Ως χορτοφαγική δίαιτα γενικά ορίζεται ο περιορισμός των τροφίμων με σάρκα, όπως το κρέας, τα πουλερικά, το κυνήγι, τα θαλασσινά και τα προϊόντα τους. Οι χορτοφαγικές δίαιτες διακρίνονται ανάλογα με το αν περιλαμβάνουν αυγά, γαλακτοκομικά και θαλασσινά, και περιέχουν μία ποικιλία τροφών φυτικής προέλευσης: δημητριακά, όσπρια, καρπούς, σπόρους, φρούτα και λαχανικά. Η αυστηρή χορτοφαγία (veganism) αποκλείει όλα τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης.
Τα οφέλη από τις χορτοφαγικές δίαιτες είναι γνωστά, και εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες έχουν εδραιωθεί η ασφάλεια και η επάρκεια μιας σωστά σχεδιασμένης χορτοφαγικής διατροφής.
Παρ’ όλα αυτά, ειδικοί ακόμα μπορεί να αποτρέπουν τους γονείς να εφαρμόσουν ένα φυτικής προέλευσης διατροφικό μοτίβο στα παιδιά τους. Το άρθρο από τη Luciana Baroni και τους συνεργάτες της στο περιοδικό της Ακαδημίας της Διατροφής και Διαιτολογίας (Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics) δημοσιεύθηκε πρόσφατα για να προσφέρει σαφείς διατροφικές οδηγίες για παιδιά που τρέφονται χορτοφαγικά.
Οι συγγραφείς αναφέρουν πως έχουν περιγραφεί περιπτώσεις γονέων που περιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη διατροφή των παιδιών τους, οδηγώντας σε έλλειψη απαραίτητων θρεπτικών συστατικών και ενέργειας, που μπορεί να συνεπάγεται με προβλήματα στην ανάπτυξη. Αυτές οι περιπτώσεις δεν αποτελούν παράδειγμα καλά σχεδιασμένων χορτοφαγικών διατροφικών πλάνων, και σύμφωνα με το άρθρο δεν θα έπρεπε να συμψηφίζονται στα συμπεράσματα για την υιοθέτηση ενός τέτοιου μοτίβου από μικρή ηλικία.
Καθώς το ποσοστό των χορτοφάγων αυξάνεται ολοένα και περισσότερο για ποικίλους λόγους, και έχει παρατηρηθεί πως οι συνειδητοποιημένοι χορτοφάγοι γονείς τείνουν να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με τις ίδιες αρχές, η ανάγκη για εμπεριστατωμένες οδηγίες διατροφής είναι αυξημένη.
Τι είναι μια καλά σχεδιασμένη χορτοφαγική διατροφή;
Ο οδηγός VegPlate Junior σχεδιάστηκε ορίζοντας μια καλά σχεδιασμένη χορτοφαγική διατροφή ως αυτή που πληροί τα παρακάτω κριτήρια:
- Περιλαμβάνει ποικιλία τροφίμων φυτικής προέλευσης όπως τα δημητριακά, τα όσπρια και τα παράγωγά τους, καρπούς, σπόρους, λαχανικά και φρούτα, ενώ η κατανάλωση γαλακτοκομικών και αυγών θεωρείται προαιρετική.
- Επιλέγονται προσεκτικά οι φυτικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων, όπως ο λιναρόσπορος, οι σπόροι chia και τα καρύδια.
- Περιλαμβάνει καλές πηγές ασβεστίου και δίνεται προσοχή στα επίπεδα των βιταμινών Β12 και D.
Το VegPlate Junior συμπεριλαμβάνει τρόφιμα από 6 ομάδες τροφίμων, και δύο διατομεακές κατηγορίες από τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο και ω-3 λιπαρά οξέα, ενώ έχει βασιστεί στις παραδόσεις της Μεσογειακής Διατροφής.
Οι 6 αυτές ομάδες είναι: τα δημητριακά, τα τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνη, τα λαχανικά, τα φρούτα, οι ξηροί καρποί και σπόροι, και τα λίπη. Στο κέντρο του πιάτου βρίσκονται δύο από τα θρεπτικά συστατικά στα οποία πρέπει να δίνεται προσοχή: η βιταμίνες D και Β12, ενώ το ασβέστιο και τα ω-3 λιπαρά οξέα παρουσιάζονται ως διατομεακές ομάδες.
VegPlate Junior κατασκευάστηκε και για βρέφη, με σκοπό να βοηθήσει το σχεδιασμό και την οργάνωση της διατροφής του βρέφους, δεδομένου ότι στο στάδιο αυτό βρίσκεται σε ταχύ αναπτυξιακό ρυθμό και η επαρκής διατροφή είναι ζωτικής σημασίας.
Το μητρικό γάλα μιας μητέρας που ακολουθεί χορτοφαγική διατροφή έχει φανεί να έχει παρόμοια σύσταση με αυτό μιας μη χορτοφάγου, επομένως η εισαγωγή των στερεών τροφών συστήνεται να γίνεται την ίδια περίοδο σε χορτοφάγα και μη χορτοφάγα βρέφη. Η πρόσληψη μητρικού γάλακτος ή φόρμουλας συστήνεται να συνεχίσει μέχρι τουλάχιστον την ολοκλήρωση το 1ου έτους.
Η υιοθέτηση του VegPlate Junior έχει σκοπό να διαμορφώσει μία ισορροπημένη και επαρκή χορτοφαγική δίαιτα για τα παιδιά, και να καθοδηγήσει τους γονείς. Μία διατροφή που βασίζεται σε αυτό το μοτίβο αποτελεί μία καλή επιλογή για τα βρέφη, τα παιδιά και τους εφήβους, και μάλιστα έχει προστατευτικό χαρακτήρα έναντι της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας.
Βιβλιογραφία
Planning Well-Balanced Vegetarian Diets in Infants, Children, and Adolescents: The VegPlate Junior, Baroni, Luciana, doi: 10.1016/j.jand.2018.06.008, Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, Elsevier, 2212-2672