιλά για την ηλικία από την οποία θα πρέπει να ξεκινά η προσχολική αγωγή και εκπαίδευση, τις προτεραιότητες ενός αναπτυξιακά κατάλληλου προγράμματος καθώς και για το πώς ορίζεται η ποιότητα στην προσχολική εκπαίδευση.
Από πότε πρέπει να ξεκινά η προσχολική αγωγή και εκπαίδευση;
Η Προσχολική Αγωγή ορίζεται διεθνώς ως το επιστημονικό πεδίο που ασχολείται με τη φροντίδα, αγωγή, καλλιέργεια και εκπαίδευση των παιδιών από τη γέννησή τους μέχρι τα έξι τους χρόνια. Οι έρευνες στην ψυχολογία έχουν δείξει ότι για να μεγιστοποιηθεί η νοητική ανάπτυξη, οι προσπάθειες πρέπει να ξεκινούν πριν τα 3 χρόνια της ζωής.
Αρχικά η προσχολική αγωγή στην Ευρώπη είχε χαρακτήρα παιδοφύλαξης, ενώ αργότερα, στις αρχές του 20ου αιώνα, τα πρώτα προγράμματα αγωγής και φροντίδας έβλεπαν την προσχολική αγωγή σαν προέκταση του μητρικού περιβάλλοντος και της οικογένειας του παιδιού με έμφαση στην συναισθηματική του ασφάλεια. Στις μέρες μας, όπου η εκπαίδευση συνιστά ένα αυτοδύναμο επιστημονικό πεδίο, ο ρόλος της είναι πολυδιάστατος.
Η Ελλάδα είναι ένα από τα λίγα κράτη στα οποία δεν υπάρχει πρόνοια, σχεδιασμός και χρηματοδότηση για προγράμματα αγωγής και εκπαίδευσης για την πρώιμη παιδική ηλικία. Η ιδεοπολιτική πρακτική του Ελληνικού κράτους έχει στον Παιδικό Σταθμό περισσότερο προνοιακό χαρακτήρα. Και αυτό το έλλειμμα έρχεται και καλύπτει εδώ και πολλά χρόνια η ιδιωτική εκπαίδευση στη χώρα μας.
Ποιες είναι οι προτεραιότητες ενός αναπτυξιακά κατάλληλου προγράμματος;
Ένα σύγχρονο πρόγραμμα είναι ευέλικτο, σέβεται τα αναπτυξιακά στάδια, αξιοποιεί τις κλίσεις του παιδιού, του δίνει όχι μόνο ακαδημαϊκές αλλά και λειτουργικές γνώσεις για τη ζωή. Γενικά στην Ελλάδα έχουμε μια τάση να διδάσκουμε πράγματα που δεν ενδιαφέρουν τα παιδιά. Παρότι όλο και περισσότερο αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα της εκπαίδευσης, έρευνες αποδεικνύουν ότι οι γνώσεις δε γίνονται κτήμα μας εάν δεν συνδέονται με την αληθινή ζωή, τις εμπειρίες μας, την κοινωνία έτσι ώστε να έχουν νόημα για τον άνθρωπο. Διαφορετικά μιλάμε απλά για πληροφορίες. Θέατρα, επισκέψεις, μουσεία, διαδραστικές παραστάσεις, κοινωνικές δράσεις, φιλανθρωπικό έργο, πρότζεκτ είναι σημαντικό να εμπεριέχονται στον προγραμματισμό μας.
Στην προσχολική εκπαίδευση έχουμε ευθύνη να καλλιεργήσουμε θετικές στάσεις απέναντι στη γνώση. Αν θέλουμε επίσης να βοηθήσουμε τα παιδιά, πρέπει να τους μάθουμε να μαθαίνουν. Να διδάξουμε στρατηγικές. Τέλος είναι σημαντικό να μπορεί ο εκπαιδευτικός σε ατομικό επίπεδο αλλά και συντονισμένα να αναγνώσει τη νέα πραγματικότητα και τις ανάγκες του μαθητικού πληθυσμού και να δημιουργήσει τις πιο πρόσφορες συνθήκες για να διευκολύνει την μάθηση, να διαμεσολαβήσει ανάμεσα στο παιδί και στην κοινωνία.
Μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά ν’ αξιοποιούν προς όφελος τους τα νέα εργαλεία και παράλληλα να σταθούν κριτικά απέναντι, διαπιστώνοντας ότι η φυσική ανθρώπινη αλληλεπίδραση είναι αναντικατάστατη, όπως πιστεύουν οι δημιουργοί του i-paizoschooledition, το οποίο εφαρμόζεται στο σχολείο μας. Πρόκειται για ένα καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, που συνδυάζει τη λογική σκέψη με το συναίσθημα. Φέρνει τα παιδιά σε επαφή με τις επιστήμες και ενεργοποιεί τη φαντασία τους.
Μια άλλη επίσης πραγματικότητα είναι η πολυγλωσσία των κοινωνιών μας. Κείμενα, αφίσες, λογότυπα, κώδικες, συντομογραφίες, λεξάριθμοι, τα οποία στην εποχή μας το μικρό παιδί αποκωδικοποιεί δίχως να έχει μάθει καν γραφή, ανάγνωση ή ξένη γλώσσα! Προσωπικά, ενθαρρύνω και σχεδιάζω δράσεις που στοχεύουν στη γλωσσολογική αφύπνιση των μαθητών από τις μικρές αυτές ηλικίες, μέσα από τη βιωματική εκμάθηση των γλωσσών.
Πηγή : www.larissanet.gr