Τα βασικά αντανακλαστικά ενός νεογέννητου μωρού

Ένα από τα μεγαλύτερα ατού του νεογέννητου είναι το σύνολο των αντανακλαστικών του. Τα αντανακλαστικά είναι μία ακούσια και αυτόματη αντίδραση σ’ ένα ερέθισμα, όπως για παράδειγμα το αυτόματο κλείσιμο των ματιών ως αντίδραση στο φύσημα του αέρα.

[babyPostAd]Ας αρχίσουμε από τα αντανακλαστικά επιβίωσης, τα οποία έχουν καθαρά προσαρμοστική λειτουργία.

Τέτοια αντανακλαστικά είναι αυτά της αναπνοής, του ανοιγοκλεισίματος των ματιών (που προστατεύει από το έντονο φως ή τα ξένα σώματα) και τα αντανακλαστικά του θηλασμού και της κατάποσης, με τα οποία το παιδί λαμβάνει την τροφή. Με τη λήψη τροφής συνδέεται επίσης το αντανακλαστικό αναζήτησης της θηλής. Αν αγγίξουμε το μάγουλο του βρέφους, αυτό θα γυρίσει προς εκείνη την κατεύθυνση ψάχνοντας κάτι για να θηλάσει.

Τα αντανακλαστικά επιβίωσης όχι μόνο παρέχουν προστασία από αρνητικά ερεθίσματα, αλλά δίνουν στο βρέφος τη δυνατότητα να ικανοποιήσει τις βασικές του ανάγκες, έχοντας επίσης πολύ θετική επίδραση στα πρόσωπα που φροντίζουν το μωρό. Οι μητέρες, για παράδειγμα, νιώθουν αρκετά ικανοποιημένες και ικανές ως τροφοί, όταν το πεινασμένο μωράκι τους σταματά αμέσως τη γκρίνια και θηλάζει εύκολα και ρυθμικά από τη ρώγα τους. Έτσι, οι περισσότεροι γονείς αισθάνονται ότι το μωρό απολαμβάνει την επαφή μαζί τους, όταν σφίγγει το δάχτυλό τους, που αγγίζει την παλάμη του.

Αυτά είναι όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την περιποίηση του νεογέννητου τις πρώτες εβδομάδες

Τα λεγόμενα πρωτόγονα αντανακλαστικά θεωρούνται κατάλοιπα από το παρελθόν της εξέλιξης του ανθρώπου, τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν μολονότι δεν υφίσταται ο αρχικός λόγος ύπαρξής τους. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το αντανακλαστικό Μπαμπίνσκι. Το τέντωμα των δαχτύλων ενός μωρού, όταν αγγίζουμε τις πατούσες του, εξυπηρετεί την προσαρμογή του. Άλλα πρωτόγονα αντανακλαστικά μπορεί να έχουν ακόμη κάποια χρησιμότητα σε ορισμένους πολιτισμούς. Για παράδειγμα το αντανακλαστικό κολύμβησης μπορεί να βοηθήσει ένα μωρό που έπεσε τυχαία σε μία λίμνη ή σ’ ένα ποτάμι να επιπλεύσει. Το αντανακλαστικό σύλληψης μπορεί να βοηθήσει τα βρέφη που μεταφέρονται δεμένα με λουριά ή κρεμασμένα από τους μηρούς της μητέρας τους να κρατηθούν. Τέλος, άλλες αυτόματες αντιδράσεις, όπως το αντανακλαστικό βάδισης, μπορούν να αποτελέσουν προπομπούς χρήσιμων εκουσίων συμπεριφορών, που αναπτύσσονται αργότερα.

Τα πρωτόγονα αντανακλαστικά εξαφανίζονται κανονικά μετά τους πρώτους μήνες της ζωής του μωρού, καθώς ελέγχονται από τις κατώτερες περιοχές του εγκεφάλου και χάνονται, όταν τα ανώτερα κέντρα του εγκεφαλικού φλοιού ωριμάζουν και αρχίζουν να κατευθύνουν τις εκούσιες συμπεριφορές. Η συγκεκριμένη κατηγορία αντανακλαστικών αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό δείκτη για τους εξελικτικούς ψυχολόγους, καθώς αν αυτά τα αντανακλαστικά δεν είναι παρόντα κατά τη γέννηση ή εξακολουθούν να υπάρχουν για υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα, έχουμε λόγους να υποπτευόμαστε ότι κάτι δεν πάει καλά με το νευρικό σύστημα του μωρού.

Συμπερασματικά, το πλήρες φάσμα των αντανακλαστικών του νεογέννητου σημαίνει ότι είναι αρκετά καλά προετοιμασμένο για να μπορέσει να αντιδράσει με προσαρμοστικό τρόπο στις διάφορες προκλήσεις της ζωής. Ακόμη, η εξαφάνιση ορισμένων αντανακλαστικών στο σωστό χρόνο είναι μία σημαντική ένδειξη ότι το νευρικό σύστημα του μωρού αναπτύσσεται φυσιολογικά.