Και ξαφνικά καταλαβαίνετε ότι το μωράκι σας, ή το μικρό παιδί σας, παρουσιάζει δυσκοιλιότητα. Δεν ενεργείται κανονικά, και δεν δείχνει να είναι καλά. Τι κάνετε τότε; Τι είναι η δυσκοιλιότητα και πόσο επικίνδυνη μπορεί να αποβεί; Στο επιστημονικό άρθρο που θα διαβάσετε θα κατανοήσετε τα πάντα για την βρεφική και την παιδική δυσκοιλιότητα και το σπουδαιότερο θα μάθετε πως πρέπει να αντιδράσετε σε περίπτωση που το παιδί σας παρουσιάσει τέτοια συμπτώματα.
Της παιδιάτρου Χρυσάνθης Λαθήρα
Ένα συχνό πρόβλημα της βρεφικής και παιδικής ηλικίας είναι η δυσκοιλιότητα. Αναφέρεται σε μελέτες ότι 3% των επισκέψεων στα παιδιατρικά ιατρεία έχουν σαν αιτία την δυσκοιλιότητα. Στο ερώτημα τι είναι δυσκοιλιότητα η απάντηση είναι η καθυστέρηση ή δυσκολία στη λειτουργία της αφόδευσης που προκαλεί ανησυχία και δυσφορία στο παιδί .
Σαν δυσκοιλιότητα δεν ορίζουμε μόνο την καθυστέρηση των κενώσεων αλλά κυρίως την σύστασή τους δηλαδή το να κάνει το παιδί σκληρά και λίγα κόπρανα σαν του βόλους με συνέπεια να μην αδειάζει το έντερό του.
Κατά την βρεφική ηλικία , τα μωρά που θηλάζουν κάνουν 5-10 κενώσεις την ημέρα (χρυσοκίτρινες μαλακές κενώσεις) έως μία φορά σε διάστημα 7-10 ημερών .Αυτό σημαίνει ότι στα θηλάζοντα βρέφη που λαμβάνουν καλή ποσότητα μητρικού γάλακτος δεν μας ανησυχεί μία καθυστέρηση της κένωσης αφού και μια φορά την εβδομάδα είναι στα πλαίσια του φυσιολογικού .Παιδιά ηλικίας 1-2 ετών έχουν κατά μέσο όρο 1-2 κενώσεις την ημέρα ενώ μετά τα 4 χρόνια ζωής τα παιδιά αποκτούν συνήθειες παρόμοιες με του ενήλικα έχουν δηλαδή από 3 κενώσεις την ημέρα έως 3 την εβδομάδα.
Στα περισσότερα παιδιά η δυσκοιλιότητα είναι λειτουργική δηλαδή δεν ανευρίσκεται κάποιο παθολογικό πρόβλημα .Φαίνεται ότι είναι συνδυασμός γενετικών, ,περιβαλλοντικών ,ψυχολογικών και διαιτητικών παραγόντων .
.
Κατά την βρεφική ηλικία παρατηρείται δυσκοιλιότητα όταν διακοπεί ο μητρικός θηλασμός και το μωράκι διατρέφεται αποκλειστικά με γάλα σκόνη(τροποποιημένο αγελαδινό γάλα) Αναφέρεται επίσης δυσκολία στην αφόδευση σε νεογνά και βρέφη που οφείλεται σε ανωριμότητα να συντονίσουν την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης με την χάλαση του μυικού συστήματος της πυέλου η οποία υποχωρεί με την πάροδο του χρόνου.
Αργότερα στη δεύτερη βρεφική ηλικία και στην πρώτη νηπιακή ,παρατηρείται δυσκοιλιότητα σε κάθε μεταβατική φάση της διατροφής όπως την μετάβαση στο γάλα της 2ης βρεφικής ηλικίας ή κατά την έναρξη της χορήγησης στερεών τροφών .Από την ηλικία αυτή η ανάμνηση μιας επώδυνης αφόδευσης από σκληρά κόπρανα μπορεί να προκαλέσει αναστολή ,κατακράτηση κοπράνων και δυσκοιλιότητα.
Τέλος στα μεγαλύτερα παιδιά η κύρια αιτία δυσκοιλιότητας είναι η συνειδητή κατακράτηση κοπράνων που συμβαίνει κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ή κατά την εκμάθηση της τουαλέτας ..Η κατακράτηση κοπράνων οδηγεί σε ανησυχία, πόνο στη κοιλιά, ανορεξία, νευρικότητα καθώς και διάρροια από υπερπλήρωση και εγκόπριση.
.
Ποια είναι η θεραπεία της δυσκοιλιότητας;
Η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού, τη βαρύτητα και την χρονιότητα των συμπτωμάτων. Έτσι απευθυνόμαστε στον παιδίατρό μας ,ο οποίος θα πάρει ένα λεπτομερές ιστορικό και θα κάνει μία καλή κλινική εξέταση .Ο παιδίατρος πρέπει να ενημερώσει ,να εκπαιδεύσει και να υποστηρίξει ψυχολογικά την οικογένεια και να ενθαρρύνει το παιδί. Δίνονται οδηγίες σωστής διατροφής πλούσια σε φυτικές ίνες και υγρά.
Για παράδειγμα ,πολλοί γονείς δεν γνωρίζουν ότι η βρώμη (κουάκερ ή πίτουρο βρώμης) μπορεί να δοθεί από τη δεύτερη βρεφική ηλικία σε συνδυασμό με ξερά δαμάσκηνα και βερύκοκα. Προσθήκη φαρμακευτικής αγωγής με μαλακτικά των κοπράνων φάρμακα ,όπως το παραφινέλαιο και η λακτουλόλη .
Σε περίπτωση όπου μεγάλες κοπρανώδεις μάζες ψηλαφώνται στη κοιλιά προηγείται της χορήγησης φαρμάκων, το άδειασμα του εντέρου με καθαρτικά από το στόμα ή με υποκλυσμούς οι οποίοι είναι καλύτερο να αποφεύγονται σε ένα παιδί που φοβάται ότι θα πονέσει. Σε διάστημα 2 έως 6 μήνες ή περισσότερο μειώνουμε σταδιακά τα φάρμακα.
Εργαστηριακός έλεγχος συστήνεται από τον παιδίατρο στις περιπτώσεις που η δυσκοιλιότητα οφείλεται σε οργανικό πρόβλημα και εφόσον δεν ανταποκρίνεται στη θεραπευτική αγωγή και στη σωστή δίαιτα. Αιματολογικές εξετάσεις, εξετάσεις κινητικότητας του εντέρου ,απλή ακτινογραφία κοιλιάς ή ο βαριούχος υποκλυσμός γίνονται όταν κριθεί απαραίτητο.
Χρυσάνθη Λαθήρα-παιδίατρος – lathiraped@gmail.com